Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης

Δειγματοληψία εδάφους στην αλική Λάρνακας για σκοπούς
γεωχημικής χαρτογράφησης

Μεγάλο μέρος της εργασίας που επιτελείται στα θέματα του Γεωπεριβάλλοντος εμπίπτει στο πεδίο της αναλυτικής γεωχημείας. Χρησιμοποιούνται προηγμένες αναλυτικές μέθοδοι φασματοσκοπίας και χρωματογραφίας, για τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης διαφόρων χημικών στοιχείων, ενώσεων και ορυκτών στα εδάφη. Στο πλαίσιο αυτών των ερευνητικών δραστηριοτήτων, διενεργούνται γεωχημικές επισκοπήσεις για την αναγνώριση του γεωχημικού υποβάθρου των εδαφών της Κύπρου. Η εργασία αυτή αποσκοπεί στους πιο κάτω βασικούς στόχους:
· Την καλύτερη κατανόηση των γεωλογικών συνθηκών που επικρατούν στο νησί μας. Η γεωχημεία των εδαφών της Κύπρου είναι πολύπλοκη γιατί είναι άμεσα συνυφασμένη με ένα γεωλογικά πολύπλοκο γεωγραφικό χώρο [1], [2].
· Την εξεύρεση νέων ορυκτών πόρων για τις ανάγκες της κοινωνίας.
· Την αποτελεσματική αναγνώριση περιβαλλοντικά επιβαρυμένων περιοχών από ανθρώπινες δραστηριότητες η οποία προϋποθέτει τη σε βάθος αντίληψη του φυσικού γεωχημικού υποβάθρου [3].
· Τον καθορισμό εθνικών ορίων συγκεντρώσεων για τα επικίνδυνα χημικά στοιχεία και ενώσεις στο έδαφος έτσι ώστε η λήψη μέτρων επαναφοράς σε περιπτώσεις υπερβάσεων να είναι αντιπροσωπευτική της πρότερης φυσικής κατάστασης.
· Την καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών στον χημισμό των εδαφών της Κύπρου.

Σε μια ολιστική προσπάθεια μελέτης του γεωχημικού υποβάθρου των εδαφών της Κύπρου, το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης, σε συνεργασία με ειδικούς από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας της Αυστραλίας έχει προχωρήσει στην εκπόνηση του Γεωχημικού Άτλαντα της Κύπρου [4] που περιλαμβάνει χάρτες διασποράς των χημικών στοιχείων στο έδαφος.

Παραδείγματα των γεωχημικών χαρτογραφήσεων αποτελούν η αγωγιμότητα και το pH ή αλλιώς ενεργός οξύτητα, χημικών στοιχείων όπως είναι για παράδειγμα ο χαλκός, το αρσενικό, το ασβέστιο και τα διαλυτά άλατα [5].


Ο χάρτης κατανομής της ενεργού οξύτητας (pH) καταδεικνύει τον διαχωρισμό μεταξύ των βασικών και των υπερβασικών πετρωμάτων του οφιόλιθου του Τροόδους με τα ιζηματογενή πετρώματα που τον περιβάλλουν.	Χάρτης κατανομής του χαλκού στα επιφανειακά εδάφη της Κύπρου

Χάρτης διασποράς την αγωγιμότητας, μιας φυσικοχημικής παραμέτρου που καταδεικνύει την ύπαρξη ιόντων (νατρίου, ασβεστίου, χλωριούχων θεϊκών νιτρικών κα). Παρατηρούμε μικρές σχετικά αγωγιμότητες (<0.15 mS/cm) στα εδάφη που προέρχονται από το Τρόοδος σε σύγκριση με τις υψηλές αγωγιμότητες (>0.4 mS/cm) που καταγράφονται στα ιζήματα. Πολύ ψηλές αγωγιμότητες παρατηρούνται φυσιολογικά στις περιοχές των αλικών της Λάρνακας και του Ακρωτηρίου Λεμεσού λόγω της παρουσίας θαλασσινού νερού (>4 mS/cm). Αυξημένες αγωγιμότητες παρουσιάζονται επίσης σε περιοχές με έντονη γεωργική δραστηριότητα (πχ περιοχή των Κοκκινοχωριών, παράλιες περιοχές Πάφου και Λεμεσού).

Παραπομπές

1. Cohen, D.R., Rutherford, N.F., Morisseau, E. and Zissimos, A.M., 2012a. Geochemical Patterns in the Soils of Cyprus. Sci Tot Environ., 420, 250–262.
2. L. Ren, D.R. Cohen, N.F. Rutherford, A.M. Zissimos, E.G. Morisseau, Reflections of the geological characteristics of Cyprus in soil rare earth element patterns, Applied Geochemistry, 56 (2015) 80–93.
3. Cohen, D.R., Rutherford, N.F., Morisseau, E., Christoforou, E. and Zissimos, A.M., 2012b. Anthropogenic versus Lithological Influences on Soil Geochemical Patterns in Cyprus. GEEA, 12, 349–360.
4. Cohen, D.R., Rutherford, N.F., Morisseau, E. and Zissimos, A.M., 2011. Geochemical Atlas of Cyprus. UNSW Press, Sydney.
5. Zissimos, A.M., Christoforou, I.C., Morisseau, E., Cohen, D.R., Rutherford, N.F., Distribution of water-soluble inorganic ions in the soils of Cyprus, Journal of Geochemical Exploration 146, 1-8, 2014.
6. A M. Zissimos, D R. Cohen, I C. Christoforou, Land use influences on soil geochemistry in Lefkosia (Nicosia) Cyprus, March 2017, Journal of Geochemical Exploration, DOI 10.1016/j.gexplo.2017.03.005

Πίσω στην προηγούμενη σελίδα

Γεωχημική Χαρτογράφηση – Αναγνώριση Γεωχημικού Υποβάθρου

Γεωπεριβάλλον