Μύκητες / Μανιτάρια

Μανιτάρια (Μύκητες)

Η αφθονία της οργανικής ουσίας και οι κατάλληλες κλιματεδαφικές συνθήκες που επικρατούν στα δάση βοηθούν πολύ στην ανάπτυξη των μυκήτων. Γενικά θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ο μεγαλύτερος αριθμός μανιταριών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αναπτύσσεται στις δασωμένες πλαγιές και κοιλάδες οι οποίες διατηρούν το υγρό περιβάλλον και προστατεύονται από τη ξήρανση, σε σύγκριση με τις εκτεθειμένες σε ανέμους και το θερμό ήλιο περιοχές.

Η οικολογική αξία των μανιταριών είναι τεράστια και δεν θα αποτελούσε υπερβολή να αναφερθεί ότι αποτελούν τους αφανείς ήρωες των δασών. Από τη μια διάφορα είδη υποστηρίζουν τα δέντρα στο δύσκολο αγώνα για την επιβίωση τους δημιουργώντας μυκόρριζες (αρμονικές συμβιώσεις φυτών –μυκήτων) και από την άλλη κάποια άλλα είδη αποτελούν βασικό μηχανισμό ανακύκλωσης της οργανικής ύλης.

Η ύπαρξη διαφόρων οικοτόπων στους οποίους πολλές φορές συνυπάρχουν κωνοφόρα με πλατύφυλλα είδη δέντρων και άλλων φυτών διαφοροποιούν σε πολύ μικρές αποστάσεις τις οικολογικές συνθήκες ευνοώντας πολλά είδη μανιταριών. Απαντούν τόσο σαπροφυτικά όσο και συμβιωτικά αλλά και παρασιτικά είδη. Τα πιο πολλά καρποσώματα (μανιτάρια) εμφανίζονται προς το τέλος του φθινοπώρου οπότε και πέφτουν ικανοποιητικές βροχοπτώσεις και η θερμοκρασία διατηρείται σε κατάλληλα επίπεδα. Η καρποφορία των μανιταριών συνεχίζεται και το χειμώνα ιδιαίτερα σε χαμηλά και μεσαία υψόμετρα όπως και την άνοιξη.

Από τα δάση της Κύπρου συλλέγονται διάφορα είδη φαγώσιμων μανιταριών. Το κοκκινομανίταρο (Lactarius deliciosus), είναι ίσως το γνωστότερο από αυτά. Είναι είδος που συμβιώνει (μυκοριζικό) κυρίως με πεύκα ενώ πολλές φορές παρατηρήθηκε συμβίωσή του με διάφορα πλατύφυλλα είδη όπως είναι η λατζιά, η περνιά, η αντρουκλιά η σχινιά και η τρεμιθιά. Άλλα μυκορριζικά είδη μανιταριών που συλλέγονται είναι το ασπομανίταρο (Russula delica) και το ήμερο (Tricholoma caligatum). Επιπρόσθετα, άλλα γνωστά φαγώσιμα είδη που μαζεύονται είναι το πουρούι (Acaricus sp), το μανιτάρι του καβακιού (Pleurotus ostreatus) και το εξαιρετικό σε γεύση αρνούι(Morchela sp.).

Η συλλογή των εδώδιμων ειδών είναι η πιο σοβαρή άμεση πίεση που υπάρχει στους πληθυσμούς των μανιταριών. Ο τρόπος συλλογής μπορεί να επηρεάσει τους πληθυσμούς των ίδιων των μανιταριών καθώς και τα φυτά μαζί με τα οποία συμβιώνουν. Έχει μεγάλη σημασία να μην καταστρέφεται ο παραγωγικός μύκητας αλλά να συλλέγεται μόνο το καρπόσωμα (μανιτάρι). Η αναμόχλευση και η μετακίνηση του φυλλοτάπητα κατά τη συλλογή με τη χρήση γεωργικών εργαλείων εκθέτει το μύκητα στον αέρα και στις ψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι με αποτέλεσμα τη νέκρωση του. Επιπρόσθετα, κατά τη συλλογή δεν πρέπει να συλλέγονται τα ανώριμα άτομα αφού δεν έχουν προλάβει να αφήσουν τα σπόριά τους.

Με βάση τον Περί Δασών Νόμο η συλλογή μανιταριών από τα Κρατικά Δάση επιτρέπεται (εξαιρούνται οι περιοχές που κηρύσσονται ως φυσικό απόθεμα) νοουμένου ότι δεν χρησιμοποιείται τσουγκράνα ή άλλο γεωργικό εργαλείο κατά τη διαδικασία της συλλογής.

Στον πίνακα που ακολουθεί περιλαμβάνονται τα ονόματα διαφόρων μανιταριών που απαντούν στα δάση της Κύπρου.

	Επιστημονικό όνομα	Οικολογία
	1. Agaricus augustus	Σ
	2. Agaricus campestris	Σ
	3. Agaricus xanthodermus	Σ
	4. Armillaria mellea	Π/ Σ
	5. Astraeus hygrometricus	Σ
	6. Auricularia auricula-judae	Σ
	7. Chroogomphus rutilus	Μ
	8. Clathrus rubber	Μ
	9. Coprinus comatus	Σ
	10. Coprinus disseminatus	Σ
	11. Crepidotus mollis	Σ
	12. Fomes pini	Π
	13. Ganoderma applanatum	Π/Σ
	14. Inocybe geophylla var. lilacina	Σ
	15. Laccaria laccata	Μ
	16. Lactarius chrysorrheus	Μ
	17. Lactarius deliciosus	Μ
	18. Lactarius tormitosus	Μ
	19. Lepiota brunneoincarnata	Σ
	20. Lepiota castanea	Σ
	21. Lepista nuda	Σ
	22. Lycoperdon perlatum	Σ
	23. Lycoperdon pyriforme	Σ
	24. Marasmius sp.	Σ
	25. Morchella sp.	Σ/Μ
	26. Mycena seynii	Π
	27. Omphalotus olearius	Σ
	28. Phellinus tuberculosus	Π/Σ
	29. Pisolithus tinctorius	Μ
	30. Pleurotus ostreatus	Σ
	31. Rizopogon luteolus	Μ
	32. Russula delica	Μ
	33. Sarcosphaera crassa	Σ
	34. Schizophyllum commune	Σ
	35. Stereum hirsutum	Σ
	36. Suillus collinitus	Μ
	37. Suillus granulatus	Μ
	38. Tricholoma caligatum	Μ
	39. Tricholoma fracticum	Μ
	40. Tricholoma gausapatum	Μ
	41. Volvariella speciosa ssp glyocephala	Σ