Τα Σχέδια Διαχείρισης Ξηρασίας συμβάλουν καθοριστικά στην αποτελεσματική, αποδοτική και βιώσιμη διαχείριση των υδάτων και για αυτό τον λόγο αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της Υδατικής Πολιτικής. Στην περίπτωση της Κύπρου, μίας χώρας που μαστίζεται από συχνές και παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας, η πολιτική για την αντιμετώπιση και αποτελεσματική διαχείριση της ξηρασίας αποτελεί το σημαντικότερο μέρος της Υδατικής Πολιτικής.
Τα Σχέδια Διαχείρισης Ξηρασίας έχουν στόχο την ποσοτικοποίηση και έγκαιρη διάγνωση της ξηρασίας καθώς και την αποτελεσματική διαχείριση και περιορισμό των δυσμενών επιπτώσεων της.
Η ποσοτικοποίηση της ξηρασίας αφορά:
(α) το «αποτύπωμά» της στις χρονοσειρές της βροχόπτωσης και της απορροής,
(β) την ένταση της , και
(γ) τη διάρκεια της.
Το εργαλείο για την ποσοτικοποίηση και έγκαιρη διάγνωση της ξηρασίας είναι ένα σύστημα δεικτών ξηρασίας οι οποίοι καθορίζονται με βάση ιστορικά υδρομετεωρολογικά στοιχεία. Οι τιμές των δεικτών διακυμαίνονται εντός συγκεκριμένου εύρους παρέχοντας έτσι πληροφορίες για την ύπαρξη, την ένταση και τη διάρκεια της ξηρασίας σε μία περιοχή. Βασικά, οι δείκτες ξηρασίας συνοψίζουν τα αποτελέσματα σύνθετων και πολύπλοκων αναλύσεων ενός μεγάλου αριθμού δεδομένων σε λίγες, απλές και ευκολονόητες τιμές που δίνουν σημαντικές πληροφορίες για την ύπαρξη ή μη, την ένταση, τη διάρκεια και το γεωγραφικό εύρος της ξηρασίας. Οι πληροφορίες αυτές επιτρέπουν στους διαχειριστές των υδατικών πόρων να επιλέγουν και να λαμβάνουν έγκαιρα μέτρα και δράσεις για έγκαιρη και αποτελεσματική διαχείριση και αντιμετώπιση των δυσμενών επιπτώσεων της ξηρασίας.
Με βάση τις τιμές των δεικτών ξηρασίας το Σχέδιο Διαχείρισης Ξηρασίας της Κύπρου ενεργοποιεί συγκεκριμένες και προδιαγραμμένες δράσεις (Διάγραμμα Διαχείρισης Ξηρασίας) που έχουν
στόχο την έγκαιρη αντιμετώπιση ή/και την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων επερχόμενης ξηρασίας στη δυνατότητα κάλυψης των υδατικών αναγκών της χώρας.
Η ανάλυση και αξιολόγηση των τιμών των δεικτών ξηρασίας παρέχουν πληροφορίες για:
|
 | α)
β)
γ)
δ)
ε)
στ)
| την έγκαιρη διάγνωση της απειλής ξηρασίας και πληροφορίες σχετικά με την έναρξη και τη λήξη της περιόδου ξηρασίας,
την ένταση, τη διάρκεια και το γεωγραφικό εύρος της ξηρασίας
την πίεση στο ευρύτερο φυσικό περιβάλλον
την πίεση στα ποτάμια, λιμναία και υπόγεια υδατικά σώματα
τις πιέσεις στα συστήματα ύδρευσης και άρδευσης
τις πιέσεις στη μη αρδευόμενη γεωργία. |
Στην Κύπρο χρησιμοποιούνται οι ακόλουθοι έξι (6) Δείκτες Ξηρασίας:
|
| 1. | Ο μετεωρολογικός δείκτης SPI (Τυποποιημένος Δείκτης Βροχοπτώσεων) του οποίου ο υπολογισμός εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Τμήματος Μετεωρολογίας της Κύπρου. Ο δείκτης SPI επιτρέπει τον προσδιορισμό της σπανιότητας, της έντασης, της διάρκειας και του γεωγραφικού εύρους της ξηρασίας. Σημειώνεται ότι όσον αφορά δράσεις για πρόληψη και άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων λειψυδρίας που προκύπτουν από φαινόμενα ξηρασίας η χρησιμότητα του δείκτη είναι περιορισμένη λόγω του ότι στην περίπτωση της Κύπρου ο δείκτης SPI είναι αξιόπιστος μόνο για περιόδους συμπληρωμένων υδρολογικών ετών.
|
και 5 Υδρολογικοί δείκτες των οποίων ο υπολογισμός εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων:
|
| 2. | Δείκτης Απορροής Υγρής Περιόδου. Επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση απειλής ξηρασίας και προσδιορίζει το επίπεδο επιφυλακής (ΧΑΜΗΛΟ, ΜΕΤΡΙΟ, ΥΨΗΛΟ, ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟ). |
| 3. | Δείκτης Απορροής Υδρολογικού Έτους. Λειτουργεί ως συμπληρωματικός του δείκτη SPI και προβλέπει τις επιπτώσεις στην απορροή. |
| 4. | Δείκτης Μηνιαίας Δίαιτας Ποταμών. Προσδιορίζει το επίπεδο πίεσης στα ποτάμια οικοσυστήματα. Υπολογίζεται μόνο στις περιπτώσεις όπου ο Δείκτης Απορροής Υγρής Περιόδου προσδιορίζει το επίπεδο επιφυλακής σε τουλάχιστον ΥΨΗΛΟ. |
| 5. | Δείκτης Αποθεμάτων στα Φράγματα:
α) του Έργου Νοτίου Αγωγού
β) του Έργου Πάφου
Προσδιορίζει το επίπεδο επάρκειας |
| 6. | Παρακολούθηση ποσοτικής κατάστασης Σωμάτων Υπόγειου 'Υδατος. Σημειώνεται ότι, όσον αφορά δράσεις για πρόληψη και άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων λειψυδρίας που προκύπτουν από φαινόμενα ξηρασίας, η χρησιμότητα αυτού του δείκτη είναι περιορισμένη λόγω της χρήσης του υπόγειου νερού για άρδευση και ύδρευση και της αργής αντίδρασης των υδροφορέων στις μεταβολές της βροχόπτωσης. |
| | |
| Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Υπηρεσία Υδρολογίας & Υδρογεωλογίας |
| | |
| Αναθεωρημένοι Υδρολογικοί δείκτες ξηρασίας - 2013
Διάγραμμα Διαχείρισης Ξηρασίας |