Η ιστορία της δημιουργίας ενός σεισμολογικού σταθμού στην Κύπρο αρχίζει από το 1968, οπότε ο τότε Διευθυντής του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης Γ. Χατζησταυρινού σε επιστολή του προς τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων επισημάνει την αναγκαιότητα εγκατάστασης Σεισμολογικού Σταθμού στην Κύπρο προτείνοντας πιθανή θέση εγκατάστασης το Δασικό Κολέγιο του Προδρόμου. Το 1971 ύστερα από πρόσκληση του κ. Χατζησταυρινού επισκέφθηκε την Κύπρο ο Άγγλος σεισμολόγος P.L. Willmore και πρότεινε την εγκατάσταση και λειτουργία του Σεισμολογικού Σταθμού στην περιοχή της Μαδαρής.
Λόγω των γεγονότων του Ιουλίου του 1974, οι προσπάθειες του Τμήματος πάγωσαν και επανα-δραστηριοποιήθηκαν τον Οκτώβριο του 1978 όπου επιλέχθηκε η περιοχή του Δασικού Κολεγίου του Προδρόμου ως η καταλληλότερη θέση για την εγκατάσταση του Σεισμολογικού Σταθμού, διότι ο σταθμός θα ήταν υπό συνεχή παρακολούθηση από πρόσωπα τα οποία θα είχαν εκπαιδευτεί κατάλληλα και διότι το Κολέγιο διαθέτει όλα τα απαραίτητα μέσα για την φιλοξενία του σεισμολόγου αν θα κρινόταν αναγκαίο.
| |
 |
Λόγω διαφόρων προβλημάτων αναφορικά με τις εγκρίσεις των Τμημάτων Δημοσίων Έργων και Δασών, αποφασίστηκε τον Ιανουάριο του 1980 να οικοδομηθεί ο Σεισμολογικός Σταθμός σε δασική γη στην κοινότητα Μαθιάτη αφού πληρούσε τα ίδια γεωλογικά κριτήρια με την θέση του Δασικού Κολεγίου (επαφή με τον Οφιόλιθο Τροόδους) και δεν υπήρχαν αντιρρήσεις από τα δύο άλλα εμπλεκόμενα Τμήματα. Στις 2 Μαρτίου 1981 υπογράφηκαν τα συμβόλαια για την ανέγερση του Σεισμολογικού Σταθμού στο Μαθιάτη και οι εργασίες ανέργεσης του οικήματος ολοκληρώθηκαν το Μάρτιο του 1982.
Ο Σεισμολογικός Σταθμός του Μαθιάτη ξεκίνησε την λειτουργία του στις 2 Ιουλίου 1984 με την επιτυχή εγκατάσταση και λειτουργία ενός σεισμογράφου και ενός επιταχυνσιογράφου από εξειδικευμένο προσωπικό του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Στη συνέχεια, έγινε η απαραίτητη εκπαίδευση στην χρήση και συντήρηση ενός λειτουργού και ενός τεχνικού του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης. Σημειώνεται ότι η παραχώρηση του συγκεκριμένου εξοπλισμού πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια ειδικής συμφωνίας των δύο χωρών.
|
| |
Τον Ιανουάριο του 1987 έγινε η αναβάθμιση του Σεισμολογικού Σταθμού του Μαθιάτη σε Σεισμολογικό Κέντρο με την εγκατάσταση του απαραίτητου σεισμογραφικού εξοπλισμού, ο οποίος επεξεργαζόταν τις καταγραφές πέντε σεισμομέτρων (τρία εγκατεστημένα στο Μαθιάτη, ένα στην Πέγεια και ένα στο Παραλίμνι).
Την άνοιξη του 1997 (Μάρτιος – Μάιος 1997) πραγματοποιήθηκε η δεύτερη αναβάθμιση του Σεισμολογικού Δικτύου του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης, η οποία περιλάμβανε την λειτουργία εφτά αναλογικών σεισμολογικών σταθμών (Ακάμας, Πέγεια, Πύργος, Σούνι, Μάμμαρι, Μαθιάτης και Παραλίμνι), δύο σταθμών αναμετάδοσης (Τρόοδος και Μαδαρή) και της μετακίνησης του Σεισμολογικού Κέντρου από το Μαθιάτη στα γραφείου του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης στην Λευκωσία. Το συγκεκριμένο δίκτυο έστελνε αναλογικά δεδομένα με τη χρήση ραδιοκυμάτων σε πραγματικό χρόνο στο Σεισμολογικό Κέντρο, όπου γινόταν η ψηφιοποίηση και η επεξεργασία τους. Η λειτουργία του συγκεκριμένου δικτύου τερματίστηκε το Μάιο του 2013. | |
|
Τον Δεκέμβριο του 1998 πραγματοποιήθηκε η εγκατάσταση και η λειτουργία ενός νέου σεισμολογικού σταθμού ευρέως φάσματος τριών συνιστωσών από το ερευνητικό ινστιτούτο GFZ (Potsdam, Γερμανία) μετά από την υπογραφή σχετικού πρωτοκόλλου συμφωνίας με το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης. Ο σεισμολογικός σταθμός αυτός με την κωδική ονομασία GE.CSS είναι σε λειτουργία ως και σήμερα, ενώ αντικατέστησε ουσιαστικά τον παλιότερο σεισμολογικό σταθμό τριών αναλογικών σεισμομέτρων που λειτουργούσε από το 1987 ως το 1998.
|
| |
Το Μάιο του 2013 ξεκίνησε η λειτουργία του ψηφιακού σεισμολογικού δικτύου του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης, το οποίο αποτελείται από 12 τοπικούς σεισμολογικούς σταθμούς (δέκα χερσαίους και δύο υποθαλάσσιους). Οι σεισμολογικοί σταθμοί στέλνουν σε πραγματικό χρόνο με αυτόνομη δορυφορική σύνδεση τα δεδομένα σε δύο νέα σεισμολογικά κέντρα συλλογής, επεξεργασίας και ανάλυσης: στο κυρίως Σεισμολογικό Κέντρο που στεγάζεται στα γραφεία του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης και στο εφεδρικό Σεισμολογικό Κέντρο στο Μαθιάτη. Το εφεδρικό Σεισμολογικό Κέντρο στο Μαθιάτη δεν είναι επανδρωμένο, αλλά παρακολουθείται εξ αποστάσεως από τα γραφεία του Τμήματος στην Λευκωσία. Στο συγκεκριμένο χώρο υπάρχει η κατάλληλη υποδομή για την ανεξάρτητη λήψη των δεδομένων του σεισμολογικού δικτύου και την ταυτόχρονη αυτόματη επεξεργασία τους.
| |