Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, εκφράζει τη λύπη του για τις πρόσφατες δηλώσεις του Κοινοτάρχη Ίνειας, σε σχέση με την προστασία των φωλιών των θαλασσίων χελωνών στην προστατευόμενη περιοχή «Λάρας – Τοξεύτρας» και κατ’ επέκταση των αποτελεσμάτων του Προγράμματος Προστασίας των Θαλασσίων Χελωνών.
Το ΤΑΘΕ θα ήθελε να αναφέρει τα ακόλουθα:
Οι θαλάσσιες χελώνες και τα αυγά τους στην Κύπρο προστατεύονται, από το 1971 από τον περί Αλιείας Νόμο (ΚΕΦ. 135) και Κανονισμούς 1990 (Reg. No. 273/90). Η προστασία του βιότοπου τους, στη περιοχή Λάρας-Τοξεύτρας εξασφαλίστηκε τo 1989, με διαχειριστικά μέτρα σε Κανονισμούς τoυ ιδίου Νόμου. Επιπρόσθετα, οι θαλάσσιες χελώνες περιλαμβάνονται στο Παράρτημα II του Πρωτόκολλου το οποίο αφορά Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές και τη Βιολογική Ποικιλομορφία της Μεσογείου της Σύμβασης της Βαρκελώνης, το οποίο η Κύπρος επικύρωσε με το Νόμο No. 20(III)/2001. Προστατεύονται επίσης και μέσω της Ευρωπαϊκής Οδηγίας των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ). Η εν λόγω Οδηγία έχει μεταφερθεί στην εθνική νομοθεσία το 2003 με το Νόμο για την Προστασία και Διαχείριση της Φύσης και της Άγριας Ζωής No. 153(I)/2003.
Σύμφωνα με το πιο πάνω νομοθετικό πλαίσιο, ενέργειες όπως η καταστροφή ή και απόπειρα καταστροφής των φωλιών / αυγών των θαλασσίων χελωνών απαγορεύεται. Είναι σεβαστή η διαμαρτυρία των κατοίκων όμως το να καταστρέψει κανείς τις φωλιές των χελωνών δεν μπορεί να δικαιολογηθεί.
Το Πρόγραμμα Προστασίας των Θαλασσίων Χελωνών στην Κύπρο αναγνωρίζεται σε ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο ως ένα από τα πιο επιτυχημένα προγράμματα προστασίας βιοποικιλότητας. Στην Κύπρο μετά από 40 χρόνια υλοποίησης μέτρων διατήρησης για τις θαλάσσιες χελώνες, έχουν παρατηρηθεί σταθερές βελτιώσεις στους πληθυσμούς των θαλασσίων χελωνών. Η μακροχρόνια αυτή προσπάθεια και υλοποίηση του Προγράμματος Προστασίας, ήταν το κλειδί για αυτά τα αποτελέσματα, αφού οι χελώνες χρειάζονται τουλάχιστον 20-30 χρόνια για να ωριμάσουν. Μάλιστα η Κατάσταση Διατήρησης τους σε Μεσογειακό Επίπεδο χαρακτηρίζεται ως «Δυσμενής – Κακή» (Unfavourable – bad), ενώ στην Κύπρο ως «Ευνοϊκή» (Favourable).
Είναι αντιληπτό πως τα αποτελέσματα του εν λόγω προγράμματος αποδεικνύουν την επιτυχία της διατήρησης των δύο αυτών ειδών για την Κύπρο. Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή σε περίπτωση που τα αποτελέσματα του προγράμματος παρουσίαζαν αρνητικά αποτελέσματα, μειωμένη φωλεοποίηση κλπ, τότε θα ήταν απαραίτητη η λήψη περαιτέρω μέτρων προστασίας από αυτά που ήδη υπάρχουν.
Σημειώνεται πως για την περίοδο ωοτοκίας 2022 η υλοποίηση του Προγράμματος Προστασίας των Θαλασσίων Χελωνών ανατέθηκε μέσω διαδικασίας Προσφορών σε Κοινοπραξία στην οποία εργάζονται και άτομα από την Νεολαία Πόλης Χρυσοχούς και η ομάδα δεν απαρτίζεται μόνο από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες.
Μάλιστα σε προσπάθειες του το ΤΑΘΕ τα προηγούμενα έτη να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει τις Τοπικές Κοινωνίες για θέματα προστασίας των θαλασσίων χελωνών, προέβη τόσο σε σεμινάρια όσο και σε επί τόπου εκπαιδεύσεις για εντοπισμό φωλιών, προστασία τους, άνοιγμα φωλιών μετά την εκκόλαψη των αυγών και συλλογή δεδομένων. Ο Κοινοτάρχης Ίνειας ήταν παρόν σε διάφορες από τις εκπαιδεύσεις αυτές και οι πρόσφατες δηλώσεις του δεν αντικατοπτρίζουν τα όσα έχει και ο ίδιος ενημερωθεί μέσω των εν λόγω εκπαιδεύσεων.
Η παρουσία του κοινού κατά την υλοποίηση του προγράμματος των θαλασσίων χελωνών δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ αρνητικά ούτε από το ΤΑΘΕ, ούτε και από τους εμπειρογνώμονες. Τουναντίον, κατά το άνοιγμα των φωλιών μετά την επώαση των αυγών για την συλλογή στατιστικών στοιχείων, το κοινό πολλές φορές παρατηρεί την όλη διαδικασία και γίνεται μέρος αυτής αφού παράλληλα γίνεται και επιστημονική ενημέρωσή τους. Στα πλαίσια αυτά, ποτέ δεν αρνηθήκαμε στον οποιοδήποτε να παρατηρεί την διαδικασία, αλλά όχι να την παρεμποδίζει. Η οποιαδήποτε συμπεριφορά και ενέργεια που επεμβαίνει στο έργο της προστασίας των θαλασσίων χελωνών είναι ανεπίτρεπτη και καταδικαστέα.
Tο ΤΑΘΕ σε συνεννόηση με όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες θα μεριμνήσουν για την προστασία του είδους από οποιαδήποτε ακραία ενέργεια η οποία θα επέφερε αρνητικές επιπτώσεις σε αυτό.
ΤΜΗΜΑ ΑΛΙΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ