Φυτικοί εχθροί και ασθένειες στην Κύπρο

Η προσβολή των καλλιεργειών από διάφορους επιζήμιους οργανισμούς (εχθρούς και ασθένειες) αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει ο Κύπριος αγρότης. Παγκόσμιες έρευνες και εκτιμήσεις καταδεικνύουν ότι η απώλεια της παραγωγής λόγω των διαφόρων προσβολών από εχθρούς και ασθένειες κυμαίνεται από 30 – 40 % ετησίως. Σε αρκετές περιπτώσεις, η προσβολή μιας καλλιέργειας από ένα επιζήμιο οργανισμό μπορεί να προκαλέσει την ολοκληρωτική καταστροφή της σοδειάς, με αποτέλεσμα την οικονομική καταστροφή του γεωργού. Τέτοιοι επιζήμιοι οργανισμοί αποτελούν τα τρωκτικά, ζιζάνια, έντομα, ακάρεα, νηματώδεις, μύκητες, βακτήρια και άλλοι προκαρυωτικοί οργανισμοί, καθώς και διάφοροι ιοί και ιωειδή.

Ο Κύπριος αγρότης καλείται συχνά να αντιμετωπίσει διάφορους εχθρούς των φυτών, όπως είναι τα σηριβίδια των λαχανικών (Spodoptera littoralis και S. exigua) και των σιτηρών (Syringopais temperatella), η ευδεμίδα της αμπέλου (Lobesia botrana), ο δάκος της ελιάς (Bactrocera oleae), ο πυρηνοτρήτης (Prays oleae), ο ρυγχίτης (Rhynchites cribripennis), η ζευζέρα (Zeuzera pyrina ), η μεσογειακή μύγα (Ceratitis capitata), η κόκκινη ψώρα (Aonidiella aurantii), η καρποκάψα των φυλλοβόλων οπορωφόρων (Cydia pomonella), η λίτα (Phthorimaea operculella), η λυριομύζα της πατάτας (Lyriomyza trifolii), ο εριώδης αλευρώδης των εσπεριδοειδών (Aleurothrixus floccosus), οι αλευρώδεις των λαχανικών και καπνού (Trialeurodes vaporariorum and Bemisia tabaci), η αφίδα Myzus persicae, o θρίπας Frankliniella occidentalis, το ευρύτομο της αμυγδαλιάς (Eurytoma amygdali) κ.ά. Από τους πιο σημαντικούς φυτοπαρασιτικούς νηματώδεις της Κύπρου περιλαμβάνονται ο χρυσονηματώδης (Globodera rostochiensis και G. pallida), οι ριζόκομβοι νηματώδεις (Meloidogyne incognita, M. javanica και M. hapla), ο νηματώδης των εσπεριδοειδών (Tylenchulus semipenetrans), ο Pratylenchus spp., ο Xiphinema index, o νηματώδης των βολβών (Ditylenchus dipsaci), o νηματώδης των σιτηρών (Heterodera avenae), κ.ά. Σημαντικές εδαφογενείς ασθένειες που απαντώνται στην Κύπρο είναι οι αδρομυκώσεις του φουζαρίου (Fusarium oxysporum) και βερτιτσιλίου (Verticillium dahliae, V. albo-atrum), διάφορες σηψιρριζίες και σήψεις κονδύλων όπως είναι η φυτόφθορα (Phytophthora spp.), ριζοκτόνια (Rhizoctonia spp.), πύθιο (Pythium spp.), η φελλώδης σηψιρριζία (Pyrenochaeta lycopersici), καθώς και αρκετές υπέργειες ή φυλλώδεις ασθένειες, όπως είναι οι περονόσποροι (π.χ. Plasmopara viticola, Phytophthora infestans), το ωίδιο (π.χ. Uncinula necator), οι σκωριάσεις (π.χ. Pucciniaspp.), η αλτερναρίωση (Alternaria spp.), η σεπτορίαση (Septoria spp.), η ανθράκνωση (e.g., Colletotrichum spp.), o βοτρύτης (Bortytis cinerea), τα φουζικλάδια (e.g., Venturia inaequalis - ατελή μορφή Spilocaea pomi), το βακτηριακό κάψιμο (Erwinia amylovora), το κορύνεο (Coryneum carpophilum), ο εξώασκος (Taphrina spp.), η μονίλια (Monilinia fructicola), ο καρκίνος των φυτών (Agrobacterium spp.) κ.α. Οι ιώσεις και τα ιοειδή αποτελούν επίσης συχνό πρόβλημα που προσβάλλουν τις γεωργικές καλλιέργειες. Από τις πιο συνηθισμένες ασθένειες που προκαλούνται από ιογενή οργανισμούς είναι η ίωση του Κίτρινου Καρουλιάσματος των Φύλλων στα λαχανικά, η κηλιδωτή μάρανση της ντομάτας, η ίωση της Τριστέζας και το ιωειδές της εξωκόρτιδας στα Εσπεριδοειδή, η ίωση Ψ στις πατάτες, οι ιώσεις του Νανισμού, της Νεκρωτικής Κηλίδωσης και της Σιάρκας στα πυρηνόκαρπα, οι ιώσεις του Μολυσματικού Εκφυλισμού και του Καρουλιάσματος των Φύλλων στα αμπέλια, κ.ά.