 Εκτύπωση
Όπως γνωρίζουμε η μεταλλευτική και λατομική δραστηριότητα είναι απόλυτα αναγκαία για την Κοινωνικό-Οικονομική ανάπτυξη του Νησιού μας. Με δεδομένο ότι οι ορυκτοί πόροι βρίσκονται εκεί που τους έχει εναποθέσει η φύση, η εξόρυξη τους αναπόφευκτα δημιουργεί ορισμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον.
Παλαιότερα, όπου δεν υπήρχε περιβαλλοντική Νομοθεσία, οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον κύρια από τη μεταλλευτική δραστηριότητα ήταν πολύ σοβαρές με αποτέλεσμα να έχουμε να αντιμετωπίσουμε σωρεία περιβαλλοντικών προβλημάτων στα εγκαταλελειμμένα μεταλλεία. Οι ενέργειες που γίνονται σήμερα από το κράτος για την αποκατάσταση των παλαιών μεταλλείων περιγράφονται σε ειδικό κεφάλαιο πιο κάτω.
Αντίθετα σήμερα, με τον καθορισμό σχετικής περιβαλλοντικής Νομοθεσίας, την κατακράτηση μεγάλων χρηματικών εγγυήσεων και την υιοθέτηση αυστηρότερων όρων στις σχετικές άδειες, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη μεταλλευτική και λατομική δραστηριότητα περιορίζονται αρκετά.
Μερικές από τις προϋποθέσεις και όρους που τίθενται σήμερα στις μεταλλευτικές και λατομικές άδειες, για τον περιορισμό όσο το δυνατόν στο ελάχιστο των επιπτώσεων στο περιβάλλον, είναι οι ακόλουθοι:
- Για τη χορήγηση Πολεοδομικής Άδειας ο αιτητής θα πρέπει να υποβάλει και να εγκριθεί από την Αρμόδια Περιβαλλοντική Αρχή, Μελέτη Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον.
- Ο κάτοχος της άδειας υποβάλλει κάθε πέντε χρόνια Περιβαλλοντική Διαχειριστική Μελέτη σχετικά με τις δραστηριότητες του στην περιοχή της άδειας. Η εν λόγω μελέτη, η οποία θα πρέπει να ικανοποιεί τις απαιτήσεις της μόνιμης τεχνικής επιτροπής, αποτελεί αναπόσπαστο όρο της άδειας και καλύπτει και τη διαχείριση των εξορυκτικών αποβλήτων σύμφωνα με τον Περί Διαχείρισης των Αποβλήτων της Εξορυκτικής Βιομηχανίας Νόμο Ν.82(Ι) του 2009.
- Ο κάτοχος της άδειας θα πρέπει να λαμβάνει όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα έτσι ώστε να μην μολύνεται το περιβάλλον.
- Ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Μεταλλείων μπορεί να τερματίσει οποιαδήποτε δραστηριότητα του αδειούχου η οποία δεν γίνεται σύμφωνα με τους πιο πάνω όρους.
- Μετά τον τερματισμό της δραστηριότητας θα πρέπει η περιοχή να αποκατασταθεί σύμφωνα με την Διαχειριστική Περιβαλλοντική Μελέτη και τις οδηγίες του Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Μεταλλείων.
- Για την πιστή εκτέλεση των όρων της σχετικής άδειας η Υπηρεσία Μεταλλείων κατακρατεί τραπεζικές εγγυήσεις ανάλογες του κόστους αποκατάστασης.
Στα πιο κάτω συνημμένα αρχεία υπάρχουν οι οδηγίες σύμφωνα με το σχετικό Κανονισμό ΚΔΠ 295/2009 για την εκπόνηση Τεχνοοικονομικής-Διαχειριστικής-Περιβαλλοντικής Μελέτης για επισκόπηση, μεταλλεία και λατομεία, καθώς επίσης και ο Περί Διαχείρισης των Αποβλήτων της Εξορυκτικής Βιομηχανίας Νόμος Ν.82(Ι) του 2009.
Αποκατάσταση παλαιών μεταλλείων της Κύπρου
Όπως έχει ήδη αναφερθεί και πιο πάνω, οι άδειες των παλαιών μεταλλείων της Κύπρου δίδονταν με όρους τέτοιους που δεν διασφαλιζόταν η επαρκής αποκατάσταση του περιβάλλοντος (με βάση τις σημερινές απαιτήσεις) και με χρηματικές ή άλλες εγγυήσεις που δεν είναι επαρκείς για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο.
Με βάση τα πιο πάνω η αποκατάσταση των παλαιών μεταλλείων μελετάται έτσι ώστε, εάν κριθεί σκόπιμο, να αναληφθεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό από το κράτος. Για να ενεργήσει όμως το κράτος προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να εξασφαλιστεί, όπου χρειάζεται, η κυριότητα της γης που βρίσκονται τα μεταλλεία, αλλά το σημαντικότερο θα πρέπει μια τέτοια επαρκής αποκατάσταση να ιεραρχηθεί, να σχεδιαστεί και να εξευρεθούν παράλληλα οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι για την υλοποίηση της.
Σήμερα ένα σημαντικό μέρος τους επιστημονικού δυναμικού των εμπλεκομένων στο θέμα Υπηρεσιών αλλά και σημαντικά χρηματικά ποσά, αναλώνονται για την αποκατάσταση του μεταλλείου του Αμιάντου το οποίο κρίθηκε ότι είναι η πιο επείγουσα περίπτωση αποκατάστασης εγκαταλειμμένου μεταλλείου. Για τα υπόλοιπα μεταλλεία, διεξάγονται περιορισμένης έκτασης έργα με στόχο την απάμβλυνση των επιπτώσεων που προκύπτουν από την παρουσία τους. Τέτοια έργα είναι η περίφραξη των εκσκαφών, η διοχέτευση των όμβριων υδάτων προς κατευθύνσεις ώστε να απαμβλύνονται οι επιπτώσεις από τις όξινες απορροές και η περιορισμένη χλόαση του χώρου, η οποία στις πλείστες των περιπτώσεων δεν είναι επιτυχής λόγω του όξινου περιβάλλοντος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι έχει διεξαχθεί πιλοτικό πρόγραμμα χλόασης στο μεταλλείο Αγροκηπιάς, από το οποίο έχουν εξαχθεί συμπεράσματα για τη χλόαση των άλλων μεταλλείων.
Ήδη από τη Μελέτη για την Αειφόρο Εκμετάλλευση του Ορυκτού Πλούτου της χώρας έχει διαφανεί ότι τα περισσότερα από τα εγκαταλελειμμένα μεταλλεία, θα πρέπει να τύχουν τέτοιας περιβαλλοντικής αποκατάστασης έτσι ώστε να αναδεικνύεται τόσο η μεταλλευτική κληρονομιά της Κύπρου όσο και η πολύ ενδιαφέρουσα γεωλογική της δομή, καθιστώντας τα έτσι πόλο έλξης ειδικών ομάδων τουριστών. Η πλήρωση των εκσκαφών φαίνεται να είναι απαγορευτική με εξαίρεση περιπτώσεις μεταλλείων που δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον και τα οποία είναι δυνατό να φιλοξενήσουν συγκεκριμένα είδη αποβλήτων. Όμως, κάθε περίπτωση θα πρέπει να μελετηθεί ξεχωριστά για να δοθεί υπό τις περιστάσεις η καλύτερη δυνατή λύση. Αξίζει όμως να αναφερθεί ότι ήδη, σε ορισμένες παραδοσιακά μεταλλευτικές κοινότητες (Κατύδατα, Καλαβασός), δημιουργούνται σταδιακά, με κρατική ενίσχυση, σχετικοί μουσειακοί χώροι οι οποίοι θα συνδυαστούν με τα μεταλλεία κάθε περιοχής.
Μεταξύ άλλων η Οδηγία της περί Διαχείρισης των Αποβλήτων της Εξορυκτικής Βιομηχανίας, 2006/21/ΕΚ, επιβάλλει στα Κράτη Μέλη να καταγράψουν, να αξιολογήσουν και να ιεραρχήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκύπτουν από τα απόβλητα εγκαταλειμμένων μεταλλείων που βρίσκονται στην επικράτεια τους. Στο τελικό κείμενο της Οδηγίας αναμενόταν ότι θα συμπεριληφθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διατάξεις που να επιβάλλουν στα Κράτη Μέλη υποχρέωση να λαμβάνουν τα ανάλογα μέτρα για την άρση των προαναφερόμενων επιπτώσεων, οπότε σε τέτοια περίπτωση, για τις εργασίες αποκατάστασης, ενδεχομένως να υπήρχαν διαθέσιμοι χρηματικοί πόροι και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
|
|