Έλεγχος της Ρύπανσης των Νερών και του Εδάφους

Κτηνοτροφικά απόβλητα

Η εντατικοποίηση της κτηνοτροφίας στην Κύπρο, ιδιαίτερα κατά τις τελευταίες δεκαετίες, συνδέεται με περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως η υποβάθμιση της ποιότητας των υπόγειων και επιφανειακών νερών και του εδάφους, η Νιτρορύπανση και η αύξηση της αλατότητας των υδροφορέων λόγω υπεράντλησης. Ως κύρια αιτία των πιο πάνω επιπτώσεων είναι η μη ορθολογική διαχείριση των παραγόμενων κτηνοτροφικών αποβλήτων, καθώς και η συγκέντρωση πολλών και μεγάλων κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων σε ορισμένες περιοχές.

Η εντατική κτηνοτροφία που εφαρμόζεται σήμερα συνεπάγεται υψηλή συγκέντρωση ζώων και η συγκέντρωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένας πρόχειρος δείκτης της ποσότητας των αποβλήτων (στερεών και υγρών) που παράγουν τα εκτρεφόμενα ζώα. Τα κτηνοτροφικά απόβλητα χαρακτηρίζονται από υψηλό οργανικό φορτίο, ψηλές συγκεντρώσεις θρεπτικών στοιχείων όπως άζωτο, φωσφόρο, κάλιο, υψηλή ηλεκτρική αγωγιμότητα και αυξημένη συγκέντρωση βορίου. Σε ορισμένες περιοχές η εντατική κτηνοτροφία σε συνδυασμό με την έντονη γεωργική δραστηριότητα προκαλούν προβλήματα Νιτρορύπανσης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζοντας τα περιβαλλοντικά προβλήματα που μπορεί να προκληθούν από την εντατικοποίηση της κτηνοτροφίας έχει εισαγάγει διάφορες δράσεις για αντιμετώπιση του προβλήματος. Μια από τις πιο παλιές Ευρωπαϊκές Οδηγίες (ένδειξη της σημαντικότητας του θέματος) είναι η Οδηγία 61/676/ΕΟΚ για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπαση γεωργικής προέλευσης. Περαιτέρω, οι μεγάλες χοιροτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες θεωρούνται ως δυνητικά ιδιαίτερα ρυπογόνες εγκαταστάσεις με αποτέλεσμα να εμπίπτουν στις πρόνοιες της νέας Οδηγίας 2010/75/ΕΕ περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης).

Στην Κύπρο δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός από χοιροστάσια, πτηνοτροφεία, αγελαδοτροφεία αλλά και εγκαταστάσεις εκτροφής αιγοπροβάτων. Υπάρχουν επίσης κονικλοτροφεία και φάρμες αλόγων. Από τις μονάδες αυτές παράγονται υγρά και στερεά απόβλητα.

Νομικό πλαίσιο

Η διαχείριση των κτηνοτροφικών αποβλήτων καλύπτεται από τις πρόνοιες των Νόμων περί Ελέγχου της ρύπανσης των Νερών του 2002 έως 2013 (Αρ. 106(Ι)/2002). Σκοπός του Νόμου είναι η προστασία των επιφανειακών και υπόγειων νερών, του εδάφους από ανθρώπινες δραστηριότητες καθώς, επίσης και ο έλεγχος της απόρριψης των υγρών και στερεών αποβλήτων. Στον Νόμο προβλέπονται συγκεκριμένα μέτρα για την πρόληψη και τον περιορισμό της ρύπανσης και την υιοθέτηση ολοκληρωμένης προσέγγισης στην αδειοδότηση και τον έλεγχο κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων που προκαλούν ρύπανση των νερών και του εδάφους. Τα μέτρα υλοποιούνται μέσα από το Σύστημα Αδειοδότησης και Επιθεώρησης. Για το σκοπό αυτό χορηγούνται Άδειες Απόρριψης Αποβλήτων σε χοιροτροφικές, πτηνοτροφικές και Αγελαδοτροφικές μονάδες.
Στα πλαίσια του πιο πάνω Νόμου εκδόθηκαν και βρίσκονται σε ισχύ Διατάγματα για την ορθή διαχείριση των αποβλήτων που προκύπτουν από τις δραστηριότητες των χοιροτροφικών και αγελαδοτροφικών μονάδων. Στα Διατάγματα περιλαμβάνονται βασικές αρχές και υποχρεωτικά μέτρα για τη διαχείριση των αποβλήτων, υγρών και στερεών, που παράγονται από τις διάφορες διεργασίες λειτουργίας των εγκαταστάσεων αυτών, όπως η αποθήκευση, επεξεργασία και τελική διάθεση τους.

Σύμφωνα με το Διάταγμα 737/2003 για τη διαχείριση αποβλήτων από χοιροτροφικές μονάδες, τα χοιρολύματα πρέπει να τυγχάνουν μηχανικού διαχωρισμού σε υγρά και στερεά και στη συνέχεια να χρησιμοποιούνται στη γεωργία σύμφωνα με τον Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής (Κ.Δ.Π. 263/2007) ή το Πρόγραμμα Δράσης για προστασία από τη Νιτρορύπανση (Κ.Δ.Π. 281/2014) που εφαρμόζεται στις περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως Ευπρόσβλητες στα Νιτρικά. Για τις μεγάλες χοιροτροφικές μονάδες απαιτείται περαιτέρω βιολογική επεξεργασία (π.χ. αναερόβια και αερόβια) για σημαντική μείωση του ρυπαντικού φορτίου.

Για τη διαχείριση των παραγόμενων αποβλήτων από τις διεργασίες σε αγελαδοτροφικές μονάδες έχει εκδοθεί σχετικό Διάταγμα ( Κ.Δ.Π. 433/2006), στο οποίο αναφέρονται όλοι οι αποδεκτοί τρόποι διαχείρισης των αποβλήτων ανάλογα με το είδος του σταβλισμού που εφαρμόζεται.

Άλλες σχετικές με τη διαχείριση κτηνοτροφικών μονάδων Νομοθεσίες είναι:

Οι περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Έργα Νόμοι του 2005-2014 (Αρ. 140(Ι)/2005).
Οι περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών (Νιτρορύπανση Γεωργικής Προέλευσης) Κανονισμοί του 2002 (Κ.Δ.Π. 534/2002).
Ευπρόσβλητες Ζώνες λόγω Νιτρορύπανσης και Κατηγορίες Νερών που υφίστανται ή Ενδέχεται να υποστούν Νιτρορύπανση (Κ.Δ.Π. 186/2008, 41/2011).
Πρόγραμμα Δράσης για την Προστασία των Ευπρόσβλητων Περιοχών Νερών λόγω Νιτρορύπανσης, (Κ.Δ.Π. 281/2014).
Κώδικας Ορθής Γεωργικής Πρακτικής (Κ.Δ.Π. 263/2007).

No documents found

Πίσω