Η Ε.Ε. συμμετέχει ενεργά στο διεθνή διάλογο για τα δάση, τόσο σε περιφερειακό επίπεδο (FOREST EUROPE - οι Υπουργικές Διασκέψεις για την Προστασία των Δασών στην Ευρώπη, κλπ), όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο (Φόρουμ των Ηνωμένων Εθνών για τα Δάση – UNFF, κλπ).
1. Φόρουμ των Η.Ε. για τα Δάση
Μετά από 15 χρόνια διαπραγματεύσεων για τα δάση, κατά την έβδομη Σύνοδο του Φόρουμ των Η.Ε. για τα Δάση (UNFF-7), που πραγματοποιήθηκε το 2007, συμφωνήθηκε ένα Μη Νομικά Δεσμευτικό Μέσο (ΜΝΔΜ) για όλους τους τύπους δασών (NLBI – Non Legally Binding Instrument). Επίσης κατά την ίδια Σύνοδο συμφωνήθηκε ένα Πολυετές Πρόγραμμα Εργασίας (MYPOW – Multi Year Program of Work) με χρονικό ορίζοντα μέχρι το 2015.
Σκοπός του ΜΝΔΜ είναι:
(α) Να ενδυναμώσει την πολιτική δέσμευση και δράση σε όλα τα επίπεδα, για την αποτελεσματική εφαρμογή της αειφόρου διαχείρισης όλων των τύπων δασών και να πετύχει τους κοινούς παγκόσμιους στόχους για τα δάση.
(β) Να ενισχύσει τη συμβολή των δασών στην επίτευξη των διεθνώς συμφωνημένων αναπτυξιακών στόχων, συμπεριλαμβανομένων των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας, ιδίως όσον αφορά την εξάλειψη της φτώχειας και της περιβαλλοντικής αειφορίας.
(γ) Να παρέχει ένα πλαίσιο εθνικής δράσης και διεθνούς συνεργασίας.
Η όγδοη Σύνοδος του Φόρουμ των Η.Ε. για τα Δάση (UNFF-8), που πραγματοποιήθηκε το 2009 και είχε ως κεντρικό θέμα της ημερήσιας διάταξής της «Τα δάση σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον - Μέσα για την εφαρμογή της αειφόρου δασικής διαχείρισης».
Η ένατη Σύνοδος του Φόρουμ των Η.Ε. για τα Δάση (UNFF-9), πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη, από τις 24 Ιανουαρίου μέχρι τις 4 Φεβρουαρίου, 2011 και είχε ως κεντρικό θέμα στην ημερήσια διάταξή της «Δάση για τον Άνθρωπο, τα μέσα επιβίωσης και εξάλειψη της φτώχειας».
Η 10η Σύνοδος του Φόρουμ των Η.Ε. για τα Δάση (UNFF-10), πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, το 2013, με κεντρικό θέμα στην ημερήσια διάταξή της «τα Δάση και η Οικονομική Ανάπτυξη».
Η 11η Σύνοδος (UNFF-11) πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη, από 4 -15 Μαΐου, 2015 με βασικό θέμα των συζητήσεων την πρόοδο, τις προκλήσεις και το μέλλον της Διεθνούς Διευθέτησης για τα Δάση (International Arrangement οn Forests), όπου αξιολογήθηκε η πορεία εφαρμογής και η αποτελεσματικότητα του ΜΝΔΜ και εξετάστηκαν όλες οι επιλογές για το μέλλον, όπως προβλέπεται από το Ψήφισμα 2006/49, παράγραφος 32, του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου (ECOSOC) των Ηνωμένων Εθνών. Εξετάστηκε επίσης η πρόοδος αναφορικά με την επίτευξη των Κοινών Παγκόσμιων Στόχων για τα Δάση και η συνεισφορά των δασών και της υφιστάμενης Διεθνούς Διευθέτησης για τα Δάση, περιλαμβανομένου και του ΜΝΔΜ, στην επίτευξη των διεθνώς συμφωνημένων αναπτυξιακών στόχων. Η Σύνοδος κατέληξε στην υιοθέτηση ενός ιστορικού Ψηφίσματος για τη Διεθνή Διευθέτηση για τα Δάση (ΔΔΔ) μετά το 2015 και σε μια Υπουργική Διακήρυξη.
2. Υπουργικές Διασκέψεις για την Προστασία των Δασών στην Ευρώπη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ενεργό μέλος της πρωτοβουλίας FOREST EUROPE (Υπουργική Διάσκεψη για την Προστασία των Δασών στην Ευρώπη - MCPFE) και έχει υπογράψει όλες τις Διακηρύξεις και Ψηφίσματα των εφτά Διασκέψεων που πραγματοποιήθηκαν από το 1990, οπότε άρχισε η Διαδικασία, μέχρι σήμερα:
- Στρασβούργο 1990
- Ελσίνκι 1993
- Λισσαβόνα 1998
- Βιέννη 2003
- Βαρσοβία 2007
- Όσλο 2011
- Μαδρίτη 2015
Η FOREST EUROPE είναι μια υψηλού πολιτικού επιπέδου πολιτική πρωτοβουλία για συνεργασία, η οποία βασίζεται σε μια σειρά από Υπουργικές Διασκέψεις και επακόλουθες συναντήσεις. Επιλαμβάνεται των κοινών προκλήσεων και προοπτικών, που σχετίζονται με τα δάση και τη δασοπονία και προωθεί την αειφόρο διαχείριση των δασών στην Ευρώπη.
Μετά την Υπουργική Διάσκεψη της Βαρσοβίας (2007), ξεκίνησε μια περιφερειακή διαδικασία διερεύνησης των προοπτικών ύπαρξης μιας Νομικά Δεσμευτικής Συμφωνίας (LBA) για όλους τους τύπους δασών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Αποφάσεις Όσλο
Κατά την 6η Υπουργική Διάσκεψη για την Προστασία των Δασών στην Ευρώπη, της FOREST EUROPE, που πραγματοποιήθηκε από τις 14-16 Ιουνίου, 2011, στο Όσλο της Νορβηγίας, οι αρμόδιοι για τα δάση Υπουργοί της Ευρώπης, έχουν υιοθετήσει τα δύο πιο κάτω πακέτα Αποφάσεων (Αποφάσεις του Όσλο) αναφορικά με το μέλλον των δασών στην Ευρώπη:
(α) “Oslo Ministerial Decision: European Forests 2020” και
(β) “Oslo Ministerial Mandate for Negotiating a Legally Binding Agreement on Forests in Europe”.
Το πρώτο πακέτο Αποφάσεων καλύπτει την εθελοντική πορεία της πρωτοβουλίας FOREST EUROPE, όπως ακολουθείτο μέχρι σήμερα. Οι βασικές του πρόνοιες, αφορούν την υιοθέτηση ενός νέου κοινού οράματος, κοινών σκοπών και στόχων για τα δάση της Ευρώπης μέχρι το 2020, καθώς και την αποστολή της FOREST EUROPE μετά τη Διάσκεψη του Όσλο. Περιλαμβάνει δε, τις εθνικές και ευρωπαϊκές δράσεις εθελοντικού χαρακτήρα για επίτευξη των στόχων και σκοπών.
Με το δεύτερο πακέτο Αποφάσεων, δίνεται η εντολή από τους αρμόδιους για τα δάση Υπουργούς, για έναρξη των διαπραγματεύσεων για μια Νομικά Δεσμευτική Συμφωνία (ΝΔΣ) για τα δάση στην Ευρώπη και εγκαθιδρύεται Διακυβερνητική Διαπραγματευτική Επιτροπή, για διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων, βάσει συγκεκριμένων εσωτερικών Διαδικαστικών Κανόνων και με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα έναρξης και ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων (όχι αργότερα από τις 31/12/2011 και πριν από τις 30/6/2013, αντίστοιχα).
Οι διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν σε τέσσερις (4) Συνόδους της Διακυβερνητικής Διαπραγματευτικής Επιτροπής (INC), οι δύο εκ των οποίων (INC3 και INC4) ολοκληρώθηκαν σε δύο φάσεις. Με το τέλος της δεύτερης φάσης της 4ης Συνόδου (Resumed INC4), στις 8 Νοεμβρίου, 2013, διαφάνηκε και επίσημα ότι οι διαπραγματεύσεις είχαν οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Έκτοτε, καταβλήθηκαν πρόσθετες προσπάθειες, κυρίως από την κυβέρνηση της Ισπανίας και της Αυστρίας, για εξεύρεση συγκλίσεων, δυστυχώς όμως χωρίς θετική κατάληξη. Το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων τέθηκε ενώπιον της Ειδικής Υπουργικής Διάσκεψης, όπως προβλεπόταν από την Υπουργική Εντολή του Όσλο, η οποία πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη της Ισπανίας στις 21 Οκτωβρίου 2015. Οι αρμόδιοι για τα δάση Υπουργοί της Ευρώπης σημείωσαν την πρόοδο που καταγράφηκε στις διαπραγματεύσεις που έγιναν και δεσμεύτηκαν ότι, το αργότερο μέχρι το 2020, θα εξετάσουν πιθανούς τρόπους εξεύρεσης συναίνεσης για μια Νομικά Δεσμευτική Συμφωνία για τα Δάση στην Ευρώπη, στη βάση του διαπραγματευτικού κειμένου που περιλαμβάνεται στην έκθεση της τελευταίας συνόδου της Διακυβερνητικής Διαπραγματευτικής Επιτροπής.