Επικοινωνία      

Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης

Σύμπλεγμα Μαμωνιών


H ζώνη αυτή αναφέρεται και ως Σύμπλεγμα των Μαμωνιών. Το όνομά της προέρχεται από το χωριό Μαμώνια της επαρχίας Πάφου, όπου υπάρχουν τυπικές εμφανίσεις πετρωμάτων του συμπλέγματος αυτού. Η ηλικία των πετρωμάτων κυμαίνεται από το Ανώτερο Τριαδικό (210 εκατομμύρια χρόνια) μέχρι το Άνω Κρητιδικό (95 εκατομμύρια χρόνια) και εκτιμάται ότι τα πετρώματα αυτά είναι εξ ολοκλήρου αλλόχθονα σε σχέση με τα υπερκείμενα Τριτογενή ανθρακικά πετρώματα και τα οφιολιθικά πετρώματα του Τροόδους. Εξαιρετικά χαρακτηριστικές εμφανίσεις των πετρωμάτων του Συμπλέγματος των Μαμωνιών μπορούν να μελετηθούν στη νοτιοδυτική Κύπρο, όπου τα υπερκείμενα νεότερα ιζήματα έχουν διαβρωθεί. Μικρότερες εμφανίσεις βρίσκονται στο άκρο της χερσονήσου του Ακρωτηρίου και στη νοτιοανατολική Κύπρο.

Το σύμπλεγμα αποτελείται από μια σειρά εκρηξιγενών και ιζηματογενών και σε πολύ μικρότερη αναλογία μεταμορφωμένων πετρωμάτων, που καταγράφουν το σχηματισμό μιας ωκεάνιας λεκάνης, την εξέλιξή της σε ωκεανό και το κλείσιμό της. Τα πετρώματα αυτά έχουν έντονα παραμορφωθεί, κατακερματιστεί και αναμειχθεί με τεμάχια οφιολιθικών πετρωμάτων του Τροόδους. Τέτοιες έντονα κατακερματισμένες και διαταραγμένες συγκεντρώσεις ονομάζονται συνονθυλεύματα (mélange). Παρά το έντονο τεκτονισμό των πετρωμάτων, διακρίνεται μια στρωματογραφία, η οποία διαχωρίζει το σύμπλεγμα σε δύο κύριες ομάδες: Την ομάδα Αγίου Φωτίου με επικρατέστερα τα ιζηματογενή πετρώματα και την Ομάδα του Διαρίζου με πυριγενή κυρίως πετρώματα.

Η Ομάδα του Αγίου Φωτίου είναι μια σειρά ιζηματογενών πετρωμάτων ηλικίας άνω Τριαδικής ως μέσης Κρητιδικής, που υπέρκειται τεκτονικά των πετρωμάτων της Ομάδας του Διαρίζου. Το συνολικό πάχος της ομάδας είναι της τάξης των 235 μέτρων. Αποτελείται από τον Σχηματισμό του Βλάμπουρου ο οποίος βρίσκεται στην βάση της Ομάδας του Αγίου Φωτίου και είναι άνω τριαδικής ηλικίας (210 εκατομμύρια χρόνια). Ο σχηματισμός αποτελείται από λεπτοστρωματώδεις έως και παχυστρωματώδεις ψαμμίτες. Προς τα άνω ο σχηματισμός μεταπίπτει σε ασβεστιτικούς ψαμμίτες. Το πάχος του σχηματισμού υπολογίζεται σε 50 μέτρα. Ο Σχηματισμός του Μάρωνα επικάθεται του Σχηματισμού του Βλάμπουρου και αποτελείται από μια σειρά γκρίζων, λεπτόκοκκων, πελαγικών ασβεστολίθων πάχους 20 μέτρα. Στους ασβεστόλιθους έχει βρεθεί ποικιλία απολιθωμάτων, περιλαμβανομένου και του ελασματοβραγχίου Halobia το οποίο προσδιορίζει την ηλικία του σχηματισμού ως άνω τριαδική (210 εκατομμύρια χρόνια). Ο Σχηματισμός της Επισκοπής αποτελείται από ιλυολίθους, ασβεστολουτίτες, ραδιολαρικούς κερατόλιθους και πηλίτες και σε μικρότερο ποσοστό από χαλαζιακούς και ασβεστιτικούς ψαμμίτες και ασβεστολιθικά κροκαλοπαγή. Το ολικό πάχος του σχηματισμού είναι της τάξης των 165 μέτρων και η ηλικία του κατώτερη Ιουρασική έως μέση κρητιδική (190 - 100 εκατομμύρια χρόνια). Τα ιζήματα του σχηματισμού αποτελούνται από χερσογενή συστατικά τα οποία μεταφέρθηκαν απότομα και εναποτέθηκαν σε πολύ βαθιά νερά, όπου ταυτόχρονα γινόταν και η ιζηματογένεση των ραδιολαρικών κερατολίθων και πηλιτών.

Η Ομάδα του Διαρίζου είναι μια σειρά από ηφαιστειακά κυρίως πετρώματα, άνω τριαδικής ηλικίας (210 εκατομμύρια χρόνια) με υπερκείμενα ιζήματα βαθιών θαλασσών ιουρασικής μέχρι μεσο-κρητιδικής ηλικίας (190 - 100 εκατομμύρια χρόνια). Το συνολικό πάχος της ομάδας είναι αδύνατο να καθοριστεί λόγω τεκτονικού κατατεμαχισμού. Ο Σχηματισμός της Φασούλας αποτελείται από πετρώματα προσκεφαλοειδών λαβών βασαλτικής και ανδεσιτικής σύστασης. Το πάχος των λαβών αυτών δεν μπορεί να προσδιοριστεί, γιατί η βάση του σχηματισμού δεν εμφανίζεται. Ωστόσο υπολογίζεται ότι το πάχος τους είναι της τάξης αρκετών εκατοντάδων μέτρων. Οι λάβες του σχηματισμού αυτού χαρακτηρίζονται από την παρουσία λεπτόκοκκου ασβεστολίθου μεταξύ των προσκεφαλοειδών σωμάτων, στοιχείο το οποίο τις διακρίνει από τις πολύ νεότερες λάβες του Οφιολίθου του Τροόδους. Οι ιζηματογενείς παρεμβολές μεταξύ των λαβών, αν και δεν είναι μεγάλου πάχους, είναι πολύ σημαντικές, γιατί λόγω των μικροαπολιθωμάτων που περιέχουν, έχουν βοηθήσει στον προσδιορισμό της ηλικίας των λαβών, που είναι Άνω Τριαδική (200 εκατομμύρια χρόνια). Τα ηφαιστειακά πετρώματα του σχηματισμού αυτού είναι γεωγραφικά πάντοτε συνδεδεμένα με υφαλογενείς ασβεστόλιθους, οι οποίοι δυνατό να περιέχουν κομμάτια λαβών της ίδιας σύστασης όπως συμβαίνει στο Σχηματισμό της Πέτρας του Ρωμιού. Ο Σχηματισμός του Μαυροκόλυμπου που αποτελείται από κόκκινες αργίλους, ιλυολίθους και μεταλλοφόρα ιζήματα, υπέρκειται με στρωματογραφική ασυμφωνία του Σχηματισμού της Φασούλας. Το μεγαλύτερο πάχος των πετρωμάτων αυτών, είναι 45 μέτρα. Στην βάση του συναντάται ένα στρώμα γκρίζων ηφαιστειακών αργίλων πάχους 2 - 3 μέτρων που περιέχει κομμάτια λαβών. Πάνω από αυτό το στρώμα ευρίσκονται άργιλοι, ραδιολαρικοί ιλυόλιθοι και μεταλλοφόρα ιζήματα πλούσια σε σίδηρο και μαγγάνιο.


Back To Top