2.8. Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση της παράνομης υλοτομίας και του συνεπακόλουθου εμπορίου
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες του κοινού από τη σοβαρή περιβαλλοντική καταστροφή που προκαλείται από τις παράνομες υλοτομίες και την αποδάσωση, το 2003 υιοθέτησε το Σχέδιο Δράσης για την Επιβολή του Δασικού Νόμου, τη Διακυβέρνηση και το Εμπόριο (EU FLEGT - Forest Law Enforcement Governance and Trade - Action Plan).
Ο βασικός στόχος του Σχεδίου Δράσης είναι να διασφαλίσει ότι η ξυλεία που εξάγεται από τρίτες χώρες προς την Ε.Ε. έχει νόμιμα υλοτομηθεί. Ένα από τα σημαντικότερα μέτρα του Σχεδίου Δράσης είναι η δημιουργία ενός συστήματος χορήγησης αδειών FLEGT για να συνοδεύουν τις αποστολές ξυλείας από τρίτες χώρες, οι οποίες θα συνάψουν διμερείς εθελοντικές συμφωνίες με την Ε.Ε. (VPAs – Voluntary Partnership Agreements). Οι άδειες αυτές, θα βεβαιώνουν ότι η ξυλεία έχει συγκομιστεί νόμιμα σύμφωνα με τη σχετική εθνική νομοθεσία.
Το Συμβούλιο, το 2005, εξέδωσε τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2173/2005 που θεσπίζει το νομικό πλαίσιο για τις εισαγωγές στην Ε.Ε. ξυλείας από τις χώρες που θα συνάψουν διμερείς συμφωνίες.
Το 2008, η Επιτροπή εξέδωσε τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1024/2008 ο οποίος καθορίζει λεπτομερή μέτρα για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 2173/2005 του Συμβουλίου περί δημιουργίας εθελοντικού συστήματος αδειών FLEGT για τις εισαγωγές ξυλείας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Επιπρόσθετα της άδειας FLEGT, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρώπης προχώρησαν στην έκδοση του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 995/2010. Ο Κανονισμός αυτός καθορίζει τις βασικές υποχρεώσεις των φορέων εκμετάλλευσης (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) που διαθέτουν ξυλεία ή προϊόντα ξυλείας στην αγορά. Πιο συγκεκριμένα προνοεί:
- την απαγόρευση της διάθεσης στην αγορά της Ε.Ε., για πρώτη φορά, παράνομα υλοτομημένης ξυλείας και προϊόντων που προέρχονται από τέτοια ξυλεία,
- την επιβολή προς τους φορείς εκμετάλλευσης, της χρήσης ενός συστήματος δέουσας επιμέλειας, μέσω του οποίου θα ελέγχεται η νομιμότητα της υλοτομημένης ξυλείας και των προϊόντων ξυλείας και
- την υποχρέωση των εμπόρων και επιχειρηματιών να διατηρούν αρχεία των πελατών και προμηθευτών τους.
Η ξυλεία και τα προϊόντα ξυλείας που καλύπτονται από τον παρόντα Κανονισμό, όπως αυτά αναφέρονται στο Παράρτημά του, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: Καυσόξυλα, ακατέργαστη ξυλεία, πριονισμένη ξυλεία, φύλλα για επικάλυψη, φύλλα πολύστρωτα, πλάκες και μοριοσανίδες (chipboard, MDF, OSB), χαρτοπολτό, έπιπλα από ξύλο, προκατασκευασμένα κτήρια κ.α. Εξαιρούνται, η χρησιμοποιημένη ξυλεία και τα χρησιμοποιημένα προϊόντα ξυλείας που έχουν συμπληρώσει τον κύκλο ζωής τους. Ξυλεία και προϊόντα ξυλείας που καλύπτονται από έγκυρα πιστοποιητικά FLEGT ή CITES, θεωρείται ότι συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του Κανονισμού.
Ο Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 995/2010 που είναι νομικά δεσμευτικός για τα 28 κράτη μέλη της Ε.Ε., τέθηκε σε εφαρμογή στις 3 Μαρτίου 2013.
Για την ομοιόμορφη εφαρμογή του Κανονισμού για την Ξυλεία (Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 995/2010), από όλα τα Κράτη Μέλη, εκδόθηκαν από την Επιτροπή, ο