Δασική Αναψυχή - Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Δασική Αναψυχή (Εισαγωγικό)

Στη σημερινή εποχή, οι απαιτήσεις του σύγχρονου ανθρώπου επηρέασαν σε παγκόσμια κλίμακα τη δασική πολιτική σημαντικά. Η διαχείριση των δασών έπαψε προ πολλού να εστιάζει απλά στην παραγωγή ξύλου αλλά στοχεύει πλέον στην αξιοποίηση των πολλαπλών δυνατοτήτων του δάσους προς εξυπηρέτηση των σημερινών αναγκών των τοπικών κοινωνιών, αλλά και των ξένων επισκεπτών στον τόπο μας.

Το Τμήμα Δασών, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για επαναπροσδιορισμό της αποστολής του, έχει αναθεωρήσει τους στόχους διαχείρισης των κυπριακών δασών και έθεσε προτεραιότητες που δεν είναι άλλες από την αποτελεσματική προστασία των δασών, την περιβαλλοντική εκπαίδευση, την προστασία της βιοποικιλότητας και την παροχή υπηρεσιών και υποδομών για δασική αναψυχή.

Στα πλαίσια της προαγωγής της δασικής αναψυχής και βελτίωση της ποιότητας εμπειρίας των επισκεπτών αλλά και της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ενημέρωσης, το Τμήμα Δασών έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια ένα δίκτυο από υποδομές το οποίο συνεχώς επεκτείνεται, βελτιώνεται και αναβαθμίζεται, προσφέροντας αναρίθμητες ευκαιρίες αναψυχής και απόλαυσης στην κυπριακή φύση. Τα έργα αυτά αφορούν:

· 65 μονοπάτια μελέτης της φύσης συνολικού μήκους 316 χιλιομέτρων.

· 44 εκδρομικοί χώροι συνολικής χωρητικότητας 23.500 ατόμων.

· 3 κατασκηνωτικοί χώροι δυναμικότητας πέραν των 1000 ατόμων.

· Ξενώνες διαμονής χωρητικότητας 25 ατόμων.

· 4 Κέντρα Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης (Αθαλάσσα, Τρόοδος, Αμίαντος και Κάβο Γκρέκο).

· 4 Βοτανικοί Κήποι (Δύο στην Αθαλάσσα, ένας στον Αμίαντο και ένας στα Λουτρά της Αφροδίτης.)

· Σημεία θέας κατά μήκος των κύριων δασικών δρόμων και κατά μήκος των μονοπατιών.

· Παρατηρητήρια πουλιών σε λίμνες και αλυκές.

Πέρα από τις υποδομές αναψυχής, δίδεται ιδιαίτερη σημασία στον εντοπισμό, διατήρηση και προστασία των αιωνόβιων δέντρων τα οποία αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής μας κληρονομιά και συνδέονται παράλληλα με την δασική αναψυχή.

Τέλος, το Τμήμα Δασών συμμετέχει και στην επέκταση του αστικού πράσινου αφού αναλαμβάνει την τοπιοτέχνηση διαφόρων δημόσιων χώρων με γνώμονα πάντοτε τον συνδυασμό οικολογικών και αισθητικών στοιχείων για τη διαμόρφωση του κατάλληλου τοπίου στην κάθε περίπτωση ξεχωριστά.

ΞΕΝΩΝΕΣ ΣΤΑΥΡΟΥ ΨΩΚΑΣ

Στην καρδιά του δάσους Πάφου, σε ένα ειδυλλιακό και καταπράσινο τοπίο ιδιαίτερης ομορφιάς, βρίσκεται ο «Σταυρός της Ψώκας». Στο χώρο αυτό βρίσκονται τα γραφεία του ομώνυμου Δασικού Σταθμού, το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού, μικρό καφεστιατόριo, εκδρομικός χώρος, κατασκηνωτικός χώρος και ξενώνες διαμονής. Στην περιοχή υπάρχει επίσης περιφραγμένος φυσικός χώρος όπου οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν από κοντά τα ενδημικά αγρινά (Ovis gmelini ophion) σε περιφραγμένο φυσικό χώρο.

Οι επισκέπτες της περιοχής έχουν την ευκαιρία να διανυκτερεύσουν στο δάσους Πάφου και συγκεκριμένα στον ξενώνα ή στις ξύλινες κατοικίες του Σταυρού της Ψώκας, κατόπιν κράτησης. Ο ξενώνας αποτελείται από 7 ανεξάρτητα δωμάτια που διαθέτουν χώρους υγιεινής, και βρίσκονται όλα σε ένα διώροφο γραφικό κτίριο που δημιουργήθηκε το 1947 και ανακαινίστηκε πρόσφατα με σκοπό να παρέχει τις βασικές ανέσεις στους επισκέπτες. Οι ξύλινες κατοικίες είναι ανεξάρτητες και έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν μέχρι 4 άτομα.

Αναχωρώντας από το Σταυρό της Ψώκας, υπάρχει η επιλογή της ανατολικής πορείας που οδηγεί προς το Μοναστήρι του Κύκκου με σημαντικότερο αξιοθέατο την Κοιλάδα των Κέδρων. Προς την ίδια κατεύθυνση υπάρχει επίσης η επιλογή για πορεία προς στην κοινότητα Παναγιάς και της άλλες κοινότητες της περιοχής. Ακολουθώντας τη δυτική πορεία προς την κοινότητα της Λυσού, υπάρχει η επιλογή για επίσκεψη στην κοιλάδα του Αγίου Μερκουρίου όπου υπάρχει και ο ομώνυμος εκδρομικός χώρος, αλλιώς η πορεία του δρόμου συνεχίζει περνώντας από το σημείο όπου συνελήφθη ο Ευαγόρας Παλλικαρίδης και διασχίζει τις γραφικές κοινότητες Λυσού, Μελάδειας Περιστερώνας και Στενής για να καταλήξει στην Πόλη Χρυσοχούς.

Πληροφορίες για τη διαμονή σας στο Σταυρό της Ψώκας:

7 ΔΩΜΑΤΙΑ ΞΕΝΩΝΑ
1: 2 άτομα*, θέρμανση, WC
2: 2 άτομα*, θέρμανση, WC
3: 2 άτομα*, θέρμανση, WC (έξω)
4: 2 άτομα*, θέρμανση, WC
5: 5 άτομα, (1 διπλό, 3 μονά κρεβάτια) θέρμανση, WC
6: 2 άτομα*, θέρμανση, WC
7: 2 άτομα*, θέρμανση, WC

* Τα δωμάτια 2 ατόμων έχουν μονά κρεβάτια

2 ΞΥΛΙΝΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ
No. 39: 4 άτομα, 2 δωμάτια (1 διπλό και 2 μονά κρεβάτια), θέρμανση σε όλα τα δωμάτια
No. 40: 4 άτομα, 2 δωμάτια (1 διπλό και 2 μονά κρεβάτια), θέρμανση σε όλα τα δωμάτια

ΤΙΜΟΚΑΤΑΛΟΓΟΣ

Επισκέπτες: €14,00 για κάθε άτομο για κάθε βράδυ
Για παιδιά μέχρι 6 χρονών: Δωρεάν
Για παιδιά από 6 μέχρι 12 χρονών: €7,00 νοουμένου ότι θα μένουν στο ίδιο δωμάτιο με τους γονείς τους
Θέρμανση: €7,00 για κάθε δωμάτιο/ ανά βράδυ, διαθέσιμη από 1/11 μέχρι 15/4

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

Δασικός Σταθμός Σταυρός της Ψώκας: 99640374, 99638197
Καφεστιατόριο (κ. Ξενής Ιωάννου): 99425822

ΕΘΝΙΚΑ ΔΑΣΙΚΑ ΠΑΡΚΑ


Στην Κύπρο έχουν κηρυχθεί μέχρι σήμερα έντεκα (11) Εθνικά Δασικά Πάρκα (Ε.Δ.Π.) συνολικής έκτασης 23289,22 εκταρίων, όπως φαίνονται στον πιο κάτω πίνακα:

	Ονομασία	Έκταση σε εκτάρια	Ημερομηνία κήρυξης
1	Παιδαγωγική Ακαδημία	45	27/12/1983 16/12/1994
2	Δάσος Λιοπετρίου	89	30/4/1984
3	Αθαλάσσα	840,2	6/6/1985, 31/10/1990, 3/7/1995
4	Τρόοδος	9147,0	3/1/1992, 30/7/1999
5	Κάβο Γκρέκο	384,9	18/2/1993
6	Πολεμίδια	125,4	19/4/1996
7	Ριζοελιά	97	6/2/1998
8	Άγιος Νίκανδρος	25,92	4/5/2000
9	Πέτρα του Ρωμιού	349,2	17/8/2001
10	Μαχαιράς	4523,6	22/12/2004
11	Ακάμας	7662	17/6/2016

1. Ε.Δ.Π. Παιδαγωγικής Ακαδημίας

Το πάρκο βρίσκεται μεταξύ Δήμου Αγλαντζιάς και Λευκωσίας σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης και εμπίπτει στα διοικητικά όρια του Δήμου Αγλαντζιάς.

Ως σκοποί του Πάρκου έχουν τεθεί οι ακόλουθοι:

· η διατήρηση του ως πνεύμονα πρασίνου της περιοχής

· η προσφορά αναψυχής

· αισθητική βελτίωση της περιοχής.

Το πάρκο διαθέτει εκδρομικό χώρο, μονοπάτι διέλευσης σκύλων, πεζόδρομο, ποδηλατόδρομο, παιδική χαρά, περίπτερο και χώρους στάθμευσης.

Πληροφορίες:
Περιφερειακός Δασικός Λειτουργός Λευκωσίας, Λάρνακας, Αμμοχώστου, τηλ. 22403704, 22403739, 22403740
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527

2. Ε.Δ.Π. Λιοπετρίου

Το Εθνικό Δασικό Πάρκο (ΕΔΠ) Λιοπετρίου βρίσκεται δυτικά του ποταμού του Λιοπετριού και δυτικά του κρατικού δάσους Σωτήρας του οποίου αποτελούσε μέρος αυτού. Είναι συνολικής έκτασης 89 εκταρίων και κηρύχθηκε σε ΕΔΠ στις 30/4/84. Έχει ενταχθεί στο δίκτυο προστατευόμενων Natura2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα σημαντικότερα αντικείμενα προστασίας της περιοχής Natura2000 αποτελούν το φυτό Crepis pusilla και οι οικότοποι 1210, 3170* και 5420. Επίσης στην περιοχή απαντούν τα απειλούμενα φυτά του Κοκκίνου Βιβλίου Papaver rhoeas subsp. cyprium και Enarthrocarpus arcuatus.

Πληροφορίες:
Περιφερειακός Δασικός Λειτουργός Λευκωσίας, Λάρνακας, Αμμοχώστου, τηλ. 22403704,22403739, 22403740.
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527.

3. Ε.Δ.Π. Αθαλάσσας

Βρίσκεται στα νότια της Λευκωσίας και περιβάλλεται από τα προάστια Αγλαντζιάς, Στροβόλου και Λατσιών. Εκτός από τον πρωταρχικό του ρόλο ως χώρου / πνεύμονα πρασίνου προσφέρει και άλλες παρεμφερείς λειτουργίες όπως η αναψυχή, η αισθητική, η σωματική άθληση, η περιβαλλοντική εκπαίδευση / επιμόρφωση κλπ.

Το πάρκο διαθέτει δύο εκδρομικούς χώρους, δρόμους, ποδηλατόδρομους, πεζόδρομους, γήπεδα άθλησης, χώρους στάθμευσης, Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης, παρατηρητήριο πουλιών στο Φράγμα Αθαλάσσας, δασοβοτανικό κήπο, μονοπάτι για σκύλους κλπ.

Εξέχουσα θέση κατέχει το πάρκο του Αγίου Γεωργίου με τη μικρή γραφική λίμνη και το φωταγωγημένο τις νύκτες περιμετρικό μονοπάτι γύρω από αυτή.

Πληροφορίες:
Περιφερειακός Δασικός Λειτουργός Λευκωσίας, Λάρνακας, Αμμοχώστου, τηλ. 22403704,22403739, 22403740.
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527.

4. Ε.Δ.Π. Τροόδους

Σκοπός της κήρυξης ήταν η διαφύλαξη και σωστή αξιοποίηση των πολύτιμων λειτουργιών και αξιών του: οικολογικών, επιστημονικών, υδρολογικών, αναψυχικών και τουριστικών.

Εκδρομικοί χώροι:
Μέσα στο πάρκο λειτουργούν 9 εκδρομικοί χώροι. Σ΄ αυτούς υπάρχουν τραπέζια, πόσιμο νερό, χώροι στάθμευσης, αποχωρητήρια και παιδικές χαρές.

Κατασκήνωση:
Υπάρχουν τρεις περιοχές όπου κάποιος μπορεί να κατασκηνώσει. Οι δύο είναι περιοχές για σύντομη παραμονή με στοιχειώδεις μόνο διευκολύνσεις. Η μία είναι στο Καμπί του Καλογήρου 4 km από την Μονή Τροοδίτισσας προς Πρόδρομο και η άλλη πλησίον του Δασικού Σταθμού Πλατανιών. Η τρίτη, βρίσκεται 0,5 km ανατολικά της πλατείας Τροόδους. Σε αυτή παρέχονται αναβαθμισμένες διευκολύνσεις για πολυήμερη διαμονή.

Μονοπάτια Μελέτης της Φύσης:
Τα μονοπάτια μελέτης της φύσης του Πάρκου είναι μοναδικά για την φυσική ομορφιά τους. Συνολικά λειτουργούν 10 μονοπάτια στην περιοχή του Πάρκου με ολικό μήκος γύρω στα 57,6 km. Ένα από αυτά, το Λιβάδι, έχει διαμορφωθεί κατάλληλα για χρήση από άτομα με κινητικές δυσκολίες. Όλα τα μονοπάτια είναι σηματοδοτημένα με πληροφοριακές πινακίδες για τα κυριότερα σημεία ειδικού ενδιαφέροντος.

Χλωρίδα:
Τα είδη των φυτών που συναντούμε στο πάρκο Τροόδους ξεπερνούν τα 750. Ανάμεσα τους 72 ενδημικά είδη της Κύπρου από τα οποία 12 φύονται αποκλειστικά στο Πάρκο. Πολλά είδη φυτών πήραν το όνομα τους από το Τροόδος, όπως το Alyssum troodi, Nepeta troodi, Scorzonea troodea κ.ά. Το πάρκο Τροόδους είναι ο μοναδικός ή ο κύριος οικότοπος για πολλά κυρίως ψυχρόβια είδη όπως η αγριομηλιά (Sorbus aria), ο αόρατος του Τροόδους (Juniperus foetidissima), η αγριοκυδωνιά (Cotoneaster racemiflorus ssp. nummularius) κ.ά.

Πανίδα:
Η πανίδα του Πάρκου παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον και ιδιαίτερη οικολογική σημασία. Ξεχωρίζουν τα σπάνια και προστατευόμενα είδη όπως: ο κλόκκαρος (Corvus corax) και το περδικοσιάχινο (Hieraaetus fasciatus). Πολύ χαρακτηριστικά είδη είναι επίσης ο σταυρομύτης (Loxia curvirostra), ο δεντροβάτης (Certhia brachydactyla dorotheae), το αηδόνι (Luscinia megarhynchos), η σκαλιφούρτα (Oenathe cypriaca ) και πολλά άλλα.

Γεωλογία:
Η γεωλογία του Πάρκου παρουσιάζει παγκόσμιο επιστημονικό ενδιαφέρον. Τα πετρώματα ανήκουν στο γνωστό οφιολιθικό σύμπλεγμα του Τροόδους που είναι το πιο καλά αναπτυγμένο στον κόσμο. Γι’ αυτό αποτελεί αντικείμενο ευρείας επιστημονικής έρευνας. Τα κύρια πετρώματα που υπάρχουν στο Πάρκο είναι ο χαρτζβουργίτης, ο σερπεντινίτης, ο δουνίτης, ο πυρόξενος, ο βερλίτης, ο πλαγιογρανίτης, ο γάββρος και οι λάβες στα πιο χαμηλά σημεία.

Υδρολογία:
Από τις περιοχές του Πάρκου πηγάζουν σημαντικά ποτάμια όπως: ο Κούρρης, ο Κρυός Ποταμός, ο Καρκώτης και ο Ποταμός της Μαραθάσας. Επίσης στο Πάρκο υπάρχουν πάρα πολλές πηγές, πολλές από τις οποίες τροφοδοτούνται διάφορες παραδασόβιες κοινότητες.

Πληροφορίες:
Περιφερειακός Δασικός Λειτουργός Τροόδους, τηλ.22608512, 22608514
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527.

5. Ε.Δ.Π. Κάβο Γκρέκο

Βρίσκεται στο νοτιοανατολικότερο άκρο του νησιού ανατολικά της Αγίας Νάπας και νοτιοανατολικά της Αμμοχώστου. Βασικοί σκοποί του Πάρκου είναι:

· Η προστασία του τοπίου και όλων γενικά των παραμέτρων της φύσης,

· η προαγωγή της αναψυχής και του τουρισμού με προγραμματισμένη παροχή στοιχειωδών διευκολύνσεων και

· η ανάπτυξη του ενδημικού θηράματος με την εφαρμογή εντατικών διαχειριστικών μέτρων σε επιλεγμένους χώρους.

Διαθέτει μικρό εκδρομικό χώρο, αναψυκτήριο, χώρους στάθμευσης, ποδηλατόδρομο μήκους 4 km, δίκτυο μονοπατιών μήκους 16 km και μονοπάτι για άλογα.

Αξιοσημείωτα μέρη:
Κάβος (σημείο θέας), Θαλασσινές Σπηλιές, Εκκλησάκι Αγίων Αναργύρων, Παραλία Κόννων, Σπηλιά του Κύκλωπα.

Χλωρίδα:
Από φυτοκοινωνική άποψη η περιοχή ανήκει στη διάπλαση των σκληροφύλλων αειφύλλων, γνωστή σαν ‘‘μακκία’’ βλάστηση με κύριο είδος τον αόρατο (Juniperus phoenicea). Στην περιοχή έχουν εντοπισθεί γύρω στα 400 είδη φυτών και από αυτά τα 14 είναι ενδημικά και άλλα 14 θεωρούνται σπάνια.

Πανίδα:
Στην περιοχή μπορεί κάποιος να συναντήσει διάφορα είδη θηλαστικών όπως την αλεπού(Vulpes vulpes), το λαγό(Lepus europaeus) και το σκαντζόχοιρο(Hemiechinus auritus dorothea), διάφορα είδη ερπετών όπως φίδια και σαύρες καθώς και μια μεγάλη ποικιλία πεταλούδων. Από το φτερωτό κόσμο εντοπίσθηκαν και καταγράφηκαν γύρω στα 80 είδη, τα περισσότερα αποδημητικά.

Πληροφορίες:
Περιφερειακός Δασικός Λειτουργός Λευκωσίας, Λάρνακας, Αμμοχώστου, τηλ. 22403739/40/41
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527.

6. Ε.Δ.Π. Πολεμιδιών

Το πάρκο βρίσκεται σε απόσταση 6 km βόρεια από το κέντρο της Λεμεσού. Ως σκοποί του πάρκου έχουν τεθεί οι ακόλουθοι:

· η προστασία και διατήρηση του σαν πνεύμονα πρασίνου

· η προσφορά αναψυχής

· η περιβαλλοντική εκπαίδευση του κοινού

Αναψυχικές διευκολύνσεις:

· Εκδρομικός χώρος

· Παιδική χαρά

· Μονοπάτια περιπάτου και μελέτης της φύσης

· Θέσεις θέας

· Αναψυκτήριο

· Γήπεδα αθλοπαιδιών

· Μονοπάτι άθλησης

· Αμφιθέατρο

· Μουσείο Φυσικής Ιστορίας

Οι περισσότερες από τις διευκολύνσεις έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Οι υπόλοιπες βρίσκονται υπό κατασκευή.

Πληροφορίες:
Περιφερειακός Δασικός Λειτουργός Τροόδους, τηλ. 22608512/514 και 25872302/06
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527.

7. Ε.Δ.Π. Ριζοελιάς

Βρίσκεται σε απόσταση 3 km ανατολικά της κωμόπολης Αραδίππου και 7 km από τη Λάρνακα.

Σκοποί του πάρκου:

· η προστασία και η διατήρηση του σαν πνεύμονα πρασίνου

· η προστασία του χώρου από άλλες χρήσεις.

· η ευκαιρία άθλησης

· η προσφορά αναψυχής

Αναψυχικές διευκολύνσεις:

· Εκδρομικός χώρος

· Παιδική χαρά

· Μονοπάτια περιπάτου και άθλησης

· Ποδηλατόδρομος

· Σημεία Θέας

· Γήπεδα αθλοπαιδιών

Οι περισσότερες από τις διευκολύνσεις έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Οι υπόλοιπες βρίσκονται υπό κατασκευή.

Χλωρίδα:
Εντοπίσθηκαν 184 είδη, υποείδη και ποικιλίες φυτών. Από αυτά δύο είναι σπάνια που πρώτη φορά εντοπίζονται στην Κύπρο. Τα είδη αυτά είναι Herniaria hemistemon, Cyprophilu linearifolia και Chrozophora oblique.

Πανίδα:
Παρατηρούνται είδη όπως ο λαγός(Lepus europaeus), η πέρδικα (Alectoris chukar), διάφορα μικροπούλια και ερπετά.

Πληροφορίες:
Περιφερειακός Δασικός Λειτουργός Λευκωσίας, Λάρνακας, Αμμοχώστου, τηλ. 22403739/40/41
Δασικός Σταθμός Ριζοελίας: 24304655, 24532925
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527.

8. Ε.Δ.Π. Άγιος Νίκανδρος

Βρίσκεται πλησίον της Αγίας Νάπας επί της παραλιακής ζώνης. Εκπονείται σχέδιο ανάπτυξης. Ήδη έχει σχεδιαστεί εκδρομικός χώρος πλησίον της παραλίας.

Πληροφορίες:
Περιφερειακός Δασικός Λειτουργός Λευκωσίας, Λάρνακας, Αμμοχώστου, τηλ. 22403739/40/41
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527.

9. Ε.Δ.Π. Πέτρα του Ρωμιού

Είναι μέρος του Κρατικού Δάσους Ραντί. Βρίσκεται επί του κύριου δρόμου Πάφου – Λεμεσού και σε απόσταση 10 km από την πόλη της Πάφου. Έχει εκπονηθεί σχέδιο ανάπτυξης το οποίο ήδη άρχισε να υλοποιείται.

Κύριος σκοπός:
Η προσφορά αναψυχής και ευκαιριών άθλησης και η αισθητική βελτίωση της περιοχής.

Αναψυχικές διευκολύνσεις:

· Εκδρομικός χώρος

· Παιδική χαρά

· Μονοπάτι Μελέτης της Φύσης

· Αθλητικό μονοπάτι

· Ποδηλατόδρομος

· Σημεία Θέας

Χλωρίδα:
Σπάνια φυτά όπως και μεγάλος αριθμός ορχιδέων σχηματίζουν φυτικές κοινότητες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και μοναδικότητα.

Πανίδα:
Παρατηρούνται είδη όπως ο λαγός (Lepus europaeus), η πέρδικα (Alectoris chukar), κορακοειδή, γλάροι, διάφορα μικροπούλια και ερπετά.

Πληροφορίες:
Περιφερειακός Δασικός Λειτουργός Πάφου, τηλ.226991858/860
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527.

10. Ε.Δ.Π. Μαχαιρά

Σκοπός της κήρυξης είναι η διαφύλαξη και σωστή αξιοποίηση των πολύτιμων λειτουργιών και αξιών του: οικολογικών, επιστημονικών, υδρολογικών και αναψυχικών . Για το σκοπό αυτό θα εκπονηθεί και εφαρμοσθεί Σχέδιο Ανάπτυξης του Εθνικού Δασικού Πάρκου.

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ:
Εκδρομικοί χώροι:
Μέσα στο πάρκο λειτουργούν 3 εκδρομικοί χώροι. Σ΄ αυτούς υπάρχουν τραπέζια, πόσιμο νερό, χώροι στάθμευσης, αποχωρητήρια και παιδικές χαρές.

Μονοπάτια Περιπάτου και Μελέτης της Φύσης:
Συνολικά λειτουργούν 5 μονοπάτια στην περιοχή του πάρκου με ολικό μήκος γύρω στα 19 km. Ένα από αυτά έχει σχεδιαστεί ώστε να μπορεί να χρησιμοποιείται και από επισκέπτες που χρησιμοποιούν τροχοκάθισμα. Όλα τα μονοπάτια είναι σηματοδοτημένα με πληροφοριακές πινακίδες για τα κυριότερα σημεία ειδικού ενδιαφέροντος.
Ποδηλατόδρομοι:
Ένας αριθμός διαχειριστικών δασικών δρόμων χρησιμοποιείται για το άθλημα της Ορεινής Ποδηλασίας ενώ κάθε χρόνο διοργανώνεται εντός του πάρκου ο Διεθνής Αγώνας Ποδηλασίας Cyprus Sunshine Cup «Αυξέντια».

Χλωρίδα:
Τα είδη των φυτών που συναντούμε στο πάρκο Μαχαιρά ξεπερνούν τα 600. Ανάμεσα τους 27 ενδημικά είδη της Κύπρου . Κυρίαρχο δασικό δέντρο είναι η Τραχεία Πεύκη (Pinus brutia) η οποία είτε μόνη της ,είτε σε συνδυασμό με άλλα δέντρα, την ενδημική λατζιά (Quercus alnifolia) και άλλους θάμνους δημιουργούν ένα όμορφο δασικό τοπίο.

Πανίδα:
Στην περιοχή μπορεί κάποιος να συναντήσει διάφορα είδη θηλαστικών όπως την αλεπού(Vulpes vulpes), το λαγό (Lepus europaeus), και το σκαντζόχοιρο (Hemiechinus auritus dorothea), διάφορα είδη ερπετών όπως φίδια και σαύρες καθώς και σπάνια ενδημικά είδη πεταλούδων. Από το φτερωτό κόσμο σημαντικά είδη που ζούν στο Πάρκο είναι το προστατευόμενο περδικοσιάχινο (Heriaaetus fasciatus) και τα ενδημικά: τρυποράσιης (Sylvia melanothorax), σκαλιφούρτα (Oenanthe cypriaca), πεμπετσούιν (Parus ater cypriotes), θουπί (Otus scops cyprius), κίσσα (Carulus glandarius) καθώς και την κοινή πέρδικα(Alectoris chukar) και φάσσα(Columba palumbus).

Υδρολογία:
Από το Πάρκο πηγάζουν οι δύο μεγαλύτεροι χείμαρροι της Κύπρου ο Πεδιαίος και ο Γιαλιάς καθώς και μικρότεροι χείμαρροι όπως οι Πεντάσχοινος και Μαρώνι.

Πληροφορίες:
Περιφερειακός Δασικός Λειτουργός Λευκωσίας, Λάρνακας, Αμμοχώστου, τηλ. 22403739/40/41
Δασικός Σταθμός Λυθροδόντα: 22874409
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527.

11. Ε.Δ.Π. Ακάμα

Η Χερσόνησος Ακάμα βρίσκεται στο δυτικότερο άκρο της Κύπρου, στην επαρχία Πάφου, και αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές περιοχές της Κύπρου από οικολογικής άποψης. Είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 το οποίο στην Κύπρο περιλαμβάνει 32 περιοχές χαρακτηρισμένες ως Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ), 21 περιοχές χαρακτηρισμένες ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και 8 περιοχές με διπλό χαρακτηρισμό (ΖΕΠ και ΤΚΣ). Η μοναδικότητα της περιοχής σε φυσικά στοιχεία και ο σημαντικός της ρόλος στην προστασία και διατήρηση σημαντικού μέρους της βιοποικιλότητας του νησιού μας αποτέλεσαν τους βασικότερους λόγους για την κήρυξη της περιοχής σε Εθνικό Δασικό Πάρκο.

ΦΥΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Το Ε.Δ.Π Ακάμα αποτελεί μία ιδιαίτερα σημαντική περιοχή από περιβαλλοντική σκοπιά καθώς φιλοξενεί σημαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας που θεωρούνται μοναδικά στοιχεία βιοποικιλότητας.

Χλωρίδα:
Έχουν καταγραφεί 650 περίπου ιθαγενή taxa που αντιστοιχούν στο 40% του συνόλου της χλωρίδας της Κύπρου (1628 είδη και υποείδη) Από αυτά, τα 43 είναι ενδημικά φυτά τα οποία αναλογούν στο 30% του συνολικού αριθμού ενδημικών (142) του νησιού. Δύο από αυτά είναι τοπικά ενδημικά (Centaurea akamantis και η Tulipa akamasica). Επίσης, έχουν καταγραφεί 5 είδη της Οδηγίας Οικοτόπων (Παραρτήματα II&IV, 92/43/ΕΟΚ) και 28 απειλούμενα είδη (Κόκκινου Βιβλίου της Χλωρίδας της Κύπρου). Τέσσερα από τα απειλούμενα φυτά περιορίζονται στον Ακάμα (Arbutus unedo, Bellium minutum, Tulipa akamasica, Centaurea akamantis) και μερικά από τα υπόλοιπα διατηρούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού τους στη χερσόνησο (Alyssum akamasicum, Euphorbia thompsonii, Taraxacum aphrogenes). Συγκριτικά με άλλες περιοχές, η παρουσία ξενικών και εισβλητικών ειδών είναι πολύ χαμηλή έως ανύπαρκτη.

Βλάστηση:
Έχουν καταγραφεί 22 χερσαίοι τύποι οικοτόπων από τους 43 που απαντούν στην Κύπρο. Οι 5 από αυτούς είναι οικότοποι προτεραιότητας. Οι επικρατέστεροι οικότοποι της χερσονήσου είναι Θαμνώνες με Άρκευθο (29%), Πευκοδάση (11%), Φρύγανα (5%), Αείφυλλοι Σκληρόφυλλοι Θαμνώνες (3,5%) και Ρασιερά – Genista fasselata (2,5%). Η περιοχή είναι σημαντική για τους διάφορους τύπους θαμνώνων, τη σερπεντινόφιλη βλάστηση και τα εποχιακά λιμνία (οικότοποι προτεραιότητας) καθώς και την αμμοθινική βλάστηση ιδιαίτερα τις αμμοθίνες με άρκευθο.

Πανίδα:
Το Ε.Δ.Π Ακάμα και κατ’ επέκταση η ευρύτερη περιοχή της χερσονήσου, αποτελεί επίσης ένα από τους κύριους μεταναστευτικούς διαδρόμους της Κύπρου με μεγάλη σημασία για πολλά είδη πουλιών. Τα μεταναστευτικά είδη που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα και περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ ανέρχονται στα 53 ενώ άλλα 99 μεταναστευτικά είδη που βρίσκονται εκτός του εν λόγω παραρτήματος έχουν επίσης καταγραφεί ως επισκέπτες της περιοχής. Επιπρόσθετα άλλα 15 είδη πουλιών κατατάσσονται στους μόνιμους κατοίκους της περιοχής.
Σε ότι αφορά τα θηλαστικά και τα αμφίβια, σημαντικότερη αναφορά είναι η παρουσία πάνω από 15 ειδών νυχτερίδων στην περιοχή, η παρουσία της φώκιας Μonachus monachus και η παρουσία των χελώνων Caretta caretta και Chelonia mydas οι οποίες ωοτοκούν κυρίως στις παραλίες της Λάρας και Τοξεύτρας.

Υποδομές Αναψυχής:
Εντός των Κρατικών Δασών της χερσονήσου έχουν δημιουργηθεί 2 εκδρομικοί χώροι, ο εκδρομικός χώρος «Σμιγιές» που βρίσκεται εντός του Δάσους Ακάμα και ο εκδρομικός χώρος «Πυκνή» που βρίσκεται στο Δάσος Πέγειας. Έχουν χωρητικότητα 500 ατόμων ο καθένας και παρέχουν όλες τις βασικές διευκολύνσεις για ξεκούραση και παρασκευή φαγητού.
Επίσης, έχουν κατασκευαστεί συνολικά 6 Μονοπάτια Μελέτης της Φύσης, 4 στο Δάσος Ακάμα (Άδωνις, Αφροδίτη, Πισσουρόμουττη και Σμιγιές), ένα στο Δάσος Πέγειας (Φαράγγι του Άβακα) και ένα στην κοινότητα του Κάθηκα, μέρος του οποίου διασχίζει το Δάσος Κάθηκα (Αγίασμα).
Τέλος, το 2003 έχει δημιουργηθεί ο Βοτανικός Κήπος του Ακάμα. Ο κύριος στόχος της δημιουργίας του κήπου είναι η ανάδειξη της βοτανικής κληρονομιάς της Χερσονήσου Ακάμα. Φιλοξενεί σήμερα περί τα 120 είδη της τοπικής χλωρίδας, με στόχο να ανέλθουν στα 250 μελλοντικά.

Σημεία Ενδιαφέροντος:
Υπάρχουν αρκετά στοιχεία στην περιοχή τα οποία παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον από επιστημονικής, αρχαιολογικής, πολιτιστικής ή και τουριστικής άποψης. Αυτά είναι:
• Τα Λουτρά της Αφροδίτης
• Το σπήλαιο Χάλαβρον
• Οι Παραλίες Λάρας και Τοξεύτρας και η Φοντάνα Αμορόζα.
• Το Φαράγγι του Άβακα
• Ο πύργος της Ρήγαινας
• Τα νησάκια
• Αρχαιολογικοί χώροι και πολλά πολιτιστικά στοιχεία.

Πληροφορίες:
Προϊστάμενος Ακάμα-Γεροσκήπου, τηλ. 26804602
Δασικός Σταθμός Ακάμα: 26332322, 26332510
Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος (Κεντρικά Γραφεία): 22805531, 22805527ΕΚΔΡΟΜΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ:

Στα Κρατικά Δάση έχουν δημιουργηθεί και διαχειρίζονται από το Τμήμα Δασών, 44 εκδρομικοί χώροι συνολικής χωρητικότητας περίπου 23500 ατόμων. Διαθέτουν όλες τις βασικές διευκολύνσεις για τους εκδρομείς που επιθυμούν να απολαύσουν ένα υπαίθριο γεύμα κατά τις επισκέψεις τους στα Κρατικά Δάση όπως τραπέζια, παγκάκια, κάδους απορριμμάτων, αποχωρητήρια και όπου επιτρέπεται, χώρους για ψησταριές για την ετοιμασία φαγητού.
Πόσιμο νερό υπάρχει σε όλους σχεδόν τους εκδρομικούς χώρους. Από τις προγραμματισμένες χημικές αναλύσεις που γίνονται για την ποιότητα του νερού, προκύπτει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, τα πηγαία νερά καθίστανται περιστασιακά ως μη πόσιμα λόγω εισχώρησης οργανικών ουσιών οπότε και εφαρμόζονται τα απαιτούμενα υγειονομικά μέτρα για την αποκατάσταση του προβλήματος. Σε τέτοιες περιπτώσεις, αναρτούνται σχετικές ανακοινώσεις από το Τμήμα Δασών στις βρύσες και σε άλλα περίοπτα σημεία μέχρι να αποκατασταθεί το πρόβλημα. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις το νερό θεωρείται πόσιμο εκτός αν υπάρχει διαφορετική σήμανση. Οι περισσότεροι εκδρομικοί χώροι διαθέτουν διευκολύνσεις και για άτομα με κινητικά προβλήματα.

Αρ. στο χάρτη	Ονομασία χώρου	Υψό- μετρο ( m )	Θέση του χώρου	Χωρητικότητα (άτομα)
ΕΠΑΡΧΙΑ ΠΑΦΟΥ
1.	Τίμη	20	1 km πριν το Αεροδρόμιο Πάφου, στο παραλιακό δάσος ευκαλύπτων.	800
2.	Ραντί +	40	2 km από την Πέτρα του Ρωμιού κατευθυνόμενος προς Πάφο.	90
3.	Πυκνή +	400	3 km από την Πέγεια και 6 km από τον Κάθικα, στο κρατικό δάσος Πέγειας.	500
4.	Σμιγιές +	200	7 km από την Πόλη Χρυσοχούς και 2 km από Νέο Χωρίο δίπλα από το χωματόδρομο που οδηγεί στο δάσος του Ακάμα.	500
5.	Μαυραλής	0	4 km από την Πόλη Χρυσοχούς με κατεύθυνση προς Αγία Μαρίνα, δίπλα από τον κύριο δρόμο, παραθαλάσσια.	450
6.	Άγιος Μερκούριος +	300	20 km από την Πόλη Χρυσοχούς και 4 km από την τοποθεσία Αφτουλλίνα στο δρόμο από Λυσό προς Σταυρό της Ψώκας, υπάρχει πάροδος στα αριστερά. Επίσης πρόσβαση υπάρχει από την Αργάκα και από τη Γιαλιά προς Άγιο Μερκούριο.	500
7.	Γεφύρι του Λιβαδιού	500	Δασόδρομος Πωμός- Σταυρός Ψώκας, 13 km από τον Πωμό, κοντά στο δρόμο.	400
8.	Σταυρός της Ψώκας +	900	Στο δασικό σταθμό Σταυρού Ψώκας, 20 km περίπου από τη Λυσό ή Κανναβιού και 26 km από τη Μονή Κύκκου.	600
9.	Αγιά	600	21 km από την Παναγιά προς δασικό σταθμό Σταυρού Ψώκας και 10 km από Σταυρό της Ψώκας.	200
10.	Μονασιήλακα	640	2 km από Παναγιά προς Μονή Κύκκου και 40 km από Μονή Κύκκου.	600
11.	Πέρα Βάσα	700	9 km από το χωριό Άγιος Νικόλαος, μετά το Γεφύρι Τζιελεφού και τον υδατοφράκτη Αρμίνου.	250
ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
12.	Κομιτιτζή	620	5 km από Εκδρομικό Χώρο Ξισταρούδας ή 10 km από Μονή Κύκκου δια μέσου του χωριού Μηλικούρι προς Καμινάρια στην κοιλάδα του Πλατύ.	400
13.	Καλονόματη +	500	25 km από Ορκόντα προς Πύργο Τυλληρίας ή 8 km από το χωριό Κάμπος στον παλαιό δρόμο Κάμπου- Ποταμού Κάμπου.	200
14.	Αγία Βαρβάρα +	320	19 km από Ορκόντα προς Πύργο Τυλληρίας ή 11 km από το χωριό Κάμπος , δίπλα από το εξωκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας.	150
15.	Ξυσταρούδα +	900	9 km από Πεδουλά προς την Μονή Κύκκου, δίπλα από το δρόμο.	250
16.	Ξεραργάκα- Ορκόντας +	600	25 km από Αστρομερίτη προς Καλοπαναγιώτη, πριν τον Ορκόντα.	650
17.	Μάραθος	1300	7 km από Κακοπετριά προς Πρόδρομο και 6 km από Πρόδρομο δίπλα από το δρόμο.	300
18.	Πλατάνια +	1100	6 km από Κακοπετριά προς Καρβουνά, δεξιά και αριστερά του δρόμου, κοντά στο δασικό σταθμό Πλατανιών.	2900
19.	Κιόνια	1340	1 km πριν τη Μονή Μαχαιρά αριστερά προς Κιόνια, 6 km από Μονή Μαχαιρά και 14 km από Καπέδες.	550
20.	Προφήτης Ηλίας	700	8 km από Λυθροδόντα προς Βαβατσινιά, δίπλα από Μονή Προφήτη Ηλία.	150
21.	Μάντρα του Καμπιού +	660	5 km από Καπέδες προς Μονή Μαχαιρά εκατέρωθεν του δρόμου.	1600
22.	Γεφύρι της Παναγιάς +	500	6 km από Μιτσερό προς Πλατανιστάσα απέναντι από το δασικό σταθμό Γεφύρι της Παναγιάς.	100
23.	Φράκτης του Ξυλιάτου +	600	2,7km από Ξυλιάτο προς Λαγουδερά κάτω από τον υδατοφράκτη Ξυλιάτου.	750
24.	Καπουρά +	600	9 km από Βυζακιά προς Καννάβια δίπλα από το δασικό σταθμό Καπουράς.	200
25.	Ασίνου +*	440	2 km από το χωριό Νικητάρι προς Ασίνου, πριν την εκκλησία της Ασίνου.	150
26.	Ακαδημία +*	140	6 km από το κέντρο της Λευκωσίας, στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Παιδαγωγικής Ακαδημίας.	300
27.	Άγιος Γεώργιος +*	160	7 km από το κέντρο της Λευκωσίας, στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Αθαλάσσας.	350
28.	Αθαλάσσα +*	160	8 km από το κέντρο της Λευκωσίας στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Αθαλάσσας και 500m από τα Λατσιά.	450

29.	Φράκτης Προδρόμου +	1600	5 km από Πλατεία Τροόδους προς Πρόδρομο, δίπλα από τον υδατοφράκτη Προδρόμου.	250
30.	Καμπί του Καλογήρου +	1300	Μεταξύ Πλατρών και Προδρόμου, 4 km από Μονή Τροοδίτισσας προς Πρόδρομο και 3 km από Πρόδρομο.	700
31.	Τροοδίτισσα – Ξεροκόλυμπος +	1300	6 km από Πλάτρες προς Μονή Τροοδίτισσας στα δεξιά του δρόμου, πριν το Μοναστήρι Τροοδίτισσας.	700
32.	Κάμπος του Λιβαδιού	1650	8 km από Καρβουνά προς Πλατεία Τρόοδους και 2 km πριν την Πλατεία Τροόδους στα δεξιά του δρόμου.	400
33.	Αρμυρολίβαδο	1600	7,5 km από Καρβουνά προς Πλατεία Τροόδους και 2,5 km πριν την Πλατεία Τροόδους σε πάροδο στα αριστερά.	2000
34.	Λιβάδι του Πασιά +	1600	7,7 km από Καρβουνά προς Πλατεία Τρόοδους στα δεξιά του δρόμου και 2,3 km πριν την Πλατεία Τροόδους.	1600
35.	Αρκολαχανιά (Μέσα Ποταμός) +	900	7 km από Σαϊττά προς Μοναστήρι Μέσα Ποταμού και πάροδος αριστερά πριν το Μοναστήρι. Επίσης πρόσβαση από Π. Πλάτρες, Κ. Αμίαντο και Μονιάτη μέσω δασοδρόμων.	700
36.	Αγία Παρασκευή +	600	3 km από διασταύρωση Γεράσας προς Καλό Χωριό στα αριστερά του δρόμου, 3 km πριν το Καλό Χωριό.	750
37.	Κακομάλλης +	900	6 km νότια του χωριού Λουβαράς προς Κακομάλλη δίπλα από το δασικό σταθμό Κακομάλλη.	400
38.	Πολεμίδια +*	160	Στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Πολεμιδιών, 6 km από το Κέντρο της Λεμεσού.	200
ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΑΡΝΑΚΑΣ
39.	Κόρνος +	380	1 km από τον Κόρνο προς Σταυροβούνι, πάροδος δεξιά μετά τον Δασικό Σταθμό Κόρνου.	850
40.	Ριζοελιά +	100	2 km δυτικά από τον Δήμο Αραδίππου, στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς.	150
41.	Ορόκλινη +	100	Περίπου 1 km δυτικά της κοινότητας Ορόκλινης, στο Κρατικό Δάσος.	130
ΕΠΑΡΧΙΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ
42.	Δάσος Άχνας +	55	Στην νότια πλευρά του οικισμού Δάσους Άχνας.	130
43.	Άγιος Αντώνιος +	100	4 km από το χωριό Σωτήρα (στην εκκλησιά Αγίου Αντωνίου) και 8 km από τον αυτοκινητόδρομο Ξυλοφάγου – Αγία Νάπα, έξοδος F322.	100
44	Άγιος Νίκανδρος +	5	4 km από την Πλατεία Αγίας Νάπας στον παραλιακό δρόμο προς Λιοπέτρι, στην ανατολική πλευρά της παραλίας Λάντα.	130
45.	Άγιοι Ανάργυροι +	40	8 km από την Αγία Νάπα, κοντά στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Κάβο Γκρέκο.	100

+ Διαθέτει διευκολύνσεις για άτομα με κινητικά προβλήματα.
* Απαγορεύεται το άναμμα φωτιάς.

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΝΤΟΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΔΑΣΩΝ

Τα Μονοπάτια Μελέτης της Φύσης αποτελούν μια από τις πιο σημαντικές υποδομές υπαίθριας και δασικής αναψυχής στην Κύπρο. Το Τμήμα Δασών έχει αναπτύξει ένα μεγάλο αριθμό μονοπατιών μέσα στα κρατικά δάση (65 με συνολικό μήκος 315,6 km), τα οποία προσφέρουν ευκαιρίες άμεσης επαφής και γνωριμίας με την κυπριακή φύση, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα την περιβαλλοντική εκπαίδευση και ενημέρωση αλλά και τη φυσική άσκηση.

Πιο κάτω δίνεται ο κατάλογος των μονοπατιών που βρίσκονται μέσα στα Κρατικά Δάση μαζί με πολύ στοιχειώδεις πληροφορίες για μια βασική ενημέρωση του επισκέπτη. Τονίζεται ότι Τμήμα Δασών έχει την ευθύνη διαχείρισης και συντήρησης μόνο για τα μονοπάτια τα οποία βρίσκονται εντός των Κρατικών Δασών.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να αποτείνεστε στα Κεντρικά Γραφεία του Τμήματος Δασών (τηλ. 22805531, 22805511,), στις Δασικές Περιφέρειες (Δ.Π. Λ/σιας, Λ/κας, Αμ/στου 22403739, Δ.Π Τροόδους 22608512, Δ.Π. Πάφου 99640374, Δασικό Κολλέγιο 22813606) ή στους τοπικούς Δασικούς Σταθμούς.

Τα Μονοπάτια παρουσιάζονται από το δυτικό τμήμα της Κύπρου προς το ανατολικό και έχουν καταταγεί σε διακριτές γεωγραφικές περιοχές.

Επεξηγήσεις:

Κυκλικό: εννοείται η διαδρομή που είναι κυκλική, στην οποία ο επισκέπτης στο τέλος της διαδρομής επιστρέφει στην αφετηρία.
Γραμμικό: διαδρομή γραμμική στην οποία ο επισκέπτης όταν φτάσει στο τέρμα, θα πρέπει να επιστρέψει πίσω ακολουθώντας την ίδια διαδρομή.
Βαθμός δυσκολίας: κλίμακα από 1(το πιο εύκολο) έως 3(το πιο δύσκολο).

ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΚΑΜΑ – ΕΠΑΡΧΙΑ ΠΑΦΟΥ

1. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΦΡΟΔΙΤΗ (κυκλικό)
Αφετηρία: Τα Λουτρά της Αφροδίτης.
Μήκος: 7,5km
Χρόνος: 3 - 4 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Τα Λουτρά της Αφροδίτης, όπου σύμφωνα με την παράδοση λουζόταν η θεά της ομορφιάς. Επίσης τα ερείπια του Πύργου της Ρήγαινας, τα οποία ενδέχεται να ανήκουν σε μεσαιωνικό μοναστήρι. Τα φυσικά δάση αοράτου και τραχείας πεύκης είναι χαρακτηριστικά της περιοχής. Αναφορά αξίζει να γίνει και σε μια αιωνόβια δρυ που βρίσκεται κοντά στα ερείπια του πύργου. Κατά μήκος του μονοπατιού υπάρχουν σημεία με εξαιρετική θέα προς το Ακρωτήρι Αρναούτη, την Πόλη Χρυσοχούς καθώς και το Δάσος Πάφου. Σε σημείο της διαδρομής, κοντά στα ερείπια του Πύργου της Ρήγαινας, υπάρχει βρύση με μη πόσιμο νερό και άλλη μια μεταξύ Λουτρών - Κακοσκάλι. Το μονοπάτι Αφροδίτη έχει το τμήμα Λουτρά-Πύργος Ρήγαινας κοινό με το μονοπάτι Άδωνις. Στην αφετηρία του μονοπατιού βρίσκεται ο Βοτανικός κήπος του Ακάμα.

2. Μονοπάτι Αδωνισ (κυκλικό)
Αφετηρία: 400m πριν τα Λουτρά της Αφροδίτης, πάνω στον κύριο δρόμο Λατσί-Λουτρά Αφροδίτης.
Μήκος: 7,5km
Χρόνος: 3 - 4 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Σημεία θέας προς την Πόλη Χρυσοχούς, το Δάσος Πάφου και τον Ακάμα. Το μονοπάτι περνά από τον Πύργο της Ρήγαινας. Στην τοποθεσία Κεφαλοβρύσια υπάρχει βρύση με μη πόσιμο νερό, συνδέεται με το μονοπάτι Σμιγιές και στον Πύργο της Ρήγαινας με το μονοπάτι Αφροδίτη με το οποίο έχει ένα τμήμα κοινό. Αναφορά αξίζει να γίνει και σε μια αιωνόβια δρυ που βρίσκεται κοντά στα ερείπια του πύργου. Για να γίνει κυκλικό ακολουθεί το δρόμο Λουτρά της Αφροδίτης – Λατσί, για περίπου 400m. Στην αφετηρία του μονοπατιού βρίσκεται ο Βοτανικός κήπος του Ακάμα. Το μονοπάτι αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4.

3. Μονοπάτι ΣμΙγιές (κυκλικό)
Αφετηρία: Εκδρομικός χώρος Σμιγιών, 2,5km δυτικά του Νέου Χωρίου, μέσα στο Δάσος Ακάμα.
Μήκος: (α) Σύντομη διαδρομή 2,5km. (β) Μακρινή διαδρομή 5km.
Χρόνος: (α) Σύντομη διαδρομή - 1 ώρα. (β) Μακρινή διαδρομή - 2 ώρες.
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Σημεία θέας, αρχικά προς τις δυτικές ακτές του Ακάμα, συμπεριλαμβανομένου του κόλπου της Λάρας και ανατολικά προς τον Κόλπο Χρυσοχούς προς Λατσί, Πόλη, Παχύαμμο και το Δάσος Πάφου. Η μακρινή διαδρομή περνά από τα παλιά ορυχεία και εγκαταστάσεις μαγνησίου συμπεριλαμβανομένων και εγκαταλειμμένων καμινιών, μέσα από πυκνό τμήμα του δάσους Ακάμα. Η μακρινή διαδρομή συνδέεται επίσης με το μονοπάτι Άδωνις στην τοποθεσία Κεφαλοβρύσια, υπάρχει βρύση με μη πόσιμο νερό. Στην αφετηρία, οι δύο διαδρομές βρίσκονται πολύ κοντά στο μονοπάτι «Πισσουρόμουττη». Και οι δύο διαδρομές περνούν δίπλα από το Πυροφυλάκιο του Τμήματος Δασών, στην τοποθεσία "Πήανα". Το μονοπάτι αποτελεί μέρος του Ευρωπαικού μονοπατιού Ε4.

4. Μονοπάτι Πισσουρόμουττη (κυκλικό)
Αφετηρία: Εκδρομικός χώρος Σμιγιών, 2,5km δυτικά του Νέου Χωρίου, εντός του Δάσους Ακάμα.
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Πλούσια φυσική βλάστηση πεύκου, αόρατου, σχινιάς, ξισταρκάς, κλπ. Σημεία θέας προς Κόλπο Χρυσοχούς στα βορειοανατολικά και στις ακρογιαλιές του Ακάμα στα δυτικά. Πανοραμική θέα από την κορυφή. Η αφετηρία είναι κοντά σε αυτήν του μονοπατιού Σμιγιές, που συνδέεται με τα μονοπάτια Άδωνις και Αφροδίτη μέχρι τα Λουτρά της Αφροδίτης.

5. Μονοπάτι ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΟΥ ΑΒΑΚΑ (γραμμικό)
Αφετηρία: Δρόμος Αγίου Γεωργίου Πέγειας- Παραλία Λάρας. Περίπου 3km από τον Άγιο Γεώργιο, υπάρχει πινακίδα στο δρόμο που κατευθύνει προς το Φαράγγι.
Μήκος: 1,1km
Χρόνος: 0,5- 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Τα εντυπωσιακά γεωμορφώματα, η πορεία μέσα στο φαράγγι και η σπάνια ενδημική Κενταύρεια του Ακάμα (Centaurea akamantis) που φύεται στους σκιερούς βράχους το καθιστούν ιδιαίτερα ενδιαφέρον για τους επισκέπτες.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΑΣΟΥΣ ΠΑΦΟΥ ΚΑΙ ΓΥΡΩ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ –
ΕΠΑΡΧΙΕΣ ΠΑΦΟΥ ΚΑΙ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

6. Μονοπάτι ΑΡΓΑΚΑΣ (κυκλικό)
Αφετηρία: Περίπου 500m ανατολικά της κοινότητας Αργάκας, στα όρια του Δάσους Πάφου.
Μήκος: (α)8km (Σύντομη διαδρομή)
(β)10km (Μακρινή διαδρομή)
Χρόνος: 2-3 ώρες (ανάλογα με τη διαδρομή που θα επιλεγεί)
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Ο υδατοφράκτης Αργάκας, ενώ σε αρκετά σημεία της διαδρομής προσφέρεται πανοραμική θέα προς τον Κόλπο Χρυσοχούς, τη Χερσόνησο Ακάμα και την Κοινότητα Αργάκας. Η πορεία περνά μέσα από φυσικές συστάδες του δάσους τραχείας πεύκης αλλά και από αναδασώσεις που έγιναν από το Τμήμα Δασών. Στο μονοπάτι υπάρχει μια βρύση με πόσιμο νερό στην αφετηρία και μια βρύση με μη πόσιμο νερό πλησίον του εξαγωνικού κιοσκιού.

Σημειώση: Προς το παρόν δεν χρησιμοποιείται λόγω της καταστροφής του από την πυρκαγιά της Αργάκας το 2016.

7. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΣΥΜΒΟΥΛΑΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Η πλατεία της κοινότητας Νέα Δήμματα.
Μήκος:11km
Χρόνος: 3-4 ώρες
Βαθμός δυσκολίας:2
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι ακολουθεί πορεία μέσα από το κρατικό Δάσος Πάφου με πλούσια ποικιλία χλωρίδας και καταλήγει στην κοινότητα Πωμού. Πανοραμική θέα προς τη Χερσόνησο Ακάμα, τον Κόλπο Χρυσοχούς και το Λιμανάκι του Πωμού.

Σημείωση: Η διαδρομή μπορεί να γίνει και κυκλική με επιπλέον απόσταση 6km και 1,5-2 ώρες χρόνο πεζοπορίας. Η πορεία που πρέπει να ακολουθήσει ο πεζοπόρος ξεκινά από την κοινότητα του Πωμού και κατευθύνεται προς τα Νέα Δήμματα, μέσω του δρόμου που οδεύει παράλληλα προς την πορεία κύριου αυλακιού άρδευσης.

8. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΛΩΡΟΒΟΥΝΟΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Ακόνι (Μνημείο Πεσόντων Λωρόβουνου) σε σημείο του δρόμου Παχύαμμου - Κάτω Πύργου
Μήκος: 2km (1,4km χωματόδρομος και 0,6km μονοπάτι)
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Θέα προς τις περιοχές του Κάτω Πύργου, Παχύαμμου και την κατεχόμενη περιοχή του θύλακα των Κοκκίνων. Στο μονοπάτι υπάρχει μνημείο πεσόντων κατά τις μάχες του 1964.

Σημείωση: Δεν είναι μονοπάτι μελέτης της φύσης, αλλά δημιουργήθηκε για να παρέχει πρόσβαση προς την ιστορική τοποθεσία Λωρόβουνου.

9. Μονοπάτι Μούττη του Σταυρού (κυκλικό)
Αφετηρία: Σελλάδι του Σταυρού 3km, πάνω από το Σταυρό της Ψώκας, στο σταυροδρόμι των δρόμων προς Κύκκο, Σταυρό της Ψώκας και Πύργο Τυλληρίας.
Μήκος: 2,5km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Διαδρομή στην καρδιά του Δάσους Πάφου που περνά από φυσικό δάσος τραχείας πεύκης με υπέροχη θέα προς τον κόλπο της Μόρφου και την ανατολική πλευρά της Χερσονήσου Ακάμα. Σε σταυροδρόμι που θα συναντήσει ο περιπατητής σε απόσταση περίπου 500m από την αφετηρία, η πορεία προς τα αριστερά οδηγεί στο ελικοδρόμιο του Σταυρού της Ψώκας (σε απόσταση 1,5km), ενώ προς τα δεξιά το μονοπάτι ακολουθεί την πιο πάνω κυκλική διαδρομή. Πρόσβαση προς το πυροφυλάκιο Ζαχαρού του Τμήματος Δασών.

10. Μονοπάτι Χορτερή (κυκλικό)
Αφετηρία: Τοποθεσία «Πλατανούθκια», περίπου στο μέσο του δρόμου που ενώνει το Σταυρό της Ψώκας με το Σελλάδι του Σταυρού, λίγο πάνω από το Σταυρό Ψώκας.
Μήκος: 5km
Χρόνος: 2 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Εξαιρετική θέα προς την κοιλάδα του Σταυρού και τον δασικό σταθμό. Πρόσβαση προς τη μούττη της Χορτερής. Διέρχεται μέσα από πυκνές συστάδες τραχείας πεύκης και λατζιάς και αρκετών διάκενων όπου υπάρχουν σημαντικά στοιχεία χλωρίδας και γεωλογίας. Το μονοπάτι αποτελεί μέρος του Ευρωπαικού μονοπατιού Ε4.

11. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΕΝΕΤΙΚΑ ΓΕΦΥΡΙΑ (γραμμικό)
Αφετηρίες: (α) Στην κοινότητα Καμιναριών
(β) Στο χωριό Βρέτσια, Πάφου
Μήκος: 17km
Χρόνος: 6 ώρες
Ενδιάμεσες αποστάσεις/χρόνοι:
Καμινάρια - Γεφύρι της Ελιάς 3,2km - 1 ώρα
Γεφύρι της Ελιάς - Γεφύρι του Τζιελεφού 3,9km - 2 ώρες
Γεφύρι του Τζιελεφού - Γεφύρι του Ρούδια 6,9km - 2 ώρες
Γεφύρι του Ρούδια - Βρέτσια 3km - 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Τα μεσαιωνικά γεφύρια της Ελιάς, του Τζιελεφού και του Ρούδια. Η θέα σε όλο το μήκος της διαδρομής είναι πανοραμική. Διέρχεται από πυκνές συστάδες τραχείας πεύκης, από το φράγμα της Αρμίνου, από τον εκδρομικό χώρο της Πέρα Βάσας (όπου εκτίθεται μέρος του κορμού του γιγάντιου πεύκου της Πέρα Βάσας), συνεχίζει μέσα από το αγρόκτημα της Ιεράς Μονής Κύκκου «Σαουρής», από το Σπήλαιο του Σαουρή, τη μάντρα του Μίτα και περνά κοντά από το παρατηρητήριο για τους γύπες.

12. Μονοπάτι «ΠΑΝΘΕΑ» (γραμμικό)
Αφετηρία: Δρόμος Κύκκου- Τσακκίστρας (έξω από την κοινότητα της Τσακκίστρας).
Μήκος: 10,1km
Χρόνος: 3-3,5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι περνά μέσω φυσικού δάσους τραχείας πεύκης με πλούσια θαμνώδη βλάστηση. Προσφέρει πανοραμική θέα προς τις κοιλάδες του Κάμπου και του Ξερού. Περνά μέσα από καλλιέργειες κερασιών και μηλιών και καταλήγει έξω από τη κοινότητα του Κάμπου.

13. Μονοπάτι Ξυσταρούδα– ΑΓΙΑΣΜΑ- βΑΣΙΛΙΚΗ (γραμμικό)
Αφετηρία: Απέναντι από τον εκδρομικό χώρο της Ξυσταρούδας (δρόμος Πεδουλά- Κύκκου).
Μήκος: 5,3km
Χρόνος: 2 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι περνά από το σημείο που αναβλύζει το Άγιασμα της Παναγίας του Κύκκου και δια μέσου πυκνής δασικής βλάστησης καταλήγει στο εκκλησάκι της Βασιλιτζής (Άγιος Βασίλειος) στο οποίο υπάρχουν αγιογραφίες με μεγάλη αρχαιολογική αξία. Ο περιπατητής μπορεί να συνεχίσει την πορεία του μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμου προς το Μοναστήρι του Κύκκου.

Σημείωση: Το μονοπάτι μπορεί να γίνει και κυκλικό αν ο περιπατητής επιστρέψει από το κύριο δρόμο Κύκκου –Πεδουλά στον εκδρομικό χώρο της Ξυσταρούδας με επιπλέον διαδρομή 6,1km και χρόνο πεζοπορίας 2-2,5 ώρες.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΤΡΑ ΤΟΥ ΡΩΜΙΟΥ – ΕΠΑΡΧΙΑ ΠΑΦΟΥ

14. Μονοπάτι ΠΕΤΡΑΣ ΤΟΥ ΡΩΜΙΟΥ (γραμμικό)
Αφετηρία: Περίπτερο Κ.Ο.Τ. παρά τη Πέτρα του Ρωμιού
Μήκος: 7,1km
Χρόνος: 2-2,5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Η Πέτρα του Ρωμιού με την οποία ο περιπατητής έχει οπτική επαφή σχεδόν σε όλη τη διαδρομή είναι το κυριότερο αξιοθέατο του μονοπατιού. Η πορεία του ακολουθεί στο μεγαλύτερο της μέρος δασικούς δρόμους του Εθνικού Δασικού Πάρκου όπου ο περιπατητής μπορεί να δει διάφορα είδη της θαμνώδους βλάστησης της περιοχής και αναδασώσεις που γίνονται από το Τμήμα Δασών για εμπλουτισμό της υφιστάμενης βλάστησης. Το μονοπάτι περνά επίσης από τον εκδρομικό χώρο του Πάρκου όπου παρέχονται βασικές διευκολύνσεις όπως πόσιμο νερό και αποχωρητήρια. Καταλήγει σε χώρο στάθμευσης στο δυτικό όριο του Πάρκου. Οι περιπατητές ακολουθώντας τους δασικούς δρόμους μπορούν να κάνουν διάφορες κυκλικές διαδρομές μικρότερου ή μεγαλύτερου μήκους. Υπάρχει πρόσβαση και από το Aphrodites Hills Resort, Golf and Spa που συνορεύει με το κρατικό δάσος.

ΔΑΣΟΣ ΤΡΟΟΔΟΥΣ ΚΑΙ ΓΥΡΩ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ –
ΕΠΑΡΧΙΕΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΚΑΙ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

15. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ - ΛΕΜΥΘΟΥ (γραμμικό)
Αφετηρία: Πλατεία του χωριού Πρόδρομος
Μήκος: 2km
Χρόνος: 1-1,5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3 (κατηφορική διαδρομή)
Σημεία ενδιαφέροντος: Το εγκαταλειμμένο ξενοδοχείο Βερεγγάρια. Φυσικές συστάδες μαύρης πεύκης και θέα προς τη δυτική Μαραθάσα και το Δάσος Πάφου. Το μονοπάτι καταλήγει λίγο πιο πάνω από την Σχολή Μιτσή στο χωριό Λεμύθου. Ο περιπατητής μπορεί να επιστρέψει πίσω από την ίδια διαδρομή ή από τον ασφαλτόδρομο Λεμύθου - Προδρόμου.

16. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΡΟΟΔΙΤΙΣΣΑΣ - ΦΟΙΝΙ (γραμμικό)
Αφετηρία: (α)Μονή Τροόδιτισσας
(β) Κοινότητα Φοινιού
Μήκος: 4,3km
Χρόνος: 1,5-2 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Σημαντικότερα στοιχεία που θα συναντήσει ο περιπατητής είναι ο καταρράκτης της «Χαντάρας» που βρίσκεται περίπου 3km από τη Μονή Τροοδίτισσας, η πλούσια βλάστηση της περιοχής και η πανοραμική θέα προς τη κοινότητα του Φοινιού.

17. Μονοπάτι ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ - ΖΟΥΜΙ (γραμμικό)
Αφετηρία: Παιδική χαρά στην κοινότητα Προδρόμου
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1-1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι περνά μέσα από φυσικές συστάδες μαύρης πεύκης και σε διάφορα σημεία του μονοπατιού προσφέρεται πανοραμική θέα προς την κοιλάδα Μαραθάσας, τον Κόλπο της Μόρφου, το Μοναστήρι του Κύκκου, τον Τρίπυλο και το Βουνί Παναγιάς. Στη τοποθεσία Ζουμί το μονοπάτι ενώνεται με το μονοπάτι Φράκτης Προδρόμου- Σταυρούλια.

Σημείωση: Το μονοπάτι μπορεί να γίνει και κυκλικό αν ο περιπατητής χρησιμοποιήσει το δρόμο Προδρόμου – Τροόδους με επιπλέον απόσταση 2,7km.

18. ΜΟΝΟΠΑΤΙ Φράγμα Προδρόμου – Σταυρούλια (γραμμικό)
Αφετηρία: Στον κύριο δρόμο Τροόδους - Προδρόμου λίγο πιο πάνω από το Φράγμα Προδρόμου. Για το τέρμα, υπάρχει επιλογή δύο διαδρομών που καταλήγουν σε διαφορετικά σημεία στον δρόμο Πεδουλά - Κακοπετριάς.
Μήκος: Πρώτη διαδρομή 4,5km. Δεύτερη διαδρομή 5,5km.
Χρόνος: 1,5 - 2 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3 (πολύ απότομη κατηφορική διαδρομή).
Σημεία ενδιαφέροντος: Εξαιρετική θέα προς τον Κόλπο Μόρφου και την Οροσειρά Τροόδους. Το μονοπάτι περνά από πυκνό δάσος μαύρης πεύκης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Τροόδους με πανοραμική θέα στα ανατολικά προς τις εγκαταλειμμένες γαλαρίες των ορυχείων χρωμίου.

19. Μονοπάτι Αρτεμις (κυκλικό)
Αφετηρία: 300m από το σημείο σύνδεσης του δρόμου προς Χιονίστρα με το δρόμο Τροόδους - Προδρόμου.
Μήκος: 7km
Χρόνος: 2,5 - 3 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Το δάσος της μαύρης πεύκης, σπάνια είδη χλωρίδας και πετρώματα της περιοχής. Υπάρχει πρόσβαση προς δύο αιωνόβια δέντρα μαύρης πεύκης (Pinus nigra subsp. pallasiana) ηλικίας 500 περίπου χρόνων. Ιστορικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν «Τα Τεισιά της παλιάς Χώρας» τα οποία είναι ερείπια πρόχειρων οχυρωματικών έργων που κτίστηκαν κατά τον τελευταίο χρόνο της Ενετικής κατοχής της Κύπρου (1571μ.Χ.) από ομάδα Ενετών στρατηγών που αποφάσισαν να αμυνθούν εκεί κατά των Τούρκων. Η διαδρομή είναι κυκλική γύρω από την κορυφή του Ολύμπου(Χιονίστρα) σε υψόμετρο 1850m και προσφέρει εξαιρετική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις. Η πορεία του είναι παράλληλη με το μονοπάτι Αταλάντη και σε σημεία όπου οι διαδρομές πλησιάζουν η μία στην άλλη μπορεί να συνδυαστεί και με πεζοπορία στο μονοπάτι Αταλάντη.

20. Μονοπάτι Αταλάντη (κυκλικό)
Αφετηρία: Πλατεία Τροόδους
Μήκος: 14km
Χρόνος: 4-5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι ακολουθεί πορεία γύρω από τη Χιονίστρα σε υψόμετρο 1700 –1750m και διέρχεται μέσα από πυκνές συστάδες μαύρης πεύκης και αόρατου του Τροόδους. Εκεί βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερα δέντρα αόρατου ηλικίας 800 χρόνων. Προσφέρει εξαιρετική θέα προς όλες γενικά τις περιοχές του νησιού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει είσοδος γαλαρίας για εξόρυξη χρωμίου η οποία βρίσκεται εκτός λειτουργίας από το 1982. Το μονοπάτι μετά από 9km τελειώνει στο δρόμο Τροόδους - Προδρόμου. Για να συνεχίσει κάποιος, πρέπει να διασταυρώσει τον κύριο δρόμο και να περπατήσει περίπου 200m στο δασικό δρόμο Κατοικιών Χρωμίου προς Άγιο Νικόλαο της Στέγης. Εκεί υπάρχει ξύλινη πινακίδα με την κατεύθυνση του μονοπατιού. Από εκεί το μονοπάτι συνεχίζει με πορεία περίπου παράλληλη του κύριου δρόμου και τελειώνει στη πλατεία Τροόδους. Σε απόσταση 3km από την αφετηρία υπάρχει βρύση με πόσιμο νερό. Η πορεία του είναι παράλληλη με το μονοπάτι Άρτεμις και σε σημεία όπου οι διαδρομές πλησιάζουν η μία στην άλλη μπορεί να συνδυαστεί και με πεζοπορία στο μονοπάτι Άρτεμις.

21. Μονοπάτι Περσεφόνη (γραμμικό)
Αφετηρία: 150m νότια της Πλατείας Τροόδους προς τον Αστυνομικό Σταθμό.
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Πλούσια βλάστηση, όπου ο περιπατητής περνά από πυκνό δάσος μαύρης πεύκης κατά τα πρώτα 2km και εξαιρετική θέα από το τέρμα στην τοποθεσία Μακριά Κοντάρκα. Το μονοπάτι μπορεί να συνδυαστεί με τα μονοπάτια Πουζιάρης και Καληδόνια. Περίπου 500 μέτρα πριν το τέρμα του το μονοπάτι διασταυρώνει το δασικό δρόμο που οδηγεί από τη πλατεία Τροόδους προς τον Κρυό ποταμό. Αποτελεί μέρος του Ευρωπαικού μονοπατιού Ε4.

22. Μονοπάτι Καληδονια (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) Σημείο 350m από τον κύριο δρόμο Πλατείας Τροόδους- Πλατρών, σε απόσταση 3km από την Πλατεία. Η πρόσβαση στην αφετηρία αυτή γίνεται επίσης διά μέσου του τμήματος του παλαιού δρόμου Τρόοδους - Πλατρών, μετά τη θερινή Προεδρική κατοικία.
(β) Τοποθεσία Ψηλό Δεντρό πάνω από τις Πάνω Πλάτρες.
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Με αφετηρία από την πλευρά της Πλατείας Τροόδους, το μονοπάτι περνά από πυκνό δάσος και ακολουθεί πορεία κατά μήκος του Κρύου Ποταμού ο οποίος έχει μόνιμη ροή νερού. Περνά από τον καταρράκτη των Καληδονιών και καταλήγει στο Ψηλό Δεντρό στις Πάνω Πλάτρες. Από την αφετηρία (α) μέχρι τον Καταρράκτη των Καληδονιών αποτελεί μέρος του Ευρωπαικού μονοπατιού Ε4.

23. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΨΗΛΟ ΔΕΝΤΡΟ – ΠΟΥΖΙΑΡΗΣ (κυκλικό)
Αφετηρία: Σημείο σύνδεσης του δασικού δρόμου Πλατρών - Μέσα Ποταμού με τον τουριστικό δρόμο Μονιάτη - Πλατρών - Τροόδους, κοντά στο Ψηλό Δεντρό.
Μήκος: 9km
Χρόνος: 3 - 4 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3 (με πολύ μεγάλες κλίσειςν).
Σημεία ενδιαφέροντος: Ακολουθεί διαδρομή μέσα από πυκνές συστάδες τραχείας πεύκης(Pinus brutia) κατά το πρώτο χιλιόμετρο ενώ κατά το τρίτο χιλιόμετρο στα πιο ψηλά σημεία διασχίζει πυκνό και εντυπωσιακό δάσος μαύρης πεύκης (Pinus nigra subsp. pallasiana). Στα ψηλότερα του σημεία προσφέρει πανοραμική θέα.

24. ΜΟΝΟΠΑΤΙ Κάμπος του Λιβαδιού (κυκλικό)
Αφετηρία: Δρόμος που οδηγεί στον εκδρομικό χώρο «Κάμπος του Λιβαδιού» που βρίσκεται μεταξύ Πλατείας Τροόδους και Καρβουνά, 1,5km από την Πλατεία Τροόδους και 9 km από τον Καρβουνά.
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Σημαντικός αριθμός αιωνόβιων δένδρων μαύρης πεύκης. Διέρχεται κοντά από τον εκδρομικό χώρο Κάμπος του Λιβαδιού. Συνδέεται με το μονοπάτι Μνήματα Πισκόπων και με το μονοπάτι Λιβάδι.

25. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΛΙΒΑΔΙ (ΚΥΚΛΙΚΟ) ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ ΤΡΟΧΟΚΑΘΙΣΜΑ (γραμμικό)
Αφετηρία: Στον κύριο δρόμο Καρβουνά– Τροόδους, 1,5km πριν το Τρόοδος και 9 km από Καρβουνά στον εκδρομικό χώρο Κάμπος του Λιβαδιού. Η αφετηρία βρίσκεται περίπου 300m πάνω στο στενό ασφαλτοστρωμένο δρόμο.
Μήκος: 1,5km
Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Διαδρομή μέσα από φυσικό δάσος μαύρης πεύκης και με θέα προς την κοιλάδα της Σολέας.

26. Μονοπάτι Μνημάτα Πισκόπων (γραμμικό)
Αφετηρία: Δρόμος που οδηγεί στον εκδρομικό χώρο «Κάμπος του Λιβαδιού» που βρίσκεται μεταξύ Πλατείας Τροόδους και Καρβουνά, 1,5km από την Πλατεία Τροόδους και 9km από τον Καρβουνά. Η αφετηρία βρίσκεται περίπου 300m πάνω στο στενό ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Μετά από πορεία 1km σε μονοπάτι με διαπλάτυνση για εύκολη πρόσβαση με τροχοκάθισμα, ο περιπατητής βρίσκεται σε σταυροδρόμι με ξύλινη πινακίδα που αναγράφει: προς Μνήματα Πισκόπων (βορειοδυτικά), ενώ το πρώτο χιλιόμετρο είναι μέρος του μονοπατιού «Κάμπος του Λιβαδιού». Τερματίζει στο χωματόδρομο που συνδέει τα Πλατάνια με την εκκλησία του Αγ. Νικολάου της Στέγης(12^ος αιώνας), που διαθέτει εξαιρετικές τοιχογραφίες και περιλαμβάνεται στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO (whc.unesco.org).
Μήκος: 8km
Χρόνος: 3 ώρες (μέχρι τον χωματόδρομο Πλατανιών - Αγίου Νικολάου της Στέγης)
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι περνά από συστάδες μαύρης πεύκης, ακολουθεί διαδρομή κοντά στο χείλος γκρεμών με θέα προς τον Ποταμό του Χρωμίου, την κοιλάδα Σολέας και τον Κόλπο Μόρφου. Το μονοπάτι καταλήγει στο δασικό δρόμο Πλατάνια - Αποθέρι - Άγιος Νικόλαος με επιλογή 3 διαδρομών που καταλήγουν στον Άγιο Νικόλαο της Στέγης στο χωριό Κακοπετριά και στα Πλατάνια αντίστοιχα. Συνδέεται με το μονοπάτι Κάμπος του Λιβαδιού και το Μονοπάτι Λιβάδι.

27. Μονοπάτι Καννούρες – ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΤΕΓΗΣ (ΚΑΚΟΠΕΤΡΙΑ) (γραμμικό)
Αφετηρία: Στον κύριο δρόμο Καρβουνά - Πλατείας Τροόδους, 1km πριν το Τρόοδος, 9,5km από τον Καρβουνά. Τερματίζει στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου της Στέγης ή συνεχίζει μέχρι το χωριό Κακοπετριά.
Μήκος: 9km (12km μέχρι την Κακοπετριά)
Χρόνος: 3 ώρες (4 ώρες μέχρι την Κακοπετριά)
Βαθμός δυσκολίας: 3 Σχετικά δύσκολη κατηφορική διαδρομή.
Σημεία ενδιαφέροντος: Παρθένο δασικό τοπίο. Ξεκινά δίπλα από την πηγή του ποταμού Καρκώτη και διασχίζοντας την όμορφη κοιλάδα περνά κοντά από τις εγκαταστάσεις του κλειστού ορυχείου χρωμίου και καταλήγει στην Κακοπετριά. Η διαδρομή μπορεί να περάσει από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου της Στέγης (12^ος αιώνας), που διαθέτει εξαιρετικές τοιχογραφίες και περιλαμβάνεται στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO (whc.unesco.org). Από την περιοχή Αγ. Νικολάου ο περιπατητής μπορεί να ακολουθήσει το δρόμο Πεδουλά- Κακοπετριάς για περίπου 3km και να τερματίσει στην Κακοπετριά.

28. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΚΑΤΩ ΑΜΙΑΝΤΟΣ – ΛΟΥΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΕΤΩΝ (γραμμικό)
Αφετηρία: Σημείο του κύριου δρόμου Κάτω Αμίαντου - Κατασκήνωσης ΣΕΚ
Μήκος: 2,5km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Διασχίζει μια πανέμορφη πλαγιά και ακολουθεί πορεία κατά μήκος του ποταμού μέσα από πλούσια βλάστηση και καταλήγει στο Πάρκο Αμιάντου. Περνά από το παλιό αναστηλωμένο κρησφύγετο των Αγωνιστών της ΕΟΚΑ και τον ποταμό Λούματα τους Αετούς. Μπορεί να γίνει κυκλικό ακολουθώντας δρόμους μέσα στην κοινότητα προς την κατασκήνωση της ΣΕΚ.

29. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΜΟΝΗ – ΦΥΛΑΓΡΑ (γραμμικό) Κλειστό
Αφετηρία: Σημείο στο δρόμου Τριμίκλινης – Πελενδρίου κοντά στο Πελένδρι και καταλήγει στα Φύλαγρα στον κύριο δρόμο Σαϊττά - Κάτω Αμιάντου.
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Θέα προς τον Κόλπο Λεμεσού, το Φράγμα Κούρη, χωριά της επαρχίας Λεμεσού, το ανατολικό μέρος του Δάσους Τροόδους και τον ποταμό Κούρη. Η βλάστηση της περιοχής καταστράφηκε ολοσχερώς από τη μεγάλη πυρκαγιά του Ιουνίου του 2007 και βρίσκεται στη διαδικασία ανάκαμψης.

ΔΑΣΟΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΚΑΙ ΝΟΤΙΑ ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΜΕΣΟΥ

30. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΥΛΑΤΗ (γραμμικό)
Αφετηρία: Απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο του Ναού του Απόλλωνα Υλάτη.
Μήκος: 2km
Χρόνος: 40 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Ο επισκέπτης διέρχεται μέσα από θαμνώνα με σχινιές, αόρατους και αραιά πεύκα. Το μονοπάτι περνά από το αρχαίο στάδιο του Κουρίου και στο τέρμα της διαδρομής καταλήγει σε ύψωμα δίπλα από τη Βασιλική την εκτός των τειχών του Κουρίου, από όπου έχει πανοραμική θέα του αρχαίου οικισμού που βρίσκεται στην απέναντι πλαγιά και της παραλίας της Επισκοπής.

31. Μονοπάτι Κυπαρισσία – Υδατοφράκτης Γερμασόγειας (γραμμικό)
Αφετηρία: Περίπου 5km από τον κύριο δρόμο Παρεκκλησιάς - Κελλάκι δια μέσου χωματόδρομων και δασικών δρόμων. Τερματίζει στον υδατοφράκτη Γερμασόγειας.
Μήκος: Δύο διαδρομές.
-Η πρώτη καταλήγει στον υδατοφράκτη της Γερμασόγειας με συνολικό μήκος 11km.
-Η δεύτερη είναι κυκλική με μήκος 3,7km.
Χρόνος: Πρώτη διαδρομή 3 – 3,5 ώρες.
Δεύτερη διαδρομή 1,5 ώρα.
Βαθμός δυσκολίας:
Πρώτη διαδρομή: 3 (πολύ κατηφορική διαδρομή στην αρχή).
Δεύτερη διαδρομή: 2 (πολύ κατηφορική διαδρομή στην αρχή).
Σημεία ενδιαφέροντος: Αρχικά είναι μερικώς δασική διαδρομή, σύντομη πορεία κατά μήκος του ποταμού Κυπαρισσιάς και μετά πανοραμική θέα προς τον υδατοφράκτη Γερμασόγειας και τη Λεμεσό. Το μονοπάτι περνά μέσα από δάσος με σπάνιες φυσικές συστάδες κυπαρισσιών (Cupressus sempervirens var. horizontalis).

ΔΑΣΟΣ ΑΔΕΛΦΟΙ – ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

32. Μονοπάτι Ασίνου – αγιος Θεόδωρος (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) Εκκλησία της Παναγίας Ασίνου
(β) Το χωριό Άγιος Θεόδωρος της Σολέας
Μήκος: 5,6km
Χρόνος: 1,5 - 2 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Ποικίλο τοπίο και πανοραμική θέα προς τον Κόλπο Μόρφου. Η διαδρομή περνά και από δασώδη έκταση ακολουθώντας μονοπάτι και αγροτικό δρόμο. Προσφέρεται η ευκαιρία για επίσκεψη στο εκκλησάκι της Παναγίας της Ασίνου (12^ος αιώνας) με τις περίφημες τοιχογραφίες, το οποίο έχει κηρυχθεί από την UNESCO (whc.unesco.org/) σε μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

33. Μονοπάτι Αγία Ειρήνη – λημερια (γραμμικό)
Αφετηρία: Το χωριό Αγία Ειρήνη. Στην τοποθεσία «Σελλάδι της Στραορουθκιάς» μπορεί να γίνει πρόσβαση με όχημα διαμέσου χωματόδρομου από το χωριό Σπήλια, σε απόσταση 2km περίπου και ο περιπατητής να ακολουθήσει την πορεία προς Λημέρια μήκους 2km.
Μήκος: 5km
Χρόνος: 2,5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3 (απότομη ανηφορική διαδρομή)
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι περνά από δάσος τραχείας πεύκης με εξαιρετική θέα προς τον Κόλπο της Μόρφου και καταλήγει στα Λημέρια. Στο Σελλάδι της Στραορουθκιάς ενώνεται με το μονοπάτι Κούρδαλι -Λημέρια και για 2km έχουν κοινή πορεία. Προσφέρει την ευκαιρία για επίσκεψη σε διάφορα κρησφύγετα που χρησιμοποιούσαν οι αντάρτες του απελευθερωτικού αγώνα 1955-59.

34. Μονοπάτι ΚΟΥΡΔΑΛΙ – Λημέρια (γραμμικό)
Αφετηρία: Το χωριό Κούρδαλι. Στην τοποθεσία «Σελλάδι της Στραορουθκιάς» μπορεί να γίνει πρόσβαση με όχημα διαμέσου χωματόδρομου από το χωριό Σπήλια, σε απόσταση 2km περίπου και ο περιπατητής μπορεί να ακολουθήσει την πορεία προς Λημέρια μήκους 2km.
Μήκος: 3.6km.
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Διαδρομή σε δασική περιοχή. Προσφέρει την ευκαιρία για επίσκεψη σε διάφορα κρησφύγετα που χρησιμοποιούσαν οι αντάρτες του απελευθερωτικού αγώνα 1955-59. Το μονοπάτι συνδέεται με το μονοπάτι Αγίας Ειρήνης και για 2km έχουν κοινή πορεία από το Σελλάδι της Στραορουθκιάς προς τα Λημέρια.

35. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΜΑΔΑΡΗ (κυκλικό)
Αφετηρία: (α) Η τοποθεσία «Μούττη της Χώρας», 1km μετά το χωριό Σπήλια προς Αγία Ειρήνη /Καννάβια
(β) Η τοποθεσία «Σελλάδι του Καραμανλή», 1,5km από Σαράντι/ Λαγουδερά προς Σπήλια ή 6km από Σπήλια σε χωματόδρομο.
(γ) Η τοποθεσία «Δόξα σοι ο Θεός», σε απόσταση 2km από την Κυπερούντα (Σανατόριο) και 5km από τα Σπήλια, στον δρόμο Κυπερούντας – Σπηλιών.
(δ) Το πυροφυλάκιο Μαδαρής. Πρόσβαση με όχημα υπάρχει από το δρόμο Χαντριών - Πολυστύπου με κατεύθυνση την κορυφή Αδελφοί που απέχει 3km. Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος μέχρι απόστασης 800m από την αφετηρία (β). Τα τελευταία 800m είναι σε ανώμαλο, στενό και απόκρημνο χωματόδρομο.
Μήκος: 3,8km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Πανοραμική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις από υψόμετρο 1400 – 1600m, κατά μήκος της κορυφογραμμής Μαδαρής. Το μονοπάτι περνά μέσα από δάσος τραχείας πεύκης και λατζιάς, το γνωστό ως «Μαύρα Δάση» που είναι από τα πιο παρθένα, χωρίς ανθρώπινη επέμβαση δάση. Στο μέσο της διαδρομής υπάρχει άλλο μικρού μήκους μονοπάτι με πρόσβαση προς μια γιγαντιαία περνιά (Quercus coccifera subsp. calliprinos). Στην αφετηρία (γ) υπάρχει βρύση με πόσιμο νερό. Καταλήγει κοντά στην κορυφή Αδελφοί (1613m). Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ανεβεί στο πυροφυλάκιο της Μαδαρής που δεσπόζει της περιοχής. Η διαδρομή ακολουθεί πορεία δια μέσου του δάσους με συστάδα κέδρων, που βρίσκεται στο μέσο περίπου της διαδρομής.

Μήκος: 1,8km
Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1

Αφετηρία:
Μήκος: 3,8km
Χρόνος: 2 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3
Μήκος: 3,5km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 3 (πολύ δύσκολη κατηφορική διαδρομή)

36. Μονοπάτι Τεισιά της Μαδαρής (κυκλικό)
Αφετηρία: Πλησίον του πυροφυλακίου Μαδαρής κοντά στο σημείο όπου καταλήγει το μονοπάτι Δόξα σοι ο Θεός - Μαδαρή. Πρόσβαση στην αφετηρία με όχημα υπάρχει από τον δρόμο Χαντριών - Πολύστυπου με κατεύθυνση την κορυφή Αδελφοί που απέχει 3km. Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος μέχρι του σημείου όπου το μονοπάτι ακολουθεί τον χωματόδρομο για 800m μέχρι την αφετηρία.
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Πανύψηλοι και εντυπωσιακοί γκρεμοί κατά μήκος του μονοπατιού. Διέρχεται διά μέσου περιοχής με ενδιαφέρουσα γεωλογία. Εξαιρετική θέα προς την πεδιάδα Μεσαορίας και Κόλπο Μόρφου. Συνδέεται με τα μονοπάτια Μαδαρή- Δόξα σοι ο Θεός και Μαδαρή- Σελλάδι του Καραμανλή.

37. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΣΕΛΛΑΔΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ – ΚΑΝΝΑΒΙΑ (γραμμικό)
Αφετηρία: Το Σελλάδι του Καραμανλή στο δρόμο από Σαράντι προς Σπήλια. Το τμήμα του δρόμου από το Σαράντι είναι ασφαλτοστρωμένο, ενώ από τα Σπήλια είναι χωματόδρομος. Τερματίζει στο χωριό Καννάβια.
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Τμήματα του μονοπατιού διασχίζουν συστάδες τραχείας πεύκης. Προσφέρει θέα προς την κοιλάδα, Κανναβιών - Αγ.Ειρήνης. Συνδέεται με το δίκτυο των μονοπατιών της περιοχής και συγκεκριμένα με τα μονοπάτια Μαδαρή - Σελλάδι του Καραμανλή και Μούττη της Χώρας - Σελλάδι του Καραμανλή. Το τελευταίο 1,5km είναι κατά μήκος χωματόδρομου και μετά ασφαλτόδρομου μέχρι το χωριό Καννάβια.

38. Μονοπάτι Παναγία του Αρακα – Σταυροσ του ΑγιασμάτΙ (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) Παναγία του Άρακα, Λαγουδερά
(β) Σταυρός του Αγιασμάτι (8km από την Πλατανιστάσα)
Μήκος: 7km
Χρόνος: 3 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Εκκλησίες Παναγία του Άρακα (1192μ.Χ.) και Σταυρός του Αγιασμάτι (1494μ.Χ.) που διαθέτουν εξαιρετικές τοιχογραφίες και περιλαμβάνονται στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO (whc.unesco.org/). Το μονοπάτι περνά μέσα από δάσος τραχείας πεύκης, αμπελώνες, αμυγδαλιές και παλιές ξερολιθιές. Ανατολικά του μονοπατιού φαίνονται τα Κιόνια, βόρεια η πεδιάδα της Μόρφου και ο Πενταδάκτυλος, δυτικά ο Όλυμπος και νότια η Μαδαρή. Συνδέεται με το μονοπάτι Λαγουδερά ή Αγρός - Μαδαρή.

Σημείωση: Η εκκλησία του Σταυρού του Αγιασμάτι είναι παραμένει ανοικτή από τις 10:00 – 17:00 καθημερινά. Σε περίπτωση που κατά την επίσκεψη σας η εκκλησία είναι κλειστή, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Πάτερ Γεώργιο στο τηλέφωνο 99677216, για τη σχετική διευθέτηση.

39. Μονοπάτι ΦΡΑΚΤΗ ΞΥΛΙΑΤΟΥ (κυκλικό)
Αφετηρία: Φράγμα Ξυλιάτου. 2km περίπου νότια της κοινότητας Ξυλιάτου.
Μήκος: 3,8km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι έχει πορεία περιμετρικά του υδατοφράκτη. Από την αφετηρία του μονοπατιού υπάρχει πρόσβαση στον παρακείμενο εκδρομικό χώρο.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΑΣΩΝ ΜΑΧΑΙΡΑ – ΣΤΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ ΚΑΙ ΓΥΡΩ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ – ΕΠΑΡΧΙΕΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ – ΛΑΡΝΑΚΑΣ

40. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΛΕΥΚΟΘΕΑ (ΑΕΤΟΜΟΥΤΤΗ) (κυκλικό)
Αφετηρία: Δρόμος Λυθροδόντα – Λευκάρων, 3km από το Λυθροδόντα σε δασικό δρόμο στην αρχή του κρατικού δάσους.
Μήκος: 1,3km
Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Εξαιρετική θέα από την κορυφή του Ατού (Αετού) προς τις περιοχές Λευκωσίας και Λευκάρων. Είναι μέρος του Ευρωπαικού μονοπατιού Ε4.

41. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΜΑΝΤΡΑΣ ΤΟΥ ΚΑΜΠΙΟΥ (κατάλληλο για τροχοκαθίσματα) (κυκλικό)
Αφετηρία: Εκδρομικός χώρος Μάντρας του Καμπιού στο Δάσος Μαχαιρά.
Μήκος: 1km
Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Διαδρομή στο δάσος.

42. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΚΑΚΟΚΕΦΑΛΟΣ – ΜΑΝΤΡΑ ΤΟΥ ΚΑΜΠΙΟΥ (γραμμικό)
Αφετηρία: Δρόμος Μαχαιρά προς Κιόνια, 1km περίπου πριν από τον εκδρομικό χώρο Κιονιών. Τερματίζει στον εκδρομικό χώρο Μάντρα του Καμπιού.
Μήκος: 5,5km
Χρόνος: 2,5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Έχει πανοραμική θέα στη γύρω περιοχή και τη Μεσαορία. Διέρχεται από τα ερείπια παλαιού σταθμού. Υπάρχει πλούσια φυσική βλάστηση.

43. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΚΙΟΝΙΑ- ΔΡΥΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Χωματόδρομος μετά τον εκδρομικό χώρο Κιονιών, προς την κορυφή Κιόνια και καταλήγει στον ασφαλτόδρομο κοντά στη Μονή Μαχαιρά, στη τοποθεσία Δρυς.
Μήκος: 3,5km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Πανοραμική θέα με ευρύ φάσμα περιοχών ανατολικά, βόρεια και δυτικά των Κιονιών.

44. Μονοπάτι Κιόνια – Προφήτης Ηλίας (γραμμικό)
Αφετηρία: Εκδρομικός χώρος Κιονιών. Πρόσβαση από το δρόμο της Μονής Μαχαιρά που οδηγεί στα Κιόνια ή από τη Βαβατσινιά προς Μαχαιρά. Τερματίζει στο Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, περίπου 8km από το Λυθροδόντα και 6km από τη Μάντρα του Καμπιού, με πρόσβαση από χωματόδρομους.
Μήκος: 7km
Χρόνος: 2,5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3, Κατηφορική και απότομη διαδρομή ειδικά προς το τέλος.
Σημεία ενδιαφέροντος: Η διαδρομή αρχίζει από τον εκδρομικό χώρο Κιονιών όπου υπάρχει βρύση με πόσιμο νερό. Ακολουθεί πορεία που περιλαμβάνει δάσος και προσφέρει εξαιρετική θέα προς την πεδιάδα Μεσαορίας. Είναι μέρος του Ευρωπαικού μονοπατιού Ε4.

45. Μονοπάτι ΔΥΟ ΜΟΥΤΤΕΣ- ΠΑΥΛΙΑΔΕΣ (ΚΥΚΛΙΚΟ)
Αφετηρία: Δρόμος Κιονιών- Βαβατσινιάς (2km από τον εκδρομικό χώρο Κιονιών)
Μήκος: 3,2km
Χρόνος: 1-1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Ο περιπατητής μπορεί από διάφορα σημεία να απολαύσει τη θέα προς τις περιοχές Λευκωσίας, Λάρνακας και Λεμεσού. Η περιοχή που βρίσκεται το μονοπάτι έχει μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με το υπόλοιπο Δάσος Μαχαιρά αφού είναι καλυμμένη με την ενδημική Λατζιά (Quercus alnifolia).

46. Μονοπάτι ΣΠΗΛΙΑ της Αθασιάς (γραμμικό)
Αφετηρία: Αγροτικός χωματόδρομος που αρχίζει από το δασικό δρόμο Βαβατσινιάς - Κιονιών, 3km έξω από τη Βαβατσινιά.
Μήκος: 2,5km συμπεριλαμβανομένου του αγροτικού δρόμου πρόσβασης
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι ξεκινά ως αγροτικός χωματόδρομος για περίπου 200m και ακολούθως συνεχίζει ως στενό μονοπάτι. Τερματίζει στη «Σπηλιά της Αθασιάς» που πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε για εξεύρεση μεταλλευμάτων, ενώ στη διαδρομή περνά από δάσος τραχείας πεύκης.

47. Μονοπάτι «ΠΙΠΗΣ» (γραμμικό)
Αφετηρία: α) Μονή Αγίας Θέκλας στη Μοσφιλωτή
β) Κοντά στο Κοινοτικό Κέντρο Πυργών
γ) Στο μέσο του δρόμου Μοσφιλωτής– Ψευδά
δ) Κοντά στο Κοιμητήριο Μοσφιλωτής
Μήκος: 13,7km
Χρόνος: 3-4 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι ακολουθεί πορεία σε δασικούς δρόμους μέσα από αναδασώσεις που έγιναν από το Τμήμα Δασών και από φυσική θαμνώδη βλάστηση που εγκαταστάθηκε μετά από τα αναδασωτικά έργα. Από διάφορα σημεία ο περιπατητής έχει πανοραμική θέα προς τις γειτονικές κοινότητες. Στη πορεία του μονοπατιού φαίνονται και οι καταστροφικές συνέπειες που έχουν οι πυρκαγιές στα δάση μας, από πυρκαγιά που έκαψε μέρος του δάσους το 2007.

48. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ – ΣΤΑΥΡΟΒΟΥΝΙ – ΣΤΑΥΡΟΠΕΥΚΟΣ – ΑΣΠΡΑΔΙ (γραμμικό)
Αφετηρία: Η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας κοντά στο Σταυροβούνι.
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Παρέχει εξαιρετική θέα προς Μεσαορία, Λάρνακα, Λευκωσία. Πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Συνδέεται με το μονοπάτι Σταυροβούνι- Αγγλισίδες.

49. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΣΤΑΥΡΟΒΟΥΝΙ – ΑΓΓΛΙΣΙΔΕΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Δρόμος προς το Σταυροβούνι, 2km πριν το Μοναστήρι Σταυροβουνιού. Συνδέεται με το μονοπάτι Αγίας Βαρβάρας - Σταυροβούνι- Σταυρόπευκος– Ασπράδι. Καταλήγει σε σημείο 2km έξω από το χωριό Αγγλισίδες, κοντά στο σφαγείο.
Μήκος: 2,5km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Εξαιρετική θέα προς τις περιοχές της Λάρνακας. Διακρίνονται μεταξύ άλλων: το αεροδρόμιο, οι αλυκές και η πόλη της Λάρνακας. Περνά δια μέσου αναδασωμένων εκτάσεων.

50.ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΣΤΑΥΡΟΒΟΥΝΙ – ΔΑΣΙΚΟ ΟΡΟΣΗΜΟ 26 (γραμμικό)
Αφετηρία: Μονή Σταυροβουνίου
Μήκος: 1,5km
Χρόνος: 40 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Θέα προς την δυτική πλευρά της πόλης της Λάρνακας και των κοινοτήτων της περιοχής, οι γκρεμμοί που βρίσκονται στην ανατολική πλευρά της Μονής Σταυροβουνίου. Η Μονή είναι επισκέψιμη μόνο από άντρες.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΑΘΑΛΑΣΣΑΣ

Σημείωση: Υπάρχει δίκτυο μονοπατιών με συνολικό μήκος 20km. Ο χαρακτηρισμός «κυκλικό» ή γραμμικό» αναφέρεται στην κάθε διαδρομή ξεχωριστά, οι διαδρομές όμως συνδέονται μεταξύ τους

51. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ (κυκλικό)
Αφετηρία: Χώροι στάθμευσης Φράγματος Αγίου Γεωργίου, με πρόσβαση από το δρόμο Αγλαντζιάς - Γερίου και τη Λεωφόρο Κυρηνείας κοντά στη συμβολή με το δρόμο Αγλαντζιάς - Γερίου.
Μήκος: 2km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Εκδρομικός χώρος, υδατοφράκτης και Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης Αθαλάσσας, στη συμβολή των Λεωφόρων Κηρυνείας και Αθαλάσσας.

52. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ – ΔΑΣΟΒΟΤΑΝΙΚΟΥ ΚΗΠΟΥ (γραμμικό)
Αφετηρία: Σημείο στη νότια πλευρά του υδατοφράκτη Αγίου Γεωργίου με πρόσβαση από το δρόμο Αγλαντζιάς - Γερίου και τη Λεωφόρο Κυρηνείας κοντά στη συμβολή με το δρόμο Αγλαντζιάς - Γερίου.
Μήκος: 2,5km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Δασοβοτανικός κήπος δίπλα από το Δασικό Φυτώριο που λειτουργεί Δευτέρα - Παρασκευή 07:30 - 14:30.

53. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΔΑΣΟΒΟΤΑΝΙΚΟΥ ΚΗΠΟΥ – ΕΚΔΡΟΜΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Ν.Δ. ΕΙΣΟΔΟΥ (γραμμικό)
Αφετηρία: Δασοβοτανικός κήπος, με πρόσβαση από το δρόμο που συνδέει τη Λεωφόρο Λεμεσού με το δρόμο Αγλαντζιάς - Γερίου.
Μήκος: 2,2km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Διαδρομή μέσα από πεύκα, ευκαλύπτους, κυπαρίσσια και ακακίες. Εκδρομικός χώρος δίπλα από τον υδατοφράκτη της Αθαλάσσας.

54. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΥΔΑΤΟΦΡΑΚΤΗΣ ΑΘΑΛΑΣΣΑΣ (κυκλικό)
Αφετηρία: Εκδρομικός χώρος ΝΔ εισόδου. Πρόσβαση από το δρόμο Λευκωσίας - Λατσιών.
Μήκος: 2,2km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Πορεία γύρω από τον υδατοφράκτη. Παρατηρητήριο υδρόβιων πουλιών.

55. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΕΚΔΡΟΜΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΝΔ ΕΙΣΟΔΟΥ– ΠΑΡΚΟ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ
(4 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ)
Αφετηρία: Εκδρομικός χώρος ΝΔ εισόδου. Πρόσβαση από το δρόμο Λευκωσίας - Λατσιών.
Μήκος: 2,5km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Πάρκο των Εθνών.

56. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΑΡΚΟ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ – ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Πάρκο των Εθνών. Πρόσβαση από το δρόμο Αγλαντζιάς - Γερίου.
Μήκος: 2,5km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Συνδέει δύο εκδρομικούς χώρους και μέρος της διαδρομής περνά κατά μήκος του υδατοφράκτη Αθαλάσσας.

57. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΕΚΔΡΟΜΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΑΘΑΛΑΣΣΑΣ(Ν.Δ. ΕΙΣΟΔΟΥ)- ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Εκδρομικός χώρος ΝΔ εισόδου. Πρόσβαση από το δρόμο Λευκωσίας - Λατσιών.
Μήκος: 4km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Συνδέει δύο εκδρομικούς χώρους και μέρος της διαδρομής περνά κατά μήκος του υδατοφράκτη Αθαλάσσας.

ΠΕΔΙΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΑΡΝΑΚΑΣ - ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ – ΚΑΒΟ ΓΚΡΕΚΟ

58. Μονοπάτι Βορόκλινης (κυκλικό)
Αφετηρία: Εκδρομικός χώρος Βορόκλινης
Μήκος: 8,2km
Χρόνος: 2-2,5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, οι «παθκιές» του Αγίου που ο περιπατητής μπορεί να παρατηρήσει σε κοντινό βράχο και η θέα προς τον κόλπο και την πόλη της Λάρνακας. Μέρος του μονοπατιού έχει παράλληλη πορεία και μπορεί να συνδυαστεί με το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4.

59. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΚΟΝΝΟΙ – ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΠΑ (κυκλικό)
Αφετηρία: Παραλία των Κόννων, μεταξύ Πρωταρά και Κάβο Γκρέκο.
Μήκος: 2,4km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Πορεία κατά μήκος της ακτής με πλούσια χλωρίδα που καταλήγει στη γραφική Σπηλιά του Κύκλωπα και επιστρέφει στους Κόννους με άλλη παράλληλη, διαδρομή. Συνδέεται με τα μονοπάτια Κόννοι- Άγιοι Ανάργυροι και Προφήτη Ηλία– Κόννων. Το μονοπάτι έχει παράλληλη πορεία και μπορεί να συνδυαστεί με το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4.

60. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΚΑΒΟΣ (κυκλικό)
Αφετηρία: Παλιό λατομείο, χώρος στάθμευσης στο Κάβο Γκρέκο. Πρόσβαση από δρόμο Αγίας Νάπας- Κάβο Γκρέκο κοντά στον Κάβο.
Μήκος: 2,5km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Ωραία θέα, ιδιαίτερα από την κορυφή του Κάβου. Η διαδρομή αρχίζει από ένα παλιό λατομείο, έχει πλούσια βλάστηση και περιλαμβάνει την κορυφή του Κάβου και εντυπωσιακούς γκρεμούς που προσφέρονται για αναρριχήσεις. Μπορεί κάποιος να συναντήσει θαλάσσια απολιθώματα. Συνδέεται με το μονοπάτι Άγιοι Ανάργυροι- Θαλασσινές Σπηλιές και το μονοπάτι Θαλασσινές Σπηλιές. Μέρος του μονοπατιού έχει παράλληλη πορεία και μπορεί να συνδυαστεί με το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4.

61. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ (κυκλικό)
Αφετηρία: Εκκλησία Αγίων Αναργύρων. Πρόσβαση από τον κύριο δρόμο Πρωταρά - Κάβο Γκρέκο κοντά στον Κάβο.
Μήκος: 2,3km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Βλάστηση από Αόρατους(Juniperus phoenicea) και εκδρομικός χώρος. Συνδέεται με τα μονοπάτια, Κόννοι - Άγιοι Ανάργυροι και Άγιοι Ανάργυροι - Θαλασσινές Σπηλιές. Μέρος του μονοπατιού έχει παράλληλη πορεία και μπορεί να συνδυαστεί με το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4.

62. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ – ΘΑΛΑΣΣΙΝΕΣ ΣΠΗΛΙΕΣ (γραμμικό)
Αφετηρία:(α) Εκκλησία Αγίων Αναργύρων. Πρόσβαση από τον κύριο δρόμο Πρωταρά - Κάβο Γκρέκο κοντά στον Κάβο.
(β) Θαλασσινές Σπηλιές. Πρόσβαση από το δρόμο Αγίας Νάπας - Κάβο Γκρέκο, κοντά στον Κάβο
Μήκος: 4km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Ακολουθεί πορεία κατά μήκος της ακτής και καταλήγει στις Θαλασσινές σπηλιές. Η περιοχή προσφέρεται για καταδύσεις. Το μονοπάτι περνά από το φυσικό γεφύρι «Καμάρα του Κόρακα» και κάτω από τον Κάβο. Προσφέρει εξαιρετική θέα, πλούσια φυσική βλάστηση ενώ παρατηρούνται απoλιθώματα θαλάσσιων οργανισμών. Συνδέεται με τα μονοπάτια Κόννοι - Άγιοι Ανάργυροι και Κάβος. Το μονοπάτι έχει παράλληλη πορεία και μπορεί να συνδυαστεί με το Ευρωπαικό μονοπάτι Ε4.

63. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΚΟΝΝΟΙ– ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) Παραλία των Κόννων, μεταξύ Πρωταρά και Κάβο Γκρέκο
(β) Εκκλησία Αγίων Αναργύρων, με πρόσβαση από τον κύριο δρόμο Πρωταρά - Κάβο Γκρέκο κοντά στον Κάβο
Μήκος: 1,4km
Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Πορεία κατά μήκος της ακτής με πλούσια βλάστηση και εξαιρετική θέα. Τερματίζει στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, που είναι κτισμένη πάνω από μια θαλασσινή σπηλιά όπου πιθανό
να έζησαν παλιότερα, ασκητές. Συνδέεται με τα μονοπάτια Κόννοι - Σπηλιά του Κύκλωπα, Άγιοι Ανάργυροι, Άγιοι Ανάργυροι - Θαλασσινές Σπηλιές και Προφήτης Ηλίας - Κόννοι. Το μονοπάτι έχει παράλληλη πορεία και μπορεί να συνδυαστεί με το Ευρωπαικό μονοπάτι Ε4.

64. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΘΑΛΑΣΣΙΝΕΣ ΣΠΗΛΙΕΣ (κυκλικό)
Αφετηρία: Θαλασσινές Σπηλιές. Πρόσβαση από το δρόμο Αγίας Νάπας - Κάβο Γκρέκο, κοντά στον Κάβο.
Μήκος: 3,6km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Μεγάλο μέρος της πορείας ακολουθεί την ακτογραμμή, με εξαιρετική θέα. Στις σπηλιές υπάρχουν απολιθώματα θαλάσσιων οργανισμών. Το μονοπάτι μπορεί να καταλήξει και στον Κάβο και στους Άγιους Ανάργυρους. Συνδέεται με το κυκλικό μονοπάτι Κάβος. Μέρος του μονοπατιού έχει παράλληλη πορεία και μπορεί να συνδυαστεί με το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4.

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΚΤΟΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΔΑΣΩΝ

Πέρα από τη δημιουργία μονοπατιών εντός των Κρατικών Δασών, το Τμήμα Δασών ως αρμόδια αρχή για το σχεδιασμό και προώθηση της δημιουργίας μονοπατιών, συνεργάζεται με τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού, τις Τοπικές Αρχές και τις Επαρχιακές Διοικήσεις για τη δημιουργία μονοπατιών εκτός Κρατικών Δασών. Οι εργασίες για τη δημιουργία τέτοιων μονοπατιών υλοποιούνται από τους εκάστοτε δικαιούχους με χρηματοδότηση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, μέσω του σχετικού Δασικού Μέτρου.

Εδώ δίνεται ένας κατάλογος από 31 συνολικά Μονοπάτια, που βρίσκονται εκτός Κρατικών Δασών, μαζί με πολύ στοιχειώδεις πληροφορίες για μια βασική ενημέρωση του επισκέπτη. Τονίζεται ότι Τμήμα Δασών έχει την ευθύνη διαχείρισης και συντήρησης μόνο για τα μονοπάτια τα οποία βρίσκονται εντός κρατικών δασών. Για μονοπάτια που βρίσκονται εκτός Κρατικών Δασών οι σχετικές πληροφορίες μπορούν να ληφθούν από τα γραφεία των Τοπικών Αρχών ή από τις αντίστοιχες ιστοσελίδες.

Τα Μονοπάτια παρουσιάζονται από το δυτικό τμήμα της Κύπρου προς το ανατολικό και έχουν καταταγεί σε διακριτές γεωγραφικές περιοχές.

Επεξηγήσεις:
Κυκλικό: εννοείται η διαδρομή που είναι κυκλική, στην οποία ο επισκέπτης στο τέλος της διαδρομής επιστρέφει στην αφετηρία.
Γραμμικό: διαδρομή γραμμική στην οποία ο επισκέπτης όταν φτάσει στο τέρμα, θα πρέπει να επιστρέψει πίσω ακολουθώντας την ίδια διαδρομή.
Βαθμός δυσκολίας: κλίμακα από 1(το πιο εύκολο) έως 3(το πιο δύσκολο).

– ΕΠΑΡΧΙΑ ΠΑΦΟΥ

1. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΓΙΑΣΜΑ (κυκλικό)
Αφετηρία: 1km από το χωριό Κάθικας προς Πέγεια, κοντά στο εστιατόριο Κυπάρισσος.
Μήκος: 2km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι περνά δια μέσου ψηλών και εντυπωσιακών βράχων. Διέρχεται από περιοχή με ενδιαφέρουσα γεωλογία, ενώ μέρος της διαδρομής περνά μέσα από αμπελώνες. Στα 800m από την αφετηρία υπάρχει πετρόκτιστη βρύση με πόσιμο νερό. Προσφέρει εξαιρετική θέα προς την παραλία Πέγειας.

2. Μονοπάτι «Αρνιεσ» (κυκλικό)
Αφετηρία: Δρόμος Πάφου- Παναγιάς, λίγο έξω από την Κοινότητα Αγίου Δημητριανού.
Μήκος: α) 3km (Σύντομη διαδρομή)
β) 4km (Μακρινή διαδρομή)
Χρόνος: 1-2 ώρες (ανάλογα με τη διαδρομή που θα επιλεγεί)
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Σπήλαιο όπου σύμφωνα με την παράδοση ασκήτεψε ο Άγιος Δημητριανός και η φυσική πηγή νερού «Αρνιές» από όπου πήρε το όνομα του το μονοπάτι. Το μονοπάτι περνά μέσα από αμπελώνες, γεωργικές καλλιέργειες, βουνοπλαγιές με θαμνώδη βλάστηση και μεμονωμένα δέντρα. Επίσης περνά μέσα από την Κοινότητα Αγίου Δημητριανού όπου προσφέρονται στον περιπατητή αρκετές διευκολύνσεις όπως πόσιμο νερό και αποχωρητήρια.

3. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΒΟΥΝΙ (κυκλικό)
Αφετηρία: Το χωριό Πάνω Παναγιά, απέναντι από το πολιτιστικό κέντρο, κάτω από την εκκλησία.
Μήκος: 9,8km
Χρόνος: 3 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Στα ψηλότερα σημεία προσφέρει εξαιρετική θέα προς το χωριό Παναγιά, τον Ακάμα, το δάσος Πάφου και την οροσειρά του Τροόδους και γενικά προς όλες τις κατευθύνσεις. Η διαδρομή περνά από αμπελώνες και την περιοχή Natura 2000 “Βουνί Παναγιάς“. Προς το τέλος, ο περιπατητής μπορεί να επιλέξει μεταξύ δύο διαδρομών. Η μία οδηγεί προς το Μοναστήρι της Χρυσορρογιάτισσας και μετά στην Κοινότητα Παναγιάς, και η άλλη, πιο σύντομη, οδηγεί κατευθείαν στην Κοινότητα. Υπάρχει πρόσβαση προς το πυροφυλάκιο Βουνί του Τμήματος Δασών.

- ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΜΕΣΟΥ

4. TΡΕΙΣ ΕΛΙΕΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Έξω από την κοινότητα Τρεις Ελιές
Μήκος: 2,5km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Το Μεσαιωνικό γεφύρι του Μύλου και το γεφύρι των Τριών Ελιών. Ακολουθεί πορεία κατά μήκος του ποταμού των Τριών Ελιών, μέσα από πλούσια παραποτάμια βλάστηση και μέσα από περιβόλια με κερασιές, μηλιές και καρυδιές. Το μονοπάτι περνά και από τα ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Ανδρονίκου.

5. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΣΤΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΛΕΜΥΘΟΥ (γραμμικό)
Αφετηρία: Κατοικία οικογένειας Λεβέντη στην κοινότητα Λεμύθου.
Μήκος: 2km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Η κατοικία της οικογένειας Λεβέντη, το φαράγγι στην τοποθεσία Κρεμμός, ο ποταμός Αγρός και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου.
Σημ.: Το μονοπάτι μπορεί να γίνει και κυκλικό αν ο περιπατητής επιστρέψει από το κύριο δρόμο Τρεις Ελιές – Λεμύθου.

6. ΜΟΝΟΠΑΤΙ Καταρράκτης Μυλλομέρη (γραμμικό)
Αφετηρία: Μεταξύ της εκκλησίας των Πλατρών και του κέντρου του χωριού, πιο κοντά στην εκκλησία. Στο τέρμα της διαδρομής υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης στον καταρράκτη με όχημα, από χωματόδρομους που αρχίζουν από σημείο του κυρίου δρόμου Πλατρών – Λεμεσού, περίπου 1km μετά το Ψηλό Δέντρο.
Μήκος: 1,2km
Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι οδηγεί στον καταρράκτη Μυλλομέρη μέσω πλούσιας βλάστησης. Το πρώτο μέρος γύρω στο μισό της διαδρομής ακολουθεί πορεία παράλληλη του Κρυού ποταμού. Το δεύτερο μέρος οδηγεί σε ανοικτό βουνό με φρυγανώδη και μακκία βλάστηση καθώς και εξαίρετη θέα προς Νότο.

7. ΜΟΝΟΠΑΤΙ «ΚΑΣΤΡΟΒΟΥΝΟΣ» (γραμμικό)
Αφετηρία: Εντός της κοινότητας Κάτω Πλατρών
Μήκος: 800m
Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι βρίσκεται στο κοινοτικό δάσος Κάτω Πλατρών, στα δυτικά της κοινότητας. Από διάφορα σημεία του μονοπατιού ο περιπατητής μπορεί να απολαύσει τη θέα προς τις γύρω κοινότητες της επαρχίας Λεμεσού, το Εθνικό Δασικό Πάρκο Τροόδους και του Δάσους Πάφου. Το μονοπάτι είναι ηλεκτροφωτισμένο σε όλο του το μήκος και προσφέρεται και για νυκτερινή πεζοπορία.

8. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΔΥΜΕΣ- ΠΕΛΕΝΔΡΙ (γραμμικό)
Αφετηρία: Το χωριό Δύμες
Μήκος: 4,5km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Παλιό μονοπάτι που στο παρελθόν συνέδεε τις κοινότητες Δύμες και Πελένδρι. Περνά μέσα από καλλιέργειες οπωροφόρων δέντρων, από δάσος Τραχείας Πεύκης και από την τοποθεσία «Δέηση» γνωστή και ως θρονί της Παναγίας. Στο μονοπάτι υπάρχει βρύση με πόσιμο νερό. Τον Αύγουστο του 2007 πυρκαγιά που ξέσπασε στην περιοχή κατέκαυσε τη βλάστηση σε μεγάλο μέρος της διαδρομής.

9. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΡΣΟΥΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Στο χωριό Άρσος, η Βρύση «Αθκιές» στον κύριο δρόμο προς Άγιο Νικόλαο. Διασχίζει το χωριό. Μπορεί να ακολουθήσει αντίθετη πορεία αρχίζοντας από την Βρύση «Πουλλίν» στο δυτικό μέρος του χωριού.
Μήκος: 2km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Η διαδρομή είναι κατά μήκος του ποταμού από τη Βρύση «Αθκιές» μέχρι τη Βρύση «Πουλλίν» περνώντας από άλλες δύο παραδοσιακές βρύσες και με παρακλάδια προς το μεσαιωνικό παρεκκλήσι της Παναγίας και τον παραδοσιακό Ελαιόμυλο.

10. Μονοπάτι ΚΑΛΕΒΟΥΝΑΡΙ (κυκλικό)
Αφετηρία: Βορειοανατολικά του Εκδρομικού χώρου Πολεμιδιών, στο Πάρκο Καλεβουνάρι του Δήμου Πάνω Πολεμιδιών.
Μήκος: 1,05km
Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Κατά μήκος του μονοπατιού υπάρχουν εξαιρετικά σημεία θέας προς το Ακρωτήρι, τις κοινότητες που βρίσκονται δυτικά της πόλης της Λεμεσού και προς την οροσειρά του Τροόδους

11. Μονοπάτι ΥδατοφράΚτηΣ Γερμασόγειας (κυκλικό)
Αφετηρία: Δρόμος από Φοινικάρια που οδηγεί στο Πραστειό, στην ανατολική πλευρά του υδατοφράκτη Γερμασόγειας
Μήκος: 1,3km
Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Πορεία γύρω από μια μικρή χερσόνησο μέσα στον υδατοφράκτη, που έχει εμπλουτιστεί με διάφορα είδη ψαριών. Επιτρέπεται το ψάρεμα με άδεια από το Τμήμα Αλιείας. Νότια της
διαδρομής υπάρχει επιλογή ενός μικρού μονοπατιού μήκους 150m, όπου ο περιπατητής μπορεί να δει και να μελετήσει τον ενδημικό θάμνο ζουλατζιά (Bosea cypria).

12.Μονοπάτι Αγρός – Κάτω Μύλος (κυκλικό)
Αφετηρία: Κοντά στο ξενοδοχείον «Ρόδον» στον Αγρό (βόρεια).
Μήκος: 6km
Χρόνος: 2 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Συναντά κανείς περβόλια με μηλιές κερασιές, αχλαδιές καθώς και αμπέλια και τριανταφυλλιές(Rosa damascena), από τις οποίες παράγεται το φημισμένο ροδόσταγμα του Αγρού.
Διέρχεται και από δασώδη περιοχή και προσφέρει ωραία θέα στη γύρω περιοχή. Το τελευταίο μέρος της διαδρομής ακολουθεί ασφαλτόδρομο που καταλήγει στον Αγρό.

– ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

13.ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΡΙΑΔΝΗ (κυκλικό)
Αφετηρία: Από το ξενοδοχείο Tree Tops, λίγο μετά το χωριό Γερακιές, προς Κύκκο.
Μήκος: 3,3km
Χρόνος: 1-1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Ωραία θέα και δυνατότητα επίσκεψης στο πυροφυλάκιο Κάβαλλος στο ψηλότερο σημείο της διαδρομής. Περνά από το γραφικό χωριό των Γερακιών, στην κοιλάδα της Μαραθάσας, κτισμένο σε μια βουνοπλαγιά με πλούσια βλάστηση, στις παρυφές του δάσους Πάφου. Ανηφορίζει νότια του ξενοδοχείου Tree Tops και ακολουθεί κατηφορίζοντας, για να γίνει κυκλικό, τον κύριο δρόμο Γερακιών – Κύκκου για περίπου 800m.

14.ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΚΑΛΟΠΑΝΑΓΙΩΤΗ – ΟΙΚΟΥ (γραμμικό)
Αφετηρία: Μέσα στο χωριό Καλοπαναγιώτης, σε σημείο του δρόμου που κατηφορίζει από τον κύριο δρόμο στο κέντρο του χωριού προς το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή.
Μήκος: 4km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Διασχίζει ιδιωτικές περιοχές με κληματαριές και οπωροφόρα δέντρα, περνά από το «Νερόμυλο του Κύκκου» που βρίσκεται κοντά στον ποταμό Σέτραχο, με πλούσια βλάστηση και περνά από παλιά γέφυρα, η οποία ήταν πετραύλακο που μετέφερε νερό για άρδευση των περβολιών της περιοχής. Περνά από τις Ιαματικές Πηγές του Καλοπαναγιώτη και το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή, που περιλαμβάνεται στον κατάλογο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Στη συνέχεια ακολουθεί για λίγο την κοίτη του Σέτραχου και ανηφορίζει προς το χωριό Οίκος για κάποια απόσταση και μετά κατηφορίζει πάλι στον ποταμό για να φθάσει στην Πηγή του Φάραγγα.

15. Μονοπάτι ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ - ΜΥΛΟΣ της ΡΟΔΟΥΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Εκκλησία του Αρχαγγέλου στο χωριό Γαλάτα
Μήκος: 1km
Χρόνος: 15-20 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Το εκκλησία του Αρχαγγέλου, η πλούσια παραποτάμια βλάστηση του ποταμού Κλάριου που ρέει παράλληλα με το μονοπάτι και τα αναπαλαιωμένα κτίρια του μύλου της Ροδούς. Σε απόσταση 200m από την εκκλησία του Αρχαγγέλου βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας της Ποδήθου που περιλαμβάνεται στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO (whc.unesco.org).

16. Μονοπάτι Λαγουδερά – Αγρός (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) Αγροτικός δρόμος μεταξύ Λαγουδερών και κύριου δρόμου Χανδριών - Πολύστυπου, περίπου 700m από τα Λαγουδερά.
(β) Από Αγρό. Στον παρακαμπτήριο Αγρού, σε σημείο πάνω από τον υδατοφράκτη.
Μήκος: 6km
Χρόνος: 2,5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Ακολουθεί πορεία μέσα από αμπελώνες και καλλιέργειες οπωροφόρων δέντρων όπως μηλιές, κερασιές, αχλαδιές. Το πρώτο τμήμα από Λαγουδερά ακολουθεί πορεία παράλληλη με τον ποταμό Λαγουδερών τον οποίο διασταυρώνει. Στην κορυφογραμμή Μαδαρής – Παπoύτσας, προσφέρεται πανοραμική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις. Στην κορυφογραμμή υπάρχει η δυνατότητα να ακολουθηθεί πορεία προς την Μαδαρή χρησιμοποιώντας και τον δρόμο πρόσβασης και το δίκτυο μονοπατιών που αρχίζει από την κορυφή Αδελφοί. Η αφετηρία από Λαγουδερά δεν απέχει πολύ από το μονοπάτι Λαγουδερών - Σταυρού του Αγιασμάτι.

17. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΛΑΓΟΥΔΕΡΑ Ή ΑΓΡΟΣ - ΜΑΔΑΡΗ (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) Από Αγρό. Στον παρακαμπτήριο Αγρού, σε σημείο πάνω από τον υδατοφράκτη.
(β) Από Λαγουδερά. Αρχίζει από το δρόμο Χανδριών - Πολύστυπου προς Λαγουδερά. Πρόσβαση από αγροτικό δρόμο πριν τα Λαγουδερά.
Οι δύο αυτές πορείες ενώνονται στον κύριο δρόμο Χανδριών /Πολύστυπου- Αγρού, 800m πριν του σημείου του δρόμου που οδηγεί στην κορυφή Αδελφοί και το πυροφυλάκο Μαδαρής.
Μήκος: Από Αγρό 7km, από Λαγουδερά 8km
Χρόνος: Από Αγρό 3 ώρες, από Λαγουδερά 3,5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Πανοραμική θέα και στις δύο διαδρομές.

18. Μονοπάτι ΦΟΥΝΤΟΥΚΟΔΑΣΟΣ ΠΟΛΥΣΤΥΠΟΥ (γραμμικό)
Αφετηρία: Βορειοανατολικά της κοινότητας Πολύστυπου στην τοποθεσία «Βρυσί» ή «Κάτω Βρύση»
Μήκος: 1,3km
Χρόνος: 30-45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Η βρύση από όπου υδρευόταν η κάτω γειτονιά του χωριού, η πορεία μέσα από τα περιβόλια της κοινότητας και το φουντουκοδάσος. Η μεγάλη καρυδιά κοντά στο αργάκι της «Μακρουλής» και η αιωνόβια δρυς του Χατζηματθαίου ηλικίας περίπου 840 χρονών στο τέλος του μονοπατιού.

19. Μονοπάτι «ΠΑΝΩ ΑΜΠΕΛΙΑ» (κυκλικό)
Αφετηρία: Στο δρόμο Παλαιχωρίου –Ασκά ,στην ανατολική είσοδο του χωριού Ασκάς.
Μήκος: 1,5km
Χρόνος: 0,5- 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι περνά μέσα από δάσος τραχείας πεύκης, από εγκατελειμμένα περιβόλια όπου έχει επανέλθει η φυσική βλάστηση καθώς και από περιβόλια με φουντουκιές και καρυδιές. Το μονοπάτι έχει θέα προς την οροσειρά του Πενταδακτύλου.

20. Μονοπάτι ΠέτροΣ Βανέζησ (κυκλικό)
Αφετηρία: Δύο σημεία στον κεντρικό δρόμο του χωριού Άλωνα. Το ένα σημείο βρίσκεται δίπλα από το κτίριο της Σ.Π.Ε Άλωνας, ενώ το δεύτερο περíπου 300m νοτιότερα, κοντά στην εκκλησία του χωριού.
Μήκος: 1,5km
Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Η Άλωνα είναι ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Πιτσιλιάς, με πετρόκτιστα σπίτια και αρκετό πράσινο. Το μονοπάτι περνά μέσα από πυκνές φυτείες φουντουκιάς, κερασιές, μηλιές, και αμυγδαλιές φθάνοντας μέχρι τον ποταμό (Περιοχή Natura 2000).

21. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΓΟΥΡΡΙΟΥ (γραμμικό)
Αφετηρία: Χωριό Γούρρι. Πρόσβαση από τον κύριο δρόμο Λευκωσίας– Γουρρίου προς το κοιμητήριο, στην παραδοσιακή βρύση.
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Χλωρίδα της περιοχής και παραδοσιακές ξερολιθιές. Στο τέρμα του μονοπατιού υπάρχει φυσικός καταρράκτης.

22. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΜΑΧΑΙΡΑΣ – ΛΑΖΑΝΙΑΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) 500m από την Μονή Μαχαιρά
(β) Το χωριό Λαζανιάς
Μήκος: 3km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 3
Σημεία ενδιαφέροντος: Διασχίζει τον Πεδιαίο ποταμό με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Είναι μέρος του Ευρωπαικού μονοπατιού Ε4. Συνδέεται με το Μονοπάτι Λαζανιάς - Φικάρδου.

23. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΛΑΖΑΝΙΑΣ – ΦΙΚΑΡΔΟΥ (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) 200m μετά το χωριό Λαζανιάς. Καταλήγει στο χωριό Φικάρδου.
(β) Το χωριό Φικάρδου.
Μήκος: 2km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Προσφέρει πανοραμική θέα στη γύρω περιοχή. Έχει πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Είναι μέρος του Ευρωπαικού μονοπατιού Ε4. Συνδέεται με τα μονοπάτια Μαχαιράς- Λαζανιάς και Φικάρδου- Κέντρο Αρχοντίδη.

24. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΦΙΚΑΡΔΟΥ – ΚΕΝΤΡΟ ΑΡΧΟΝΤΙΔΗ (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) Η εκκλησία του χωριού Φικάρδου.
(β) Στο κέντρο Αρχοντίδη στον δρόμο Καλού Χωριού- Φαρμακά.
Μήκος: 5km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Ακολουθεί την κορυφογραμμή παρέχοντας εξαιρετική θέα προς την γύρω περιοχή και τη Λευκωσία. Υπάρχει πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Είναι μέρος του Ευρωπαικού μονοπατιού Ε4. Συνδέεται με το μονοπάτι Λαζανιά- Φικάρδου.

– ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΑΡΝΑΚΑΣ

25. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΧΟΙΡΟΚΟΙΤΙΑΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Δρόμος προς Χοιροκοιτία, αμέσως μετά το χώρο στάθμευσης του αρχαιολογικού χώρου, απέναντι από στροφή προς Τόχνη και την εκκλησία Αγίου Φανουρίου και Αγίου Νεκταρίου. Αντίστροφη πορεία από το χωριό στον αρχαιολογικό χώρο είναι δυνατή.
Μήκος: 2km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Ο αρχαιολογικός χώρος Χοιροκοιτίας, ένας από τους σημαντικότερους οικισμούς της Νεολιθικής περιόδου ο οποίος περιλαμβάνεται στον κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

26. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΒΑΒΛΑ - ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ -ΒΑΒΛΑ (κυκλικό)
Αφετηρία: Βάβλα, στο κέντρο της Κοινότητας.
Μήκος: 10,5km
Χρόνος: 3-4 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Το μονοπάτι αρχίζει από το κέντρο της κοινότητας, ακολουθεί πορεία κατά μήκος αγροτικών δρόμων και σε απόσταση 3km διέρχεται από το ξωκλήσι της Παναγίας της Αγάπης. Από το ξωκλήσι ακολουθεί πορεία κατά μήκος χαραγμένου μονοπατιού, διασχίζει τον ποταμό του Αγίου Μηνά και
ενώνεται με αγροτικό δρόμο ο οποίος ακολουθεί πορεία κατά μήκος κορυφογραμμής προσφέροντας πανοραμική θέα. Μέρος του μονοπατιού, περίπου 2km ακολουθεί την πορεία της κοίτης του ποταμού όπου ο περιπατητής μπορεί να απολαύσει την πλούσια παραποτάμια βλάστηση.

27. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΛΕΥΚΑΡΑ – ΚΑΤΩ ΔΡΥΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: Στο χωριό Πάνω Λεύκαρα, ο δρόμος που οδηγεί προς Βαβατσινιά.
Μήκος: 2,5km
Χρόνος: 1 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 3 (κατηφορική διαδρομή)
Σημεία ενδιαφέροντος: Ενώνει τα Πάνω Λεύκαρα με τον Κάτω Δρυ δια μέσου αγροτικής περιοχής. Συνδέεται με το μονοπάτι Λεύκαρα - Εκκλησία Μεταμορφώσεως του Σωτήρος με εξαιρετική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις.

28. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΛΕΥΚΑΡΑ – ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ (κυκλικό)
Αφετηρία: Στο χωριό Πάνω Λεύκαρα, δύο σημεία με απόσταση μεταξύ τους 600m, στο δρόμο που οδηγεί προς Βαβατσινιά.
Μήκος: 2,3km
Χρόνος: 1,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 2
Σημεία ενδιαφέροντος: Πανοραμική θέα προς Πάνω και Κάτω Λεύκαρα, Κάτω Δρυ και προς το φράγμα του Διποτάμου, καθώς και τη Μονή του Αγίου Μηνά με εξαιρετική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις συμπεριλαμβανομένου και του Σταυροβουνιού. Για να γίνει κυκλική η διαδρομή, το τελευταίο μέρος ακολουθεί τον κύριο δρόμο προς Βαβατσινιά για περίπου 600m. Συνδέεται με το μονοπάτι Λεύκαρα - Κάτω Δρυς.

-ΕΠΑΡΧΙΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ

29. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ – ΚΟΝΝΟΙ (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) Εκκλησία Προφήτη Ηλία στον Πρωταρά. Πρόσβαση από το δρόμο Κάβο Γκρέκο - Παραλιμνίου.
(β) Παραλία των Κόννων, μεταξύ Πρωταρά και Κάβο Γκρέκο
Μήκος: 8,5km
Χρόνος: 3 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Πανοραμική θέα από την εκκλησία του Προφήτη Ηλία. Περνά από τις εκκλησίες Αγίων Σαράντα και Αγίου Ιωάννη. Η διαδρομή καταλήγει στην παραλία των Κόννων. Συνδέεται με τα μονοπάτια Παναγία - Άγιοι Σαράντα, Παναγία - Άγιος Ιωάννης, Κόννοι - Άγιοι Ανάργυροι και Κόννοι -Σπηλιά του Κύκλωπα. Το μονοπάτι έχει παράλληλη πορεία και μπορεί να συνδυαστεί με το Ευρωπαικό μονοπάτι Ε4.

30. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΑΝΑΓΙΑ– ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) Εκκλησία της Παναγίας. Παράδρομος σε απόσταση 300m στα αριστερά του δρόμου Κάβο Γκρέκο -Πρωταρά με κατεύθυνση τον Πρωταρά.
(β) Εκκλησία Αγίου Ιωάννη. Πρόσβαση από Πρωταρά δια μέσου χωματόδρομων.
Συνδέεται με τα μονοπάτια Προφήτης Ηλίας - Κόννοι και Παναγία - Άγιοι Σαράντα.
Μήκος: 2,8km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Η γραφικές εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη και Αγίων Σαράντα. Μέρος του μονοπατιού έχει παράλληλη πορεία και μπορεί να συνδυαστεί με το Ευρωπαικό μονοπάτι Ε4.

31. ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΑΝΑΓΙΑ– ΑΓΙΟΙ ΣΑΡΑΝΤΑ (γραμμικό)
Αφετηρία: (α) Εκκλησία της Παναγίας. Παράδρομος σε απόσταση 300m στα αριστερά του δρόμου Κάβο Γκρέκο - Πρωταρά με κατεύθυνση τον Πρωταρά.
(β) Άγιοι Σαράντα. Πρόσβαση από Πρωταρά δια μέσου χωματόδρομων. Συνδέεται με τα μονοπάτια Προφήτη Ηλία - Κόννοι και Παναγίας - Αγίου Ιωάννη.
Μήκος: 2,5km
Χρόνος: 45 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: 1
Σημεία ενδιαφέροντος: Το γραφικό εκκλησάκι των Αγίων Σαράντα. Μέρος του μονοπατιού έχει παράλληλη πορεία και μπορεί να συνδυαστεί με το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4.

.