Μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου

Ενέργεια - Υδρογονάνθρακες

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

(i) Με βάση τον περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων από Ορισμένα Έργα Νόμο (Ν. 140(I)/2005) απαιτείται Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον για συγκεκριμένα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

Το Τμήμα Περιβάλλοντος ως η Αρμόδια Περιβαλλοντική Αρχή εξετάζει έργα ΑΠΕ στα πλαίσια του πιο πάνω Νόμου και εκδίδει σχετικές Περιβαλλοντικές εγκρίσεις και γνωματεύσεις. Το Τμήμα Περιβάλλοντος προωθεί τέτοιου είδους έργα στα πλαίσια της πολιτικής του για τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και της συμβολής του στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού του Κράτους καθώς και στην επίτευξη των στόχων διείσδυσης των ΑΠΕ που καθορίστηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με γνώμονα την ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος.

Για έργα ΑΠΕ, τα οποία δεν εμπίπτουν στον πιο πάνω Νόμο, το Τμήμα Περιβάλλοντος εκφέρει απόψεις στα πλαίσια διαβούλευσης της Πολεοδομικής Αρχής.

(ii) Το Τμήμα Περιβάλλοντος συμμετέχει στην Συμβουλευτική Τεχνοκρατική Επιτροπή για τις ΑΠΕ σκοπός της οποίας είναι να ετοιμάζει και να εισηγείται μεταξύ άλλων, στην Υπουργική Επιτροπή για τις ΑΠΕ:
(α) μέτρα και κίνητρα για την προώθηση των ΑΠΕ (συμπεριλαμβανομένων και μέτρων ενημέρωσης του κοινού).
(β) περιοδικές αναθεωρήσεις του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις ΑΠΕ.
(γ) καθεστώτα στήριξης των ΑΠΕ.
(δ) θέματα ταχείας αδειοδότησης εγκαταστάσεων ΑΠΕ.

Υδρογονάνθρακες

Είναι γεγονός ότι οι δραστηριότητες υδρογονανθράκων αυξάνουν στη Μεσόγειο και η περιοχή είναι ιδιαίτερα ευάλωτη λόγω της ημικεκλεισμένης μορφής της και της σημαντικής σεισμογένειας της. Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές ζημιές που προξενεί μια μεγάλη διαρροή πετρελαίου πλήττουν θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές ανεξαρτήτως εθνικών συνόρων.

Η έκρηξη της εξέδρας γεώτρησης Deepwater Horizon στον Κόλπο του Μεξικού το 2010 και η επακόλουθη τεράστια διαρροή πετρελαίου, προκάλεσε σημαντική περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική ζημία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παίρνοντας ως δίδαγμα αυτό το ατύχημα και έχοντας υπόψη ότι η έρευνα υδρογονανθράκων μετακινείται σε πιο πολύπλοκα περιβάλλοντα που χαρακτηρίζονται από κοιτάσματα υψηλής πίεσης, υψηλής θερμοκρασίας, μεγαλύτερα βάθη ή/και ακραίες κλιματικές συνθήκες που μπορεί να περιπλέξουν τον χειρισμό των υποθαλάσσιων εγκαταστάσεων και την αντιμετώπιση περιστατικών, είχε ζωτικό συμφέρον να προλάβει παρόμοια καταστροφή και να προχωρήσει στα ακόλουθα σημαντικά βήματα:

1ο: Το 2013 επικύρωσε το Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης με το οποίο προστατεύεται η Μεσόγειος από τη ρύπανση έναντι υπεράκτιων δραστηριοτήτων εξερεύνησης και εκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Το «Υπεράκτιο Πρωτόκολλο» επιβάλλει ορισμένους όρους που πρέπει να τηρούνται πριν επιτραπεί η έναρξη των δραστηριοτήτων. Καλύπτει ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων εξερεύνησης και εκμετάλλευσης, αφορά δε απαιτήσεις χορήγησης άδειας, την απομάκρυνση εγκαταλελειμμένων ή μη χρησιμοποιούμενων εγκαταστάσεων, τη χρήση και απομάκρυνση επιβλαβών ουσιών, και τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση ζητημάτων ασφάλειας και έκτακτων περιστατικών.

2ο: Το 2013 εξέδωσε την Οδηγία για την ασφάλεια των υπεράκτιων εργασιών πετρελαίου και φυσικού αερίου (2013/30/ΕΕ). Ένα σημαντικό βήμα προς ασφαλέστερες υπεράκτιες δραστηριότητες προς όφελος των πολιτών και του περιβάλλοντός, το οποίο τάσσει σαφείς κανόνες που καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο ζωής των πάσης φύσεως δραστηριοτήτων έρευνας και παραγωγής, από τον σχεδιασμό μέχρι την τελική απομάκρυνση μιας εγκατάστασης άντλησης πετρελαίου ή φυσικού αερίου και θεσπίζει απαιτήσεις για την αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση μείζονος ατυχήματος.

(i) Υπεράκτιο Πρωτόκολλο (Offshore Protocol)
Η Μεσόγειος διαθέτει περισσότερες από 200 ενεργές εξέδρες ανοικτής θαλάσσης. Άλλες εξέδρες βρίσκονται στη φάση του σχεδιασμού, μετά την ανακάλυψη μεγάλων αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων. Σε περίπτωση ατυχήματος, οι εν λόγω εξέδρες, και άλλες που τελούν υπό κατασκευή για άλλους ορυκτούς πόρους, είναι μείζων απειλή για τη μεσογειακή οικονομία καθώς επίσης για τα εύθραυστα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα.

Αναγνωρίζοντας τη σημαντικότητα της ποικιλομορφίας και μοναδικότητας της Μεσογείου Θάλασσας, το 1976, 16 Μεσογειακά κράτη υιοθέτησαν τη Σύμβαση της Βαρκελώνης και τα 7 πρωτόκολλα της. Ένα εξ’ αυτών είναι το Πρωτόκολλο για την Προστασία της Μεσογείου από Ρύπανση που Προέρχεται από την Εξερεύνηση και Εκμετάλλευση της Υφαλοκρηπίδος και του Βυθού και του Υπεδάφους του (Υπεράκτιο Πρωτόκολλο). Το Υπεράκτιο Πρωτόκολλο υιοθετήθηκε στη Μαδρίτη στις 14 Οκτωβρίου 1995 και εγκρίθηκε με την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρ. 51.944 ημερομηνίας 14 Ιουνίου 2000.

Το Υπεράκτιο Πρωτόκολλο καλύπτει ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων εξερεύνησης και εκμετάλλευσης θαλάσσιων ορυκτών πόρων, και αναφέρεται, μεταξύ άλλων, σε απαιτήσεις έγκρισης, στην απομάκρυνση εγκαταστάσεων που έχουν εγκαταλειφθεί ή έχουν πάψει να χρησιμοποιούνται, στη χρήση και απομάκρυνση επιβλαβών ουσιών, σε απαιτήσεις ευθύνης και αποζημίωσης, και στον συντονισμό με άλλα συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης της Βαρκελώνης σε περιφερειακό επίπεδο.

Τα συμβαλλόμενα μέρη του Πρωτοκόλλου υποχρεούνται, μονομερώς ή μέσω διμερούς ή πολυμερούς συνεργασίας, να εγκρίνουν κάθε ενδεδειγμένο μέτρο για την πρόληψη, τη μείωση, την καταπολέμηση και τον έλεγχο της ρύπανσης στην περιοχή του πρωτοκόλλου, η οποία προκαλείται από δραστηριότητες υπεράκτιας (offshore) εξερεύνησης και εκμετάλλευσης. Επίσης, δεσμεύονται να χρησιμοποιούν τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές που είναι περιβαλλοντικά αποτελεσματικές και οικονομικά πρόσφορες.

Την ευθύνη για την εφαρμογή ορισμένων λεπτομερών μέτρων του πρωτοκόλλου, όπως το εθνικό σύστημα παρακολούθησης, φέρουν οι χώρες και οι αρμόδιες αρχές τους.

Ο κυρωτικός Κυπριακός Νόμος είναι ο περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και Περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Κυρωτικός)(Τροποιητικός) Νόμος του 2001 (Ν.20(ΙΙΙ)/2001), ο οποίος τροποποιεί τον περί της Συμβάσεως δια την Προστασία της Μεσογείου Θαλάσσης κατά της Ρυπάνσεως και περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Κυρωτικός) Νόμο του 1979 (Ν.51/79).

Το Υπεράκτιο Πρωτόκολλο τέθηκε σε ισχύ το 2011 και έκτοτε η Κυπριακή Δημοκρατία εκδίδει άδειες σύμφωνα με τις πρόνοιες αυτού.

Στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου έχουν ήδη πραγματοποιηθεί τέσσερις ερευνητικές γεωτρήσεις και αναμένεται ο αριθμός αυτός να αυξηθεί. Πέραν των γεωτρήσεων έχουν εκδοθεί σχετικές άδειες για σεισμικές και δειγματοληπτικές έρευνες.

Οι φορείς εκμετάλλευσης που έχουν ήδη εξασφαλίσει άδεια αναζήτησης και/ή άδεια έρευνας και/ή άδεια εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε μια γεωγραφική περιοχή σύμφωνα με τους περί Υδρογονανθράκων (Αναζήτηση, Έρευνα και Εκμετάλλευση) Νόμους του 2007 μέχρι 2015, μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Περιβάλλοντος για καθοδήγηση στην υποβολή της αίτησης τους για άδεια σύμφωνα με το Υπεράκτιο Πρωτόκολλο η οποία πρέπει να εξασφαλίζεται πριν την έναρξη των εν λόγω εργασιών ή/και διευθέτηση σχετικής συνάντησης.

(ii) Offshore Safety Directive (OSD)
Η Ευρωπαϊκή Ένωση την 12η Ιουνίου 2013 έκδωσε την Οδηγία 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ασφάλεια των υπεράκτιων εργασιών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Οδηγία θεσπίζει ελάχιστες απαιτήσεις για την πρόληψη σοβαρών ατυχημάτων κατά τη διάρκεια υπεράκτιων εργασιών πετρελαίου και φυσικού αερίου και τον περιορισμό των συνεπειών τέτοιων ατυχημάτων.

Οι βασικές πρόνοιες της Οδηγίας 2013/30/ΕΕ αφορούν τη λήψη μέτρων και την εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης ασφάλειας για πρόληψη των μεγάλων ατυχημάτων και περιορισμό των συνεπειών τους. Στην Οδηγία περιλαμβάνονται επίσης πρόνοιες που αφορούν την αδειοδότηση και τα εξωτερικά σχέδια αντιμετώπισης καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης. Με την πρόληψη των μεγάλων ατυχημάτων, όπως ορίζονται στην Οδηγία, επιτυγχάνεται και προστασία του περιβάλλοντος.

Στην Οδηγία 2013/30/ΕΚ επισημαίνεται η ανάγκη να υπάρχει σαφής διαχωρισμός μεταξύ, αφενός, των ρυθμιστικών λειτουργιών και λήψης αποφάσεων που αφορούν την υπεράκτια ασφάλεια και το περιβάλλον και αφετέρου, των ρυθμιστικών λειτουργιών που αφορούν την οικονομική αξιοποίηση φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων των αδειοδοτήσεων και της διαχείρισης των εσόδων. Η εν λόγω σύγκρουση συμφερόντων μπορεί να αποφευχθεί πιο αποτελεσματικά με τον πλήρη διαχωρισμό της Αρμόδιας Αρχής για τα θέματα ασφάλειας των υπεράκτιων εγκαταστάσεων από τις λειτουργίες που σχετίζονται με την οικονομική ανάπτυξη υπεράκτιων φυσικών πόρων, λειτουργίες που πιθανόν μπορεί να αναλάβει η Αδειοδοτούσα Αρχή.

Για την Κυπριακή Δημοκρατία, η Αδειοδοτούσα Αρχή είναι ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Η Αρμόδια Αρχή για την εναρμόνιση και εφαρμογή της Οδηγίας είναι το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ενώ για την εναρμόνιση με το Άρθρο 29 (Εξωτερικά σχέδια αντιμετώπισης καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης και ετοιμότητα για την αντιμετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης) Αρμόδια Αρχή είναι ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.

Η μεταφορά όλων των προνοιών της Οδηγίας στην κυπριακή νομοθεσία γίνεται με εισαγωγή νέων νομοθετημάτων ή/και με τροποποίηση υφιστάμενων. Ως εκ τούτου:
(α) Για την εναρμόνιση με τα άρθρα 4 (Ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια και το περιβάλλον σε σχέση με τις άδειες) και 6, παραγράφους 2, 3 και 4 (Υπεράκτιες εργασίες πετρελαίου και φυσικού αερίου εντός περιοχών αδειοδότησης) ψηφίστικε ο περί Υδρογονανθράκων (Αναζήτηση, Έρευνα και Εκμετάλλευση) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2015. Αρμόδια Αρχή είναι ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.
(β) Για την εναρμόνιση με το άρθρο 38 (Τροποποίηση της οδηγίας 2004/35/ΕΚ), ψηφίστηκε ο περί της Περιβαλλοντικής Ευθύνης όσον αφορά την Πρόληψη και Αποκατάσταση Περιβαλλοντικής Ζημιάς (Τροποποιητικός) Νόμος του 2015. Αρμόδια Αρχή είναι ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
(γ) Για την εναρμόνιση με το άρθρο 29 (Εξωτερικά σχέδια αντιμετώπισης καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης και ετοιμότητα για την αντιμετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης), ψηφίστηκε ο περί των Εξωτερικών Σχεδίων Αντιμετώπισης Καταστάσεων Εκτάκτου Ανάγκης στις Υπεράκτιες Εργασίες Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου Νόμος του 2016. Αρμόδια Αρχή είναι ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος
(δ) Για το άρθρο 7 (Ευθύνη για Περιβαλλοντικές ζημιές), υφίσταται εναρμόνιση εφόσον οι απαιτήσεις του καλύπτονται από υφιστάμενη Εθνική Νομοθεσία (Ο περί της Σύμβασης για την προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη ρύπανση και περί συναφών Πρωτοκόλλων (Κυρωτικός) Νόμος Ν.20(ΙΙΙ)/2001) και συγκεκριμένα από το Υπεράκτιο Πρωτόκολλο. Αρμόδια Αρχή είναι ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
(ε) Για τα υπόλοιπα άρθρα της Οδηγίας, έχουν ψηφιστεί οι περί της Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Ασφάλεια των Υπεράκτιων Εργασιών Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου) Κανονισμοί του 2015. Αρμόδια Αρχή είναι το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Συμβουλευτικές Επιτροπές

Το Τμήμα Περιβάλλοντος συμμετέχει σε Συμβουλευτικές Επιτροπές για ενεργειακά θέματα στα πλαίσια εφαρμογής πολιτικών και νομοθεσιών άλλων Τμημάτων και Υπηρεσιών.

No documents found

Πίσω