1. Γενικά
2. Διαδικασία χορήγησης Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών
3. Συμπεράσματα Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών
4. Νομοθεσία
5. Γενικοί Όροι Λειτουργίας
6. Σχέδιο Περιβαλλοντικών Επιθεωρήσεων
7. Άδειες Βιομηχανικών Εκπομπών
8. Εφαρμογή της νομοθεσίας - Επιθεωρήσεις / Μετρήσεις
9. Διεθνείς και Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί / Σώματα
1. Γενικά
Οι φορείς εκμετάλλευσης των εγκαταστάσεων οι οποίες εμπίπτουν στο άρθρο 81, στο Παράρτημα ΙV και στο Μέρος 1 του Παραρτήματος V των περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Ολοκληρωμένη Πρόληψη και Έλεγχος της Ρύπανσης) Νόμων του 2013 και 2016 (N. 184(I)/2013 και Ν. 131(Ι)/2016) υποχρεούνται να εξασφαλίσουν Άδεια Βιομηχανικών Εκπομπών από την Αρμόδια Αρχή ακολουθώντας τη διαδικασία χορήγησης Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών.
Παραδείγματα εγκαταστάσεων που εμπίπτουν στις πρόνοιες των πιο πάνω Νόμων είναι η βιομηχανία ενέργειας, η παραγωγή και μεταποίηση μετάλλων, η βιομηχανία ορυκτών προϊόντων, η χημική βιομηχανία, η διαχείριση αποβλήτων και άλλων εγκαταστάσεων όπως παραγωγής πουλερικών και χοίρων. Επίσης στο πεδίο εφαρμογής των Νόμων εμπίπτουν οι εγκαταστάσεις καύσης, αποτέφρωσης και συναποτέφρωσης αποβλήτων, εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν οργανικούς διαλύτες καθώς και παραγωγής διοξειδίου του τιτανίου.
2. Διαδικασία χορήγησης Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών
Οι φορείς εκμετάλλευσης των εγκαταστάσεων που εμπίπτουν στις πρόνοιες των περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Ολοκληρωμένη Πρόληψη και Έλεγχος της Ρύπανσης) Νόμων του 2013 και 2016 πρέπει να υποβάλουν αίτηση στον Υπουργό Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για τη χορήγηση Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών. Η αίτηση υποβάλλεται σε σχετικό έντυπο ανάλογα με τη διεργασία που επιτελείται στην εγκατάσταση ως ακολούθως:
- Ειδικό έντυπο (μορφή word και pdf) για εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στο Παράρτημα IV των Νόμων
- Ειδικό έντυπο (μορφή word και pdf) για εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στο Μέρος Ι του Παραρτήματος V των Νόμων (χρήση οργανικών διαλυτών)
Η Αρμόδια Αρχή έχει εκδώσει διατάγματα για επιβολή τελών για τον έλεγχο των πιο πάνω αιτήσεων και για χορήγηση Αδειών Βιομηχανικών Εκπομπών.
Η αίτηση για χορήγηση της Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών υποβάλλεται στο Υπουργείο Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (Τμήμα Περιβάλλοντος) εν συνεχεία δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και σε δυο ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδες και στο διαδίκτυο και αφού ληφθούν υπόψη τυχόν εισηγήσεις (οι οποίες και δημοσιεύονται) προετοιμάζεται βάσει των συμπερασμάτων Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών προσχέδιο όρων λειτουργίας της Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών. Το προσχέδιο εξετάζεται από την Τεχνική Επιτροπή για την Προστασία του Περιβάλλοντος και καλούνται και εκπρόσωποι από τις επηρεαζόμενες από την λειτουργία της εγκατάστασης τοπικές αρχές. Οι Υπουργοί Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος αφού λάβουν υπόψη τις θέσεις και εισηγήσεις της Τεχνικής Επιτροπής και διαπιστώσουν ότι υπάρχει η ικανότητα τήρησης οριακών τιμών εκπομπής και ποιοτικών προτύπων που περιλαμβάνονται ως όροι λειτουργίας στην Άδεια χορηγούν την Άδεια Βιομηχανικών Εκπομπών (Κατάλογος). Η Άδεια Βιομηχανικών Εκπομπών για εγκαταστάσεις και δραστηριότητες που χρησιμοποιούν οργανικούς διαλύτες χορηγείται μόνο από την Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Η Άδεια Βιομηχανικών Εκπομπών δημοσιοποιείται σε δυο ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδες και στο διαδίκτυο και εν συνεχεία δημοσιοποιείται μια συνοπτική δήλωση σχετικά με τη διαδικασία χορήγησης Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών στον φορέα εκμετάλλευσης.
3. Συμπεράσματα Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών
Τα συμπεράσματα Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών (ΒΔΤ) αποτελούν μέρος του εγγράφου αναφοράς ΒΔΤ και περιλαμβάνουν τα συμπεράσματα σχετικά με τις ΒΔΤ, την περιγραφή τους, πληροφορίες για την εκτίμηση δυνατότητας εφαρμογής τους, τα επίπεδα των εκπομπών που συνδέονται με τις ΒΔΤ, τη σχετική παρακολούθηση, τα αντίστοιχα επίπεδα κατανάλωσης και, κατά περίπτωση, τα συναφή μέτρα αποκατάστασης του χώρου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σχετικές Εκτελεστικές Αποφάσεις της, έχει θεσπίσει τα ακόλουθα συμπεράσματα ΒΔΤ όσον αφορά:
(i) την παραγωγή σιδήρου και χάλυβα,
(ii) την παραγωγή τσιμέντου, ασβέστου και οξειδίου του μαγνησίου,
(iii) την παραγωγή χλωρο-αλκαλίων,
(iv) την παραγωγή γυαλιού,
(v) την παραγωγή χαρτοπολτού, χαρτιού και χαρτονιού,
(vi) τη διύλιση πετρελαίου και αερίου,
(vii) τη δέψη δερμάτων,
(viii) την παραγωγή πετασμάτων με βάση το ξύλο,
(ix) τις βιομηχανίες μη σιδηρούχων μετάλλων,
(x) για κοινά συστήματα επεξεργασίας/διαχείρισης λυμάτων και απαερίων στον τομέα των χημικών προϊόντων,
(xi) την εντατική εκτροφή πουλερικών ή χοίρων
(xii) μεγάλες μονάδες καύσης
(xiii) την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων οργανικών χημικών προϊόντων.
(xiv) την επεξεργασία αποβλήτων.
(xv) την αποτέφρωση αποβλήτων,
(xvi) τις βιομηχανίες τροφίμων, ποτών και γάλακτος και
(xvii) την επιφανειακή επεξεργασία με τη χρησιμοποίηση οργανικών διαλυτών, συμπεριλαμβανομένης της συντήρησης ξύλου και προϊόντων ξύλου με χημικές ουσίες.
4. Νομοθεσία
Η νομοθεσία που αφορά τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης περιλαμβάνει τους περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Ολοκληρωμένη Πρόληψη και Έλεγχος της Ρύπανσης) Νόμους του 2013 και 2016 (N. 184(I)/2013 και Ν. 131(Ι)/2016). Κάτω από το Νόμο αυτό έχουν εκδοθεί τα ακόλουθα διατάγματα:
- το περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Έντυπο Αίτησης για Χορήγηση Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών) Διάταγμα του 2019 (Κ.Δ.Π. 314/2019),
- το περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Έντυπο Αίτησης για Χορήγηση Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών – Χρήση Οργανικών Διαλυτών) Διάταγμα του 2020 (Κ.Δ.Π. 144/2020),
- το περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Καθορισμός Γενικών Όρων Λειτουργίας για τη Δραστηριότητα του Στεγνού Καθαρισμού (Στεγνοκαθαριστήρια)) Διάταγμα του 2014 (Κ.Δ.Π. 511/2014),
- το περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Καθορισμός Τελών) Διάταγμα του 2014 (Κ.Δ.Π. 545/2014),
- το περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Καθορισμός Τελών για εξέταση αίτησης και έκδοση Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών) Διάταγμα του 2016 (Κ.Δ.Π. 197/2016),
- το περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Καθορισμός απαιτήσεων αναφορικά με τις μεθόδους και τις διαδικασίες που πρέπει να εφαρμόζονται κατά τη διενέργεια δειγματοληψιών, αναλύσεων και μετρήσεων) Διάταγμα του 2019 (Κ.Δ.Π. 35/2019) και
- το περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Καθορισμός Τελών) Διάταγμα του 2020 (Κ.Δ.Π. 588/2020).
5. Γενικοί Όροι Λειτουργίας
Για ορισμένες κατηγορίες διεργασιών, όπως είναι τα στεγνοκαθαριστήρια καθορίζονται Γενικοί Όροι Λειτουργίας με Διάταγμα το οποίο δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, και ως εκ τούτου, παρόλο ότι θα πρέπει να υποβληθεί αίτηση για Άδεια Βιομηχανικών Εκπομπών, δεν θα απαιτείται η εξέταση του Προσχεδίου των όρων λειτουργίας για τις εν λόγω εγκαταστάσεις από την Τεχνική Επιτροπή για την Προστασία του Περιβάλλοντος.
6. Σχέδιο Περιβαλλοντικών Επιθεωρήσεων
Οι επιθεωρήσεις στις εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στις πρόνοιες των περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Ολοκληρωμένη Πρόληψη και Έλεγχος της Ρύπανσης) Νόμων του 2013 και 2016 γίνονται βάσει Σχεδίου Περιβαλλοντικών Επιθεωρήσεων.
7. Άδειες Βιομηχανικών Εκπομπών
Με βάση τις πρόνοιες των περί Βιομηχανικών Εκπομπών (Ολοκληρωμένη Πρόληψη και Έλεγχος της Ρύπανσης) Νόμων του 2013 και 2016 παρέχονται στο ενδιαφερόμενο κοινό πληροφορίες σχετικές με τα ακόλουθα θέματα:
- Αιτήσεις για χορήγηση Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών σε εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στο Παράρτημα IV του Νόμου (Κατάλογος),
- Εγκαταστάσεις, που εμπίπτουν στο Παράρτημα IV του Νόμου, για τις οποίες υποβλήθηκαν απόψεις ή παραστάσεις αναφορικά με το περιεχόμενο της αίτησης για χορήγηση Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών:
- Sigan Management Ltd (εγκατάσταση αποτέφρωσης ζωικών αποβλήτων στη Μενόγεια ) και
- Έπαυλη Γιωρκή Κουζαλή Λτδ (εγκατάσταση εντατικής εκτροφής πουλερικών με περισσότερες από 40.000 θέσεις για πουλερικά στο Παραλίμνι) (Δήμος Παραλιμνίου, κάτοικοι, Κίνημα Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών).
- Εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στο Παράρτημα IV των Νόμων στις οποίες έχει χορηγηθεί Άδεια Βιομηχανικών Εκπομπών (Διαδικασία λήψης απόφασης). Οι πληροφορίες αυτές είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του Μητρώου Έκλυσης και Μεταφοράς Ρύπων της Κύπρου στο πεδίο Βιομηχανικές Εκπομπές.
8. Εφαρμογή της νομοθεσίας - Επιθεωρήσεις / Μετρήσεις
Στο πλαίσιο της εφαρμογής της νομοθεσίας δίνεται ιδιαίτερη σημασία στον έλεγχο της τήρησης από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις των όρων λειτουργίας και των ορίων εκπομπής που καθορίζονται στις Άδειες Βιομηχανικών Εκπομπών. Οι εκπομπές αερίων ρύπων από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις παρακολουθούνται περιοδικά από ιδιωτικό οργανισμό ο οποίος διενεργεί, εκ μέρους του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας, μετρήσεις με αγορά υπηρεσιών.
Η παρακολούθηση της λειτουργίας των βιομηχανικών εγκαταστάσεων γίνεται επίσης από αρμόδιους Επιθεωρητές μέσω ελέγχου των αποτελεσμάτων των μετρήσεων εκπομπής από τα όργανα συνεχούς μέτρησης που είναι εγκατεστημένα στα φουγάρα των βιομηχανιών. Η υποχρέωση για συνεχείς μετρήσεις εκπομπής σε συγκεκριμένες μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις περιλαμβάνεται στους όρους λειτουργίας που καθορίζονται στις σχετικές Άδειες Βιομηχανικών Εκπομπών. Οι Επιθεωρητές του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας έχουν ελεύθερη πρόσβαση στις περιβαλλοντικές μετρήσεις που διεξάγονται από τις βιομηχανίες στα πλαίσια των υποχρεώσεων τους για αυτοπαρακολούθηση (self-monitoring) των αερίων εκπομπών των εγκαταστάσεών τους.
9. Διεθνείς και Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί / Σώματα
Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας συμμετέχει επίσης ενεργά στις δραστηριότητες Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οργανισμών/Σωμάτων όπου συζητείται και καθορίζεται η στρατηγική για τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη και η πολιτική για τις επιθεωρήσεις, την εφαρμογή και την επιβολή της Νομοθεσίας.
Η ευθύνη του Κλάδου επικεντρώνεται στον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης για την οποία το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα. Για άλλα θέματα ελέγχου της βιομηχανικής ρύπανσης όπως υγρά και στερεά βιομηχανικά απόβλητα, υπάρχει στενή συνεργασία με άλλες συναρμόδιες Υπηρεσίες.