Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή
Τι είναι Ευπάθεια και τι Προσαρμογή;
Ευπάθεια
Ευπάθεια (IPCC,2007) ενός συστήματος είναι ο βαθμός στον οποίο υπόκειται και αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής μεταβλητότητας και των ακραίων κλιματικών συνθηκών. Η ευπάθεια αποτελεί συνάρτηση του χαρακτήρα, του μεγέθους και του ρυθμού της αλλαγής και της μεταβλητότητας του κλίματος στα οποία εκτίθεται ένα σύστημα, η ευαισθησία του και η προσαρμοστική του ικανότητα.
Προσαρμογή
Αντίθετα, προσαρμοστικότητα (IPCC, 2007) είναι η ικανότητα ενός τέτοιου συστήματος να απορροφά τις διαταραχές διατηρώντας την ίδια βασική δομή και τρόπους λειτουργίας του. Προσαρμογή είναι η εκτεταμένη δράση και η λήψη πρακτικών μέτρων για την προσαρμογή του συστήματος στις αλλαγές αυτές. Η προσαρμογή μπορεί να περιλαμβάνει τόσο εθνικές, όσο και περιφερειακές στρατηγικές, καθώς και πρακτικά μέτρα σε κοινοτικό επίπεδο ή από μεμονωμένα άτομα. Η προσαρμογή αφορά τόσο τα φυσικά, όσο και τα ανθρώπινα συστήματα.
Τα κτίρια και οι υποδομές πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις πλημμύρες ή τους καύσωνες. Τα παράκτια ή οι εκβολές ποταμών πρέπει να είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν υψηλότερες στάθμη νερού. Η γεωργία πρέπει να προσαρμόζεται στις διαφορετικές καιρικές συνθήκες, ιδίως στις νότιες χώρες όπου οι αγρότες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις μεγαλύτερες περιόδους ξηρασίας.
Η προσαρμογή είναι:
• η πρόβλεψη και ανάλυση των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος
• η ανάλυση της ανομοιογενούς ευπάθειας των διαφορετικών τομέων, περιφερειών ή κοινωνικών ομάδων στις επιπτώσεις αυτές .
• η αξιολόγηση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών κινδύνων - και το κόστος
• η εύρεση των καλύτερων απαντήσεων, δράσεων ή μέτρων προσαρμογής
• και η τοποθέτηση τους σε δράση.
Μέτρα Προσαρμογής
Η λήψη μέτρων προσαρμογής προϋποθέτει πρωτίστως την εκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής μεταβολής σε διάφορους τομείς της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής δραστηριότητας καθώς επίσης και τον προσδιορισμό του οικονομικού μεγέθους των εν λόγω επιπτώσεων. Καθώς οι επιπτώσεις διαφέρουν μεταξύ των περιφερειών, έτσι και οι δράσεις για την αντιμετώπιση τους πρέπει να είναι κατάλληλες για την πραγματική κατάσταση που επικρατεί σε κάθε περιοχή.
Τα μέτρα προσαρμογής είναι πολύ ευρύτερα από ό, τι τα μέτρα μετριασμού. Λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη προσαρμογής που είναι αναγκαία για όλες τις φυσικές διαδικασίες και τις ανθρώπινες δραστηριότητες που βασίζονται σε τρέχουσες καιρικές συνθήκες. Αυτό έχει τεράστιες επιπτώσεις σε πολλούς τομείς - συμπεριλαμβανομένων της ανθρώπινης υγείας, της γεωργίας, της αλιείας, των ακτών, των υποδομών, της ενέργειας, του τουρισμού, των δασών, της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων.
Μέτρα προσαρμογής μπορεί να συμπεριλαμβάνουν:
• την ανάπτυξη ανθεκτικών στην ξηρασία καλλιεργειών,
• την επιλογή δασικών ειδών και δασοκομικών πρακτικών λιγότερο ευάλωτων στις καταιγίδες και τις πυρκαγιές,
• την εκπόνηση χωροταξικών σχεδίων και τη δημιουργία διαδρόμων για να διευκολυνθεί η μετανάστευση των ειδών
• την προσαρμογή των υφιστάμενων προδιαγραφών κατασκευής κτιρίων, ώστε να είναι ανθεκτικά στις μελλοντικές κλιματικές συνθήκες και σε ακραία καιρικά φαινόμενα,
• την κατασκευή αντιπλημμυρικών τειχών και η ανύψωση των αναχωμάτων για την προστασία από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας
• την αποτελεσματικότερη χρήση των λιγοστών υδάτινων πόρων
• Διαφοροποίηση του τουρισμού.
Ευπαθέστερες περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Οι ευπαθέστερες περιοχές στην Ευρώπη (ΕΟΠ 2008) είναι η νότια Ευρώπη, η λεκάνη της Μεσογείου, οι πλέον απομακρυσμένες περιφέρειες και η περιοχή της Αρκτικής. Επιπλέον, ιδιαίτερα προβλήματα αντιμετωπίζουν οι ορεινές περιοχές, ιδίως οι Άλπεις, τα νησιά, οι παράκτιες και οι αστικές περιοχές και οι πυκνοκατοικημένες πλημμυρικές περιοχές.