Δασικά Φυτώρια
Η παραγωγή κατάλληλου Δασικού Πολλαπλασιαστικού Υλικού (Δ.Π.Υ)/ φυτάρια στα δασικά φυτώρια του Τμήματος Δασών αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχία των προγραμμάτων αναδάσεων που υλοποιούνται από το Τμήμα Δασών και γενικότερα της επέκτασης του πρασίνου στο νησί καθώς και της διατήρησης της βιοποικιλότητας. Το υλικό αυτό πρέπει να μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής, όπως οι κλιματικές αλλαγές και οι προσβολές από νέους ή/και ιθαγενείς επιβλαβείς οργανισμούς και στις ιδιαιτερότητες της κυπριακής δασοπονίας όπως η ξηρασία, οι πυρκαγιές, τα άγονα εδάφη, η υπερβόσκηση κτλ.
Η επίτευξη του πιο πάνω στόχου εδράζεται σε τρείς πυλώνες οι οποίοι απορρέουν από τη δασική πολιτική για την παραγωγή και εγκατάσταση δασικών φυτών, την κυπριακή νομοθεσία Κ.Δ.Π 285/2003 και την Ευρωπαϊκή οδηγία 1999/105/ΕΚ.
Το Τμήμα Δασών διαθέτει τέσσερα φυτώρια τα οποία βρίσκονται στις περιοχές Αθαλάσσας, Φασουρίου, Πλατανιών και Σταυρού της Ψώκας. Οι κύριοι λόγοι λειτουργίας των φυτωρίων είναι η παραγωγή φυτών και αποθήκευσης Δ.Π.Υ. Τα φυτώρια παράγουν περίπου 130 διαφορετικά είδη φυτών (ενδημικά, ιθαγενές και ξενικά). Η παραγωγή επικεντρώνεται στα δασικά ενδημικά και ιθαγενή είδη. Το σημερινό αποθεματικό των φυτωρίων είναι 180.000 φυτά ενώ η ετήσια παραγωγή και διάθεση είναι περίπου 80.000. Τα παραγόμενα φυτά χρησιμοποιούνται κυρίως από το ίδιο το Τμήμα Δασών, ενώ μέρος διατίθεται σε οργανωμένα σύνολα (κοινότητες, σχολεία κτλ.) αλλά και στο κοινό.
Η συλλογή, αποθήκευση, παραγωγή και διάθεση Δ.Π.Υ γίνεται με βάση τις οδηγίες που αναφέρονται στα βιβλιάρια με τίτλους α) "Κατευθυντήριες γραμμές, Συλλογής, Παραγωγής & Διάθεσης Δασικού Πολλαπλασιαστικού Υλικού από το Τμήμα Δασών" και β)"Πρωτόκολλα Παραγωγής Δασικού Πολλαπλασιαστικού Υλικού"
Ιστορική αναδρομή των φυτωρίων
Τα φυτώρια Αθαλάσσας, Πλατανιών και Σταυρού της Ψώκας άρχισαν να λειτουργούν γύρω στο 1926 ενώ το φυτώριο Φασουρίου το 1977.
Ενδεικτικά αναφέρεται στις ετήσιες εκθέσεις του Τμήματος Δασών το 1927 υπήρχαν 52 μικρά φυτώρια τοποθετημένα σε όλη την επικράτεια του νησιού, με ετήσιο αποθεματικό 700.000 φυτά.
Με την πάροδο των χρόνων τα φυτώρια μειώθηκαν και το 1950 έμειναν μόνο τέσσερα, με το αποθεματικό τους όμως να αυξάνεται (1.000.000 περίπου φυτά). Το φυτώριο της Μόρφου ήταν το κυριότερο και μεγαλύτερο, η παραγωγή φυτών του φυτωρίου Αθαλάσσας ήταν μόνο για πειραματικούς σκοπούς ενώ στα φυτώρια Πλατανιών και Σταυρού της Ψώκας η παραγωγή ήταν πολύ μικρή.
Μετά την τούρκικη εισβολή το 1974 το φυτώριο της Μόρφου, αναστάληκε η λειτουργία του και το 1977 άρχισε η λειτουργία του φυτωρίου Φασουρίου. Το φυτώριο Αθαλάσσας αναβαθμίστηκε ως το κύριο του νησιού, ενώ το αποθεματικό παρέμεινε στα ίδια επίπεδα.
Από το 2010 άρχισε η μείωση του αποθεματικού των φυτωρίων και το τέλος του 2016 περιορίστηκε στα 180.000 φυτά.