Η συμμετοχή του κοινού διαδραματίζει έναν βασικό ρόλο στην Οδηγία Πλαίσιο Υδάτων (2000/60 ΕΚ) της ΕΕ. Συγκεκριμένα, η ΟΠΥ αναφέρεται στη συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία εφαρμογής της σε διάφορα τμήματά της, ενώ ρητή αναφορά υπάρχει επίσης σε όλα τα καθοδηγητικά έγγραφα και επεξηγηματικά κείμενα που έχουν εκδοθεί και αναφέρονται στην αποτελεσματική εφαρμογή της. H βασική διάταξη της Οδηγίας για την συμμετοχή του κοινού είναι το Άρθρο 14. Αυτό το άρθρο ορίζει τρεις κύριες μορφές συμμετοχής του κοινού:
- Ενεργός συμμετοχή σε όλες τις πτυχές της εφαρμογής της Οδηγίας, ειδικά - αλλά χωρίς να περιορίζεται εκεί - στη διαδικασία προγραμματισμού.
- Διαβουλεύσεις σε τρία βήματα της διαδικασίας προγραμματισμού (1η, 2η και 3η Φάση Δημόσιας Διαβούλευσης).
- Πρόσβαση στις βασικές πληροφορίες.
Η ουσιαστική έως ενεργός συμμετοχή είναι η δυνατότητα για τους συμμετέχοντες να επηρεάσουν τη διαδικασία. Πολύ περισσότερο, οι συμμετοχικές διαδικασίες δεν είναι μόνο η πληροφόρηση. Aποσκοπούν, στον συν-σχεδιασμό και στη συν-διαχείριση μιας περιοχής ή ενός φυσικού αγαθού, όπως το νερό.